4 قىركۇيەكتە Orda.kz «ءسىم باسشىسى مۇرات نۇرتىلەۋ، كاسىپكەر گادجي گادجيەۆ جانە ۇقك-نىڭ بىرقاتار جوعارى شەندىلەرى ۇستالدى» دەپ حابارلادى. ارتىنشا ۇكىمەت قۇرىلىمدارى مۇنى جوققا شىعارىپ، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى نۇرتىلەۋدىڭ بيزنەسمەندەرمەن كەزدەسۋىنەن فوتولار جاريالادى. ءباسپاسوز كەڭىستىگى ءبىر كۇن ىشىندە «ۇستاۋ بولدى ما، بولمادى ما؟» دەگەن ساۋالعا، فوتولار «ەسكى مە، جاڭا ما؟» دەگەن داۋعا تولدى. ال گادجيەۆتىڭ جۇبايى، پرەزيدەنت تەلەراديوكەشەنىنىڭ ديرەكتورى راۋشان قاجىباەۆا Orda-نى «جالا جاپتى» دەپ سوتقا بەرۋگە دايىندالىپ جاتقانىن مالىمدەدى. QT رەداكتسياسى فاكتچەك، ىقتيمال ستسەناريلەر، مەملەكەتتىك كوممۋنيكاتسيانىڭ بەت-بەينەسى، بيزنەسمەن مەن مينيستر تۋرالى اشىق دەرەكتەر، سونداي-اق بۇل داۋ مەن كيەۆتە قازا تاپقان وپپوزيتسيالىق جۋرناليست ايدوس سادىقوۆ ءىسىنىڭ ءتۇيىسۋ نۇكتەلەرى تۋرالى تالداۋ جاسادى.

سونىمەن انىعى نە، نە دالەلدەنگەن جوق؟

Orda.kz 4 قىركۇيەكتە «نۇرتىلەۋ مەن گادجيەۆ ۇستالدى» دەگەن جاڭالىق جاريالادى; ماتەريال ىشىندە «قۇقىققورعاۋ ورگاندارىنداعى دەرەككوزدەرگە» سىلتەمە بەرىلدى.

ءسىم جانە باسقا رەسمي ارنالار «ۇستاۋ» تۋرالى حاباردى جوققا شىعاردى. 5 قىركۇيەكتە ءسىم ءمينيستردىڭ كومپانيا وكىلدەرىمەن كەزدەسۋىنەن فوتولار تاراتتى.

فوتولاردىڭ ۋاقىتى جونىندە: بىرقاتار باسىلىم «كادرلار شىلدەدەگى كەزدەسۋمەن ۇقساس» دەپ كۇمان كەلتىرسە، Kursiv ەكى بولەك كەزدەسۋ بولعانىن تەكسەرىپ، «ۇقساس بولسا دا – بۇل بولەك ءىس-شارالار» دەگەن قورىتىندى جاريالادى.

راۋشان كاجىباەۆا (گادجيەۆتىڭ جۇبايى) Orda.kz-كە قارسى جالا تۋرالى تالاپ ارىز ازىرلەپ جاتقانىن اشىق ايتتى.

داۋ اياسىندا گۇلنار باجكەنوۆانىڭ (Orda.kz باس رەداكتورى) قايدا ەكەنى ءبىر ساتكە بەلگىسىز بولعانى تۋرالى جاڭالىقتار شىقتى; رەداكتسيادا جۇمىس قالىپتى ءجۇرىپ جاتقانى ايتىلدى.

ال، ناقتى دالەلدەنبەگەن تەك نۇسقا رەتىندە بار نارسەلەر:

«ۇستاۋ» فاكتىسىن تاۋەلسىز رەسمي قۇجاتتار (قپك بويىنشا تىركەلگەن ءىس ءنومىرى سوت كابينەتىندەگى ءىس تۋرالى اقپارات، ت.ب.) ءالى راستاعان جوق. ال Orda.kz باس رەداكتورى ءوز حابارلاماسىنىڭ شىنايىلىعىن قورعاۋدا.

