مەن قازاقستاندا بولعان كەزدەرىمدە «شاكارىمءنىڭ ءور التايدا ءىزى بار» دەگەن ماقالامدى وقىعان شاكارىمدى زەرتتەۋشى عالىمدار تارابىنان «شاكارىمنىڭ شىنجاڭدا باسىلعان شىعارمالارى بولدى ما؟» دەگەن سۇراق قويىلعان ەدى. مەن ولارعا: «بار، بىراق، بۇل سۇراققا ءاتۇستى جاۋاپ بەرۋ قيىن، قازىرشە مىنانى ايتايىن: 1982 جىلدان بەرى قاراي «التاي اياسى» جۋرنالىندا بىرقانشا ولەڭدەرى باسىلعان. ونىڭ داتاسىن انىقاپ، كەيىن ناقتىراق ايتىپ بەرۋىمە بولادى» دەگەن ەدىم.
تومەندە ءبىراز ءسوز وسى تۋرالى; شىنجاڭدا قازاق تىلىندە شىعىپ كەلە جاتقان گازەت-جۋرنالدار از ەمەس. ءبىر ادامنىڭ ونىڭ بارلىعىن كورىپ تۇرۋى دا مۇمكىن ەمەس. مەن ءوزىم تۇرعان التاي ايماعىندا شىعاتىن «التاي اياسى» دەپ اتالاتىن ادەبي جۋرنال 1982 جىلدان باستاپ «اعا-بۋىندار اۋەنى» دەگەن ايدارمەن («شاكارىمنىڭ ولەڭدەرىنەن» دەگەن قوسىماشا تاقىرىپ قويىپ) كوپ ولەڭ جاريالاعان.
اتاپ كورسەتسەك، 1982 جىل 1 سانىندا وسى جۋرنال شاكارىمنىڭ «ناسيحات» قاتارلى 75 شۋماق ولەڭءىن باسقان، كەلەسى №2 سانىندا تاعى سەكسەن نەشە شۋماق ولەڭءىن بەردى. رەداكتسيا جەمەنەي اۋدانىنان زاكيحان ومارۇلى دەگەن ازامات جىبەرگەندىگىن ەسكەرتتى. كوڭىل بولەرلىك ءبىر جايت، سول №1 سانىندا باسىلعان ولەڭدەردىڭ سوڭىندا 4 شۋماق قولجازبا نۇسقاسى بار. جولداۋشى ادام: «وسى شاكارىمنىڭ ءوز قولجازباسى» دەگەندى ايتىپتى. ول ولەڭ وعان قايدان كەلگەن؟ كىم ساقتاعان؟ ول تۋرالى تۇسىنىك جوق. مەن سۇراستىرسام، زاكيحان قايتىس بولعالى تالاي جىل بولىپتى. انىقتاۋ مۇمكىندىگى بولمادى.
1986 جىلى №1 سانىندا «التاي اياسى» شاكارىمنىڭ «بۇل ءان بۇرىنعى اننەن وزگەرەك» دەگەن ولەڭىن باستى. ولەڭدى جازىپ جىبەرۋشى جەمەنەي اۋدانىنان بيسارا ابدىحالىمقىزى دەپ ەسكەرتكەن.
«التاي اياسى» ماۋسىمدىق ادەبي جۋرنال. جۋرنالدىڭ 1980 جىلدار ىشىندەگى باسقا ساندارىندا دا «شاكارىم ولەڭدەرى» («ماتەريالدان الىندى» دەگەن ەسكەرتۋمەن) اتىمەن بىرقاتار ولەڭدەرىن باسقان. ول قانداي ماتەريال؟ تاعى دا قولجازبا ما؟ باسقا ءبىر باسىلىمنان كوشىرىلىپ الدىندى ما؟ ول جەرى انىق ايتىلماعان.
ماعان انىق ءبىر فاكتى مىناۋ: سول جاريالانعان ولەڭدەردىڭ باسىم كوبى، ءتىپتى بارلىعى – قازاقستانداعى باسپاسوزدە شاكارىمنىڭ ادەبي مۇراسىنا قانداي مامىلە بولارىن بىلمەي «ءالىپتىڭ ارتىن باعىپ» وتىرعان كەزدە باسىلعان بولاتىن. ال، قازاقستاندا شاكارىم شىعارمالارىن 1988 جىلدان كەيىن عانا جاپپاي جاريالاي باستاعانى بەلگىلى. 1995 جىلى 7 قاڭتار كۇنى «شىنجاڭ گازەتى» «شىڭعىس تاۋىنداعى ءۇش زاڭعار شىڭ» دەگەن تاماشا ماقالا باستى. اۆتورى سۋ جۋ چيوڭ دەگە قىتاي جازۋشىسى ەكەن. قىتايشادان اۋدارعان قاناتبەك جۇمابايۇلى. بۇل ماقالادا ابايدىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا جانە قىتاي تىلىندە باسىلعاندىقتان ونى ميلليونداعان ادام كوردى دەۋىمىزگە بولادى. ماقالاعا قوسىپ ءۇش زاڭعاردىڭ – ابايدىڭ، شاكارىمنىڭ جانە مۇحتاردىڭ سۋرەتى باسىلعان. مەنىڭ كوزىم شالعان شاكارىم شىعارمالارىنىڭ باسىلۋ فاكتىلەرى وسىلار. قىتاي ازات بولاردان بۇرىن قىتايداعى باسپاسوزدە شاكارىم شىعارمالارىنىڭ باسىلعاندىعىنا كوزىمىز جەتپەيدى.
“The Qazaq Times”