Ranking.kz اگەنتتىگىنىڭ مالىمەتىنە سەنسەك، وسى جىلى شەت جاقتان كەلەتىن ءدارى ونىمدەرى كوبەيگەن. 2017 جىلدىڭ 4 ايىندا جالپى سوماسى 235,5 ملن دوللاردى قۇرايتىن 5 مىڭ توننا ءدارى كەلگەن. ال وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىندە قازاقستانعا 199,4 ملن دوللار، شامامەن 3 مىڭ توننا مەديكامەنت اكەلىنگەن. بۇل دەگەنىمىز بىرىنشىدەن، قازاقستاننىڭ فارماتسەۆتيكا نارىعىندا شەتەل پرەپاراتتارىنىڭ كوپ ەكەنىن، ەكىنشىدەن باعانىڭ دا قىمبات ەكەنىن كورسەتەدى. ال باعانىڭ جوعارى بولۋىنا نە سەبەپ؟
دارىلەر باعاسىنىڭ وزگەرۋى
ستاتيستيكا كوميتەتى ۇسىنعان اقپاراتقا ءمان بەرەيىك. 2015 جىلدىڭ 12 ايىمەن سالىستىرعاندا 2016 جىلدىڭ قاڭتار-جەلتوقسان ايىندا فارماتسەۆتيكالىق ونىمدەردىڭ باعاسى 33,2%-عا قىمباتتاعان. انتيبيوتيكتەر 34,4%-عا، ۆيتاميندىك ونىمدەر، 27,3%-عا، جوتەلگە قارسى ءشارباتتار 46,6%-عا قىمباتتاعان.
ال 2017 جىلدىڭ قاڭتار-مامىر ايلارىنداعى ءدارى-دارمەك باعاسىنىڭ وزگەرۋ باعاسى مىناداي: فارماتسەۆتيكالىق ونىمدەر 9,8%-عا، انتيبيوتيكتەر 8,1%-عا، ۆيتاميندىك ونىمدەر، 4,9%-عا جوتەلگە قارسى ءشارباتتار 12,4%-عا قىمباتتاعان.
ءدارى باعاسىنىڭ قىمبات بولۋ سەبەبى
دەرەككوزدەردىڭ مالىمەتىنشە، فارماتسەۆتيكا نارىعىنداعىلار ءدارى باعالارىنىڭ قىمبات بولۋىنا كىمدى كىنالارىن بىلمەيدى. قر دسم فارماتسيا كوميتەتىنىڭ ءتورايىمى لاريسا پاكتىڭ سوزىنشە، ءدارى-دارمەكتى ساتۋ دا بيزنەس. ويتكەنى ءار كاسىپكەردىڭ ءوز باعاسىن قويۋعا قۇقىعى بار ەكەن.
سونداي-اق، ءدارى باعاسىنىڭ قىمبات بولۋىنا الىپساتارلاردىڭ دا ۇلەسى بار. ويتكەنى الىپساتارلار فارماتسەفتيكا سالاسىندا دا كوپ كورىنەدى.ولار پايىز قوسىپ، سودان پايدا تاۋىپ ءجۇر. ال كوميتەت تەك تەگىن مەديتسينالىق كومەك اياسىنداعى دارىلەرگە عانا باقىلاۋ جاسايدى ەكەن. ال قالعاندارى باعانى قالاۋىنشا قويا بەرەدى.
قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ مىرزا بولسا: "جەكەمەنشىك دارىحانالارداعى ساتىلىپ جاتقان ءدارى-دارمەكتىڭ باعاسىن بەكىتۋ ءۇشىن ءبىز بىرىنشىدەن زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزۋىمىز كەرەك. وسىمەن قازىر زاڭ جوباسى ازىرلەنىپ، ءارى قاراي ءبىز جۇمىستى وتكىزەمىز", - دەگەن ەدى وسى جىلدىڭ ناۋرىزىندا.
دارىلەرگە شەكتى باعا ەنگىزىلۋى مۇمكىن
وسىدان كەيىن قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى زاۋرەش امانجولوۆانىڭ دارىحانالارداعى ءدارى باعاسىنىڭ قىمباتتىعىنا قاتىستى سىن ايتقان سوڭ "قازاقپارات" اگەنتتىگى قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ فارماتسيا كوميتەتىنە ساۋال جىبەرەدى. ولار قازىرگى ۋاقىتتا قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى بۇكىل دارىلەردىڭ باعاسىن رەتتەۋ ءۇشىن فارماتسەۆتيكا قوعامداستىعىنىڭ وكىلدەرىمەن بىرگە بارلىق دارىلىك زاتتاردىڭ شەكتى باعاسىن قالىپتاستىرۋ ادىستەمەسىن تالقىلاۋ جۇمىسىن جۇرگىزىپ جاتقانىن ايتادى.
"مينيسترلىك بارلىق دارىلىك زاتتاردىڭ باعاسىن رەتتەۋگە بايلانىستى ءوزىنىڭ قۇزىرەتى شەگىندە «حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق جۇيەسى تۋرالى» قر كودەكسى مەن كاسىپكەرلىك كودەكسىنە سايكەسىنشە وزگەرىستەر ەنگىزۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋدا. نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق بازا ازىرلەنىپ، قابىلدانعاننان كەيىن بارلىق دارىلىك زاتتاردىڭ باعاسىن رەتتەۋ جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى»، - دەگەن مينيسترلىكتەن.