ازىرگە Orda-نىڭ «ۇستاۋ» تۋرالى اقپاراتى تەكسەرىلمەگەن كۇيدە تۇر; رەسمي تۇلعالار جوققا شىعاردى; قوسىمشا دەرەك بولماسا، ونى «شىندىق» دەپ كەسىپ ايتۋعا بولمايدى. بۇل – «اشىق فينالدى» اقپارات داۋى.

اقوردانىڭ، ءسىم-ىڭ «جان-جاقتى اقتاۋلىسى» نەنى بىلدىرەدى؟

جۇرتتى دۇرلىتىرگەن حابارلاما بويىنشا بيلىك ءۇش قادام جاسادى:

  1. جەدەل جوققا شىعارۋ (قىسقا، ناقتى مەسسەدج).
  2. «Proof-of-life» ۇلگىسىندەگى كونتەنت: ءمينيستردىڭ كەزدەسۋ كادرلارى. دەگەنمەن ميد جازباسىندا كەزدەسۋدىڭ ناقتى كۇنى كورسەتىلمەگەنى كۇمان تۋدىردى; بۇل بوس كەڭىستىكتى قارسى تاراپ پىكىرمەن تولتىردى (كادرلار ۇقساستىعى تۋرالى داۋلار).
  3. مەسسەندجەرگە قارسى قۇقىقتىق قىسىم سيگنالدارى: مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى «راستاۋسىز دەرەكتەردى تاراتپاۋعا» شاقىردى; ال مەملەكەتتىك مەديا توپ-مەنەدجەرى (كاجىباەۆا) Orda-نى سوتقا بەرەمىن دەدى. بۇل – قاۋىپ-قاتەردى تومەندەتۋ امالى، اۋديتوريانى «زاڭمەن» تەجەۋ

بۇل – بيلىكتىڭ السىزدىگى ەمەس، قايتا «اقپاراتتىق كۇن ءتارتىبىن كەرى قايتارۋ» امالى: فاكت ەمەس، قوعامدىق كوزقاراس ءۇشىن كۇرەس.

«گادجيەۆتىڭ جۇبايى سوتقا بەرەمىن دەدى، كاسىپكەردىڭ ءوزى نەگە سويلەمەيدى؟»

بىرنەشە قيسىندى سەبەپ كورۋگە بولادى

قۇقىقتىق قادام: داۋدىڭ ءورشۋى كەزىندە جاۋاپكەرشىلىكتى جەكەلەگەن ادامعا ەمەس، وكىلگە ىسىرۋ ارقىلى جەكە تۇلعانى اقپاراتتىق تاۋەكەلدەن قورعاۋ. ادەتتە مۇنداي مەديا-داۋ كەزىندە زاڭگەرلەر پروتسەدۋرالىق وكىلدى العا شىعارادى. بۇل جولى – شەنەۋنىكتىك لاۋازىمى بار جۇبايدىڭ سويلەگەنى سونىڭ ايعاعى.

رەپۋتاتسيانى باسقارۋ تۇرعىسىنان: كاسىپكەردىڭ كەز كەلگەن ءسوزى جاڭا اقپاراتتىق تولقىن تۋعىزۋى مۇمكىن. سول سەبەپتى مۇنداي جاعدايدا ءجيى قولدانىلاتىن ءتاسىل – ءۇنسىز قالۋ. ۇنسىزدىك داۋ-دامايدى باسەڭدەتۋدىڭ قۇرالى سانالادى.

قۇقىق قورعاۋ نەمەسە كومپلاەنس تۇرعىسىنان: ەگەر قاتار جۇرگىزىلىپ جاتقان تەكسەرۋلەر بولسا، ايتىلعان ارتىق ءسوز كەيىن قارسىلىقتىڭ ايعاعى رەتىندە پايدالانىلۋى مۇمكىن.

«مينيستر مەن كاسىپكەردىڭ بايلانىسى بار ما؟» – اشىق دەرەكتەر نە دەيدى؟

قازىرگى اشىق دەرەكتەردە نۇرتىلەۋ مەن گادجيەۆ اراسىنداعى ناقتى ينستيتۋتسيونالدىق بايلانىس (ورتاق جوبالار، كەلىسىمشارتتار، ورتاق مۇددەلەر) جاريا تۇردە كورسەتىلمەگەن. Orda حابارى ولاردى ءبىر ماتەريالدا اتادى ء(بىر ۋاقىتتا «ۇستالدى» دەدى), ال ءسىم جاۋابى ءمينيستردىڭ Harvest Group وكىلدەرىمەن كەزدەسۋىن كورسەتتى. بۇل ەكى سيۋجەت فورمالدى تۇرعىدا بولەك.

