فوتو: rferl.org

قازاقستان ءۇشىن اۋماقتىق تۇتاستىق ماسەلەسى، سەپاراتيزم پروبلەماسى وزەكتى. دەگەنمەن كوپۆەكتورلى ساياسات ۇستاناتىن قازاقستان بيلىگى ءازىربايجان-ارمەنيا قاقتىعىسىندا تارازىنىڭ باسىن تەڭ ۇستاپ تۇر. ءازىربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى راشاد مامەدوۆ ءازىرببايجان ارمەنيامەن اسكەري قاقتىعىستى شەشۋ كەزىندە قازاقستاننىڭ مورالدىق جانە ساياسي قولداۋى قاجەت دەپ مالىمدەدى.

«ءبىز قازاقستاننىڭ حالىقارالىق قۇقىق تالاپتارىنا ساي مورالدىق، ساياسي قولداۋىنا مۇقتاجبىز. بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ قارارى بويىنشا قازاقستان بۇل پروبلەما تەرريتوريالىق تۇتاستىق، ەگەمەندىك اياسىندا ءازىربايجان اۋماعىنان باسقىنشىلىق اسكەرلەردى شىعارۋ ارقىلى شەشىلۋى كەرەك دەپ ايتادى. دەگەنمەن رەسمي باكۋ قازاقستاننىڭ قولداۋىنا مۇقتاج»، – دەدى مامەدوۆ.

بۇعان دەيىن ءازىربايجان قازاقستاننان ەاەو جانە ۇقشۇ زاڭدارى اياسىندا ارمەنيا تاراپىنان قاقتىعىستى توقتاتۋدى سۇراعان. سونداي-اق قازاقستاننىڭ كومەگىنە مۇقتاج ەكەنىن، بۇل حالىقتىڭ بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدە ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ۇلگىسى ەكەنىن ايتقان.

تاۋلى قاراباقتاعى جاعداي 27 قىركۇيەكتە شيەلەنىسىپ، داۋلى اۋماقتا ءالى كۇنگە دەيىن شايقاستار ءجۇرىپ جاتىر. ءازىربايجان مەن ارمەنيادا اسكەري جاعداي ەنگىزىلگەن. ەكى تاراپ قازا تاپقاندار مەن جارالانعانداردىڭ بار ەكەنىن جاريالادى.

ءازىربايجان مەن ارمەنيا اراسىنداعى جەر داۋى 1988 جىلدان بەرى ءالى كۇنگە دەيىن جالعاسىپ كەلەدى. بۇل سوعىستىڭ سالدارىنان ءازىربايجاننىڭ 40 مىڭعا جۋىق ازاماتى قازا تاۋىپ، 1 ميلليوننان استام ادامى ءوز ۇيلەرىنەن بوسىپ كەتكەن. ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا قاراستى مينسك توبىنىڭ كومەگىمەن 1994 جىلى مامىردا باكۋ مەن ەرەۆان اراسىندا اتىستى توقتاتۋ بىتىمىنە قول قويىلعان سوڭ تاراپتاردىڭ قاقتىعىستارى ءبىرشاما ازايدى.

كەلىسىمگە قول قويىلعانىنا قاراماستان، جاۋلاسۋشى ەكى ەلدىڭ تەكەتىرەسى اياقتالماي، بەيبىت كەلىسسوزدەر ناتيجە بەرگەن جوق. 1992 جىلى تاۋلى قاراباق قايشىلىعىن توقتاتۋ ماقساتىندا ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا قاراستى «مينسك توبى» قۇرىلدى. اقش، رەسەي مەن فرانتسيا وسى توپتى باسقارۋدى ءوز مويىندارىنا الدى. مينسك توبىنىڭ باسشىلارى وسى كۇنگە دەيىن قارسىلاسۋشى تاراپتارعا بىرنەشە بەيبىت شەشىم جوباسىن ۇسىنعان. بۇل بەيبىت جوبالار ءار كەزدە ءبىر نەمەسە ەكى تاراپتىڭ دا قارسىلىعىنا ۇشىراپ وتىردى. مۇنىمەن ءبىر مەزگىلدە اتىستى توقتاتۋ ءبىتىمى دە ورىندالۋىن كەپىلدەندىرەتىن قۇجاتتاردىڭ بولماۋىنا بايلانىستى تارپتار بايلانىسى قايتادان بۇزىلىپ وتىردى.

"The Qazaq Times"