ال وتكەن مامىر ايىندا پارلامەنت وتىرىسىندا اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ قازاقستانداعى دارىلەر رەسەيدەگى دارىلەرگە قاراعاندا ەكى ەسە قىمبات ەكەنىن ايتىپ قالدى.
"اقتوبە وبلىسىمەن ىرگەلەس جاتقان رەسەيدىڭ ورىنبور وبلىسىنداعى باعالارمەن سالىستىرساق وندا قانت ديابەتىنە قارسى ءدارى تەڭگەگە شاققاندا 8500 تەڭگە، ال بىزدە 17 000 تەڭگە تۇرادى", - دەپ اقپارات كەلتىرگەن ەدى ءوڭىر اكىمى.
سونداي-اق، ءدارى باعاسىن قىمباتتاتقان ءدارىحانالاردىڭ باسشىلارىن دا جازالاۋدى ۇسىندى.
ال دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ جەكەمەنشىك ءدارىxانالاردىڭ باعا ساياساتىنا ارالاسۋ ءۇشىن زاڭ جوباسىنىڭ دايىندالىپ جاتقانىن تاعى ءبىر اتاپ ءوتتى. "كەلەر جىلدان باستاپ قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندە ءدارى-دارمەك باعاسى بىركەلكى بولادى" دەپ سەندىردى.
«بۇعان دەيىن ءبىز تەك مەملەكەتتىڭ اقشاسىنا ساتىپ الىناتىن ءدارى-دارمەكتەردىڭ باعاسىن رەتتەي الاتىنبىز. ال جەكەمەنشىك ءدارىxانالاردىڭ باعاسىنا ارالاسۋعا قۇقىعىمىز بولمادى. ەندى ارنايى زاڭ جوباسىن دايىندادىق. قازىرگى ۋاقىتتا اتالعان قۇجاتتىڭ كونتسەپتسياسىن دايىنداپ جاتىرمىز. كەيىن ونى قوعامدىق تالقىلاۋعا شىعارامىز. كۇزدە زاڭ جوباسىن پارلامەنتكە بەرۋىمىز كەرەك»، — دەدى ەلجان ءبىرتانوۆ مامىر ايىندا.
ءمينيستردىڭ سوزىنشە، زاڭ قابىلدانعان سوڭ كەلەسى جىلى باعانى قىمباتتىعىنا قاتىستتى ماسەلە تۋىنداماۋى مۇمكىن، سەبەبى دارىلەردىڭ شەكتى باعاسى بەكىتىلەدى.
جالپى مالىمەتتەرگە سەنسەك، سوڭعى ون جىلدا دەنساۋلىق سالاسىن قارجىلاندىرۋ 4 ەسەگە وسكەن. وتاندىق فارماتسەۆتيكا نارىعى 458 ملرد تەڭگەدەن اسسا، ونىڭ 277 ملرد تەڭگەسى حالىقتىڭ قارجىسى. يمپورتتالاتىن ءدارى دارمەكتەردىڭ نارىقتاعى 70%-عا جۋىق ەكەنىن جوعارىدا ايتتىق. ال وتاندىق دارىلەردىڭ ۇلەسىن 2014 جىلى 50%-عا جەتكىزۋ جوسپارلانعان. الايدا بۇل ماقسات سول كۇيى ورىندالمادى. ياعني قازاقستاننىڭ ءدارى-دارمەك ءوندىرىسى جىل سايىن ورتاشا ەسەپپەن 32%-عا ءوسىپ وتىر. 2017 جىلدىڭ العاشقى ءتورت ايدا ءوندىرىس وتكەن جىلمەن سالىستىرعانلا 36%-عا ارتىپ، 6,2 توننانى قۇراعان.
سونىمەن باس دارىگەر ءبىرتانوۆتىڭ سوزىنە سەنسەك، الداعى ۋاقىتتا دارىگە شەكتى باعا قويىلار بولسا، ءدارى باعاسى ارزانداماسا دا، نارىقتاعى جاعدايعا بايلانىستى قۇبىلا بەرمەۋى مۇمكىن. ايتەۋىر ءمينيستردىڭ ايتقانىن ەسكەرىپ، تاپقان تابىسى ءجۇرىپ تۇرعانى مەن ءىشىپ-جەگەنىنە عانا جەتەتىن قاراپايىم حالىق قىمباتشىلىقتا اۋىرۋىنا ەم ىزدەپ، قينالماسا ەكەن دەيمىز.
استانادا قالعان جاڭاوزەندىك جۇمىسسىزدار "قازمۇنايگاز" كەلىسسوزدى توقتاتىپ تاستادى دەيدى
فبر پەنتاگوننىڭ قۇپيا قۇجاتتارىنىڭ جاريالانۋىنا قاتىسى بار كۇدىكتىنى قامادى
بىشكەكتە كاسىپكەرلەر جاڭا سالىق ەرەجەلەرىنە قارسى اكتسيا وتكىزدى
موڭعوليا استاناسىندا جاپپاي نارازىلىق شەرۋلەرى ءوتتى
ەكىباستۇزدا جىلۋ جەلىسىندەگى اقاۋعا "ستانتسيا قىزمەتكەرىنىڭ قاتەلىگى" سەبەپ بولعانى ايتىلدى