سوندىقتان «بايلانىس» تۋرالى كەسىمدى پىكىر ايتۋ ءۇشىن قۇجاتتىق بازا قاجەت: حاتتاما، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ رەەسترىندەگى ىزدەر، بىرلەسكەن اكتيۆتەر، ت.ب. قازىر ونداي دالەلدەر قوعامعا ۇسىنىلعان جوق.

بۇل داۋ مەن ايدوس سادىقوۆ ءىسىنىڭ ءتۇيىسۋى

18 ماۋسىم 2024 جىلى كيەۆتە قازاقستاندىق وپپوزيتسيالىق جۋرناليست ايدوس سادىقوۆقا قاستاندىق جاسالدى; ول 2 شىلدەدە جان تاپسىردى. ۋكراينا ەكى كۇدىكتىنىڭ اتىن اتادى: التاي جاقانباەۆ جانە مەيرام قاراتاەۆ; ەكەۋى دە – قازاقستان ازاماتتارى. ولاردىڭ ارەكەتى «بەلگىسىز تاپسىرىس بەرۋشىنىڭ» نۇسقاۋىمەن جاسالعان بولۋى مۇمكىن دەپ حابارلاندى. قازاقستان ءبىر كۇدىكتىنىڭ ەلگە ءوز ەركىمەن كەلگەنىن ايتقانىمەن، ىزدەۋدەگى تۇلعالاردى ەكستراديتسيالاۋعا كەلىسپەدى.

4-5 قىركۇيەكتەگى داۋدىڭ ءدال ىشىندە Orda.kz «ۇستالعان ۇقك شەنەۋنىكتەرىنىڭ قاتارىندا سادىقوۆ ءىسى بويىنشا كۇدىككە الىنعان اتى-ءجونى اتالعان تۇلعالارمەن بايلانىستى فيگۋرالار بار» دەگەن مازمۇنداعى تۇسىندىرمە جاريالادى. بۇل جەردە دە رەسمي راستاۋ جوق، بىراق مەديا-نۇسقا اقپاراتتىق كونتەكست رەتىندە ۇسىنىلدى.

سادىقوۆ ءىسى – حالىقارالىق-قۇقىقتىق ولشەمى بار، اشىق قوعام ءۇشىن رەزونانستى تاقىرىپ. بۇل ىستە تاپسىرىس بەرۋشى انىقتالماعان، الايدا مارقۇم سادىقوۆتىڭ جەسىرى بۇعان ەل پرەزيدەنتى توقاەۆتى كىنالايدى. ال حالىقارالىق باق بۇل وقيعانىڭ قازاقستان–ۋكراينا قاتىناستارىنا اسەر ەتكەنىن بىرنەشە رەت جازدى. وردا تاراتقان «ۇستاۋ» حابارى ءدال وسى رەزونانسقا بايلانىستىرىلىپ وتىر، بىراق قازىرگى ساتتە دالەلدىك بازا ۇسىنىلماعان.

باجكەنوۆا تاراتقان اقپارات «فەيك» بولسا دا، وسى داۋ نەنى اشىپ بەردى؟

  1. اقپاراتتىق بيلىك ءۇشىن كۇرەس. مەمورگانداردىڭ تەز ءارى سينحرون رەاكتسياسى – داعدارىس كوممۋنيكاتسياسىنىڭ جەتىلدىرىلگەن دەڭگەيىن كورسەتەدى (جەدەل جوققا شىعارۋ، ۆيزۋال دالەل، قۇقىقتىق ەسكەرتۋ). بىراق داتاسىز فوتولار سەكىلدى ۇساق دەتالدار كۇمان ءوندىردى.
  2. مەديا-قاۋىپ پەن قۇقىقتىق قىسىمنىڭ شەگى. ءجۋرناليستى «جالا» بويىنشا سوتقا بەرۋ نيەتى – ستراتەگيالىق باسۋ قۇرالى. بۇل – كاسىبي ستاندارتتار مەن «دەرەككوزدەردى قورعاۋ» ءپرينتسيپى سىنالاتىن الاڭ.
  3. قاۋىمنىڭ سەنىم ارحيتەكتۋراسى. الەۋمەتتىك جەلىدەگى پولياريزاتسيا «كىمگە سەنەمىز؟» دەگەن سۇراقتىڭ ينستيتۋتسيونال شەشىلمەگەنىن اشىپ بەردى: ءبىر جاق رەسمي رەليزگە، ەكىنشى جاق تاۋەلسىز مەدياعا يەك ارتادى.

