Kollaj: QT

Ranking.kz agenttiginiñ mälimetine sensek, osı jılı şet jaqtan keletin däri önimderi köbeygen. 2017 jıldıñ 4 ayında jalpı soması 235,5 mln dollardı qwraytın 5 mıñ tonna däri kelgen. Al ötken jıldıñ säykes kezeñinde Qazaqstanğa 199,4 mln dollar, şamamen 3 mıñ tonna medikament äkelingen. Bwl degenimiz birinşiden, Qazaqstannıñ farmacevtika narığında şetel preparattarınıñ köp ekenin, ekinşiden bağanıñ da qımbat ekenin körsetedi. Al bağanıñ joğarı boluına ne sebep?

Däriler bağasınıñ özgerui

Statistika komiteti wsınğan aqparatqa män bereyik. 2015 jıldıñ 12 ayımen salıstırğanda 2016 jıldıñ qañtar-jeltoqsan ayında farmacevtikalıq önimderdiñ bağası 33,2%-ğa qımbattağan. Antibiotikter 34,4%-ğa, vitamindik önimder, 27,3%-ğa, jötelge qarsı şärbattar 46,6%-ğa qımbattağan.

Al 2017 jıldıñ qañtar-mamır aylarındağı däri-därmek bağasınıñ özgeru bağası mınaday: farmacevtikalıq önimder 9,8%-ğa, antibiotikter 8,1%-ğa, vitamindik önimder, 4,9%-ğa jötelge qarsı şärbattar 12,4%-ğa qımbattağan.

Däri bağasınıñ qımbat bolu sebebi

Derekközderdiñ mälimetinşe, farmacevtika narığındağılar däri bağalarınıñ qımbat boluına kimdi kinäların bilmeydi. QR DSM farmaciya komitetiniñ törayımı Larisa Paktıñ sözinşe, däri-därmekti satu da biznes. Öytkeni är käsipkerdiñ öz bağasın qoyuğa qwqığı bar eken.

Sonday-aq, däri bağasınıñ qımbat boluına alıpsatarlardıñ da ülesi bar. Öytkeni alıpsatarlar farmaceftika salasında da köp körinedi.Olar payız qosıp, sodan payda tauıp jür. Al komitet tek tegin medicinalıq kömek ayasındağı därilerge ğana baqılau jasaydı eken. Al qalğandarı bağanı qalauınşa qoya beredi.

QR Densaulıq saqtau ministri Eljan Birtanov mırza bolsa: "Jekemenşik därihanalardağı satılıp jatqan däri-därmektiñ bağasın bekitu üşin biz birinşiden Zañğa özgerister engizuimiz kerek. Osımen qazir Zañ jobası äzirlenip, äri qaray biz jwmıstı ötkizemiz", - degen edi osı jıldıñ naurızında.

Därilerge şekti bağa engizilui mümkin

Osıdan keyin QR Parlamenti Mäjilisiniñ deputatı Zäureş Amanjolovanıñ därihanalardağı däri bağasınıñ qımbattığına qatıstı sın aytqan soñ "QazAqparat" agenttigi  QR Densaulıq saqtau ministrliginiñ Farmaciya komitetine saual jiberedi. Olar qazirgi uaqıtta QR Densaulıq saqtau ministrligi  bükil därilerdiñ bağasın retteu üşin  farmacevtika qoğamdastığınıñ ökilderimen birge barlıq därilik zattardıñ şekti bağasın qalıptastıru ädistemesin talqılau jwmısın jürgizip jatqanın aytadı.

"Ministrlik barlıq därilik zattardıñ bağasın retteuge baylanıstı öziniñ  qwzireti şeginde «Halıq densaulığı jäne densaulıq jüyesi turalı» QR Kodeksi men Käsipkerlik kodeksine säykesinşe özgerister engizu mäselesin qarastıruda. Normativtik-qwqıqtıq baza äzirlenip, qabıldanğannan keyin barlıq därilik zattardıñ bağasın retteu jüzege asırılatın boladı», - degen ministrlikten.

Al ötken mamır ayında Parlament otırısında Aqtöbe oblısınıñ äkimi Berdibek Saparbaev Qazaqstandağı däriler Reseydegi därilerge qarağanda eki ese qımbat ekenin aytıp qaldı.

"Aqtöbe oblısımen irgeles jatqan Reseydiñ Orınbor oblısındağı bağalarmen salıstırsaq onda qant diabetine qarsı däri teñgege şaqqanda 8500 teñge, al bizde 17 000 teñge twradı", - dep aqparat keltirgen edi öñir äkimi.

Sonday-aq, däri bağasın qımbattatqan därihanalardıñ basşıların da jazalaudı wsındı.

Al Densaulıq saqtau ministri Eljan Birtanov jekemenşik därixanalardıñ bağa sayasatına aralasu üşin zañ  jobasınıñ dayındalıp jatqanın tağı bir atap ötti. "Keler jıldan bastap Qazaqstannıñ barlıq öñirinde däri-därmek bağası birkelki boladı" dep sendirdi.

«Bwğan deyin biz tek memlekettiñ aqşasına satıp alınatın däri-därmekterdiñ bağasın rettey alatınbız. Al jekemenşik därixanalardıñ bağasına aralasuğa qwqığımız bolmadı. Endi arnayı zañ jobasın dayındadıq. Qazirgi uaqıtta atalğan qwjattıñ koncepciyasın dayındap jatırmız. Keyin onı qoğamdıq talqılauğa şığaramız. Küzde zañ jobasın Parlamentke beruimiz kerek», — dedi Eljan Birtanov mamır ayında.

Ministrdiñ sözinşe, zañ qabıldanğan soñ kelesi jılı bağanı qımbattığına qatısttı mäsele tuındamauı mümkin, sebebi därilerdiñ şekti bağası bekitiledi.

Jalpı mälimetterge sensek, soñğı on jılda densaulıq salasın qarjılandıru 4 esege ösken. Otandıq farmacevtika narığı 458 mlrd teñgeden assa,  onıñ 277 mlrd teñgesi halıqtıñ qarjısı. Importtalatın däri därmekterdiñ narıqtağı 70%-ğa juıq ekenin joğarıda ayttıq. Al otandıq därilerdiñ ülesin 2014 jılı 50%-ğa jetkizu josparlanğan. Alayda bwl maqsat sol küyi orındalmadı. YAğni Qazaqstannıñ däri-därmek öndirisi jıl sayın ortaşa eseppen 32%-ğa ösip otır. 2017 jıldıñ alğaşqı tört ayda öndiris ötken jılmen salıstırğanla 36%-ğa artıp, 6,2 tonnanı qwrağan.

Sonımen bas däriger Birtanovtıñ sözine sensek, aldağı uaqıtta därige şekti bağa qoyılar bolsa, däri bağası arzandamasa da, narıqtağı jağdayğa baylanıstı qwbıla bermeui mümkin. Äyteuir ministrdiñ aytqanın eskerip, tapqan tabısı jürip twrğanı men işip-jegenine ğana jetetin qarapayım halıq qımbatşılıqta auıruına em izdep, qinalmasa eken deymiz.

“The Qazaq Times”