بولجامدى ستسەناريلەر

اقپارات جالعان. رەسمي تەرىسكە شىعارۋ ساقتالادى; تالاپ ارىز سوتقا تىركەلىپ، رەداكتسيا كەشىرىم/تۇزەتۋ جاريالاۋى ىقتيمال.

اقپارات ءىشىنارا شىندىققا جاناسادى. «ۇستاۋ» ەمەس، ءسۇراۋ/تىنتۋ/سۇحبات الۋ پروتسەدۋرالارى ورىن العان بولۋى مۇمكىن; بىراق ول «ۇستاۋعا» جەتپەگەن. بۇل – قىلمىستىق پروتسەستەگى تەرمينولوگيالىق شاتاسۋلار ءجيى تۋدىراتىن ستسەناري.

ەليتارالىق تەكەتىرەستەگى اقپاراتتىق سوققى. بەلگىسىز توپتار قوعامدىق پىكىردى الدىن الا قالىپتاستىرۋ ءۇشىن «ۇستاۋ» سيۋجەتىنە ۇقساس دەز/ميكرو-دەز قۇرالىن پايدالانعان بولۋى مۇمكىن.

قاي ستسەناريدىڭ ۇستەم بولاتىنىن الداعى بىرنەشە قۇجاتتىق بەلگى ايقىندايدى: پروكۋراتۋرا/تەرگەۋ رەليزدەرى، سوتقا بەرىلگەن تالاپتىڭ تىركەلۋى مەن ءماتىنى، ءسىم نەمەسە ۇكىمەتتىڭ اشىق بريفينگتەرى.

اقپاراتتىڭ اقيقاتى قايدا؟

Orda.kz تاراتقان «نۇرتىلەۋ مەن گادجيەۆ ۇستالدى» دەگەن اقپارات ازىرگە رەسمي تۇردە راستالعان جوق، ال بيلىك ونى جوققا شىعاردى. ءمينيستردىڭ «جۇمىس ۇستىندەگى» فوتولارى داتاسىز بولعاندىقتان، قوعامدا كۇمان سەيىلمەي وتىر. كاسىپكەردىڭ ورنىنا ونىڭ جۇبايىنىڭ سوتقا بەرەمىن دەۋى – قۇقىقتىق ءارى رەپۋتاتسيالىق تاكتيكا رەتىندە باعالاندى.

بۇل داۋ بيلىكتىڭ داعدارىس كەزىندەگى كوممۋنيكاتسياسىنىڭ ءتاسىلىن كورسەتتى: جەدەل جوققا شىعارۋ، ۆيزۋالدى دالەل ۇسىنۋ، قۇقىقتىق قىسىم. دەگەنمەن، مۇنداي امالدار سەنىم داعدارىسىن تەرەڭدەتە ءتۇستى.

ايدوس سادىقوۆ ءىسى بۇل تاقىرىپقا حالىقارالىق رەڭك قوستى، بىراق تىكەلەي بايلانىسى دالەلدەنگەن جوق. قازىر ءۇش ستسەناري ىقتيمال: اقپارات جالعان بولىپ شىعۋى، ءىشىنارا شىندىققا جاناسۋى نەمەسە ەليتارالىق اقپاراتتىق سوققى بولۋى.

بۇل وقيعا قازاقستانداعى اقپاراتتىق كەڭىستىكتەگى سەنىم داعدارىسىن، بيلىك پەن تاۋەلسىز مەديانىڭ اراسىنداعى كۇرەستى جانە حالىقارالىق رەزونانستى ايقىن كورسەتتى.

The Qazaq Times