بۇرىنعى QazCovid-In, قازىرگى QazVac ەكپەسى. فوتو: primeminister.kz

ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە قاراستى بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك پروبلەمالارى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى كۇنسۇلۋ زاكاريا سارسەنبى كنگى ورتكوم بريفينگىندە قازاقستاندىق ۆاكتسينانى توعىز اي بۇرىن سالدىرعان عالىمداردىڭ يممۋندىق قورعانىشى ءالى كۇنگە دەيىن جوعارى دەپ سەندىرەدى.

قازىر ينستيتۋتا 25 مىڭ ادامعا ارنالعان 50 مىڭ دوزا دايىن، بيولوگيالىق باقىلاۋ-زەرتتەۋدەن ءوتىپ جاتىر. ولار  25-27 ءساۋىر ارالىعىندا سك-فارماتسيا وپەراتورىنىڭ قويمالارىنا جەتكىزىلمەك. بۇعان دەيىن ۆيتسە-پرەمەر ەرالى توعجانوۆ وتاندىق ەكپە قازاقستاندا جاسالعانىمەن تۇركيادا فلاكونعا قۇيىلاتىنىن مالىمدەگەن ەدى. زاكاريا مۇنىڭ سەبەبىن وزىنشە تۇسىندىرگەندەي بولدى.

– ينستيتۋتتىڭ ماقساتى – ۆاكتسينانى جاساپ شىعارۋ. بۇگىندە زاۋىت ءالى جوق. QazVac ءىى پاتوگەندى توپقا جاتاتىن يناكتيۆتى ۆيرۋستان جاسالادى. بۇل ساناتتاعى ۆيرۋسپەن قالا نە مەگاپوليستە جۇمىس ىستەۋگە بولمايدى. ...ال سپۋتنيك V ەكپەسىنىڭ تەحنولوگياسى SarS-Covid ۆيرۋسىنان ەمەس، ونىڭ ىشىندەگى شاعىن مولشەردەگى اقۋىزدان دايىندالادى. ونى تاسىمالدايتىن ادەنوۆيرۋس، بۇل IV توپقا جاتادى. ۇلكەن كولەمدەگى ۆاكتسينانى قۇتىعا قۇياتىن ءوندىرىس ورنى جوق، – دەدى.

ءبىرىنشى جانە ەكىنشى فازالاردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، QazVac جايلى عىلىمي ماقالا دايىن. «بۇل رەيتينگى وتە جوعارى عىلىمي 76 باسىلىمعا جىبەرىلدى. جۋرنالداردىڭ دايەكسوزگە الىنۋ يندەكسى 70-تەن جوعارى» دەدى ينستيتۋت باسشىسى.

ءبىلىم ۆيتسە-ءمينيسترى ميراس داۋلەنوۆ QazVac الەمدە ازىرلەنىپ جاتقان 260-تان اسا ۆاكتسينانىڭ اراسىندا كلينيكالىق زەرتتەۋدىڭ ءۇشىنشى فازاسىنا جەتكەن 14-ءىنشى ەكپە ەكەنىن ايتادى.

«244 ەرىكتىگە جۇرگىزىلگەن كلينيكالىق زەرتتەۋلەردىڭ ءبىرىنشى جانە ەكىنشى كەزەڭى قورىتىندىلانىپ جاتىر جانە 15 ساۋىردە 3 مىڭ ەرىكتى قاتىسقان ءۇشىنشى فازانىڭ 50%-ى اياقتالادى. كلينيكالىق زەرتتەۋ حاتتاماسىنا جانە دەنمين تالاپتارىنا سايكەس ءار فازاعا جارتى جىلداي ۋاقىت كەرەك»، – دەدى داۋلەنوۆ.

رەداكتسيا ءتىلشىسى كۇنسۇلۋ زاكاريادان ادامنىڭ ءبىر جىلدا ەكى بىردەي ۆاكتسينانى سالدىرۋعا عىلىمنىڭ جاۋابى تۋرالى سۇرادى.

«بۇل سۇراققا مەن جاۋاپ بەرە المايمىن. قاي ۆاكتسينانى السا دا ءار ادامنىڭ ءوز ەركى. ...جىلما-جىل تۇماۋعا قارسى ەكپە الامىز. ۋاقىت وتكەننەن كەيىن ءارتۇرلى ۆاكتسينالاردى ەگۋگە بولادى. تەك ءبىر مەزگىلدە بىرنەشە ءتۇرىن سالدىرۋعا بولمايدى. ارادا ۋاقىت ءوتۋى كەرەك»، – دەدى.

اشىق دەرەكتەرگە قاراعاندا، سپۋتنيك V ەكپەسى تۋرالى 2 جىل بويى انتيدەنە ءتۇزىپ، ۆيرۋستان قورعاي الادى دەگەن بولجام بار. ينستيتۋت جەتەكشىسىنىڭ ايتۋىنشا، يممۋندىق جاۋاپتى بىرەر جىل باقىلاۋ قاجەت، ازىرگە ناقتى ايتۋ قيىن.

«قازاقستاندىق ۆاكتسينا جايلى تولىق اقپاراتتى ءىىى فازانىڭ (9 شىلدەگە جوسپارلانعان) سوڭىندا عانا ايتۋعا بولادى. دەگەنمەن باستاپقىدا ۆاكتسينا العان عالىمداردىڭ يممۋندىق جاۋابى 9 اي بويى جوعارى بولىپ تۇر»، – دەدى ول.

جىل باسىندا، 25 قاڭتار كۇنگى ۇكىمەت وتىرىسىندا قازاقستاندىق QazCovid-in ۆاكتسيناسى سىناقتان ءساتتى وتسە، «وتاندىق ۆاكتسينانى سالدىراتىنىن» مالىمدەگەن پرەزيدەنت توقاەۆ كەنەت ءساۋىردىڭ 6-سى (ەلدە ۆاكتسينا تاپشى كەزدە) رەسەيلىك شيكىزات نەگىزىندە قاراعاندىدا وندىرىلەتىن سپۋتنيك V ەكپەسىن العانى حابارلاندى. توقاەۆتىڭ توسىن ارەكەتى قوعامدى قالىڭ كۇمانعا سالدى. جالپىحالىقتىق ۆاكتسيناتسيا ناۋقانى جولعا قويىلماي تۇرىپ، ەكپە قويماسى تام-تۇمداپ تۇرعان ءساتتى ۋادەلى قازاقستاندىق ۆاكتسينادان اينىپ، رەسەيلىك ەكپەگە يەك ارتۋىن جۇرتتىڭ ءبىر بولىگى ماسكەۋ ىقپالىمەن بايلانىستىردى. وسىدان كەيىن اقوردا حاتشىسى بەرىك ءۋالي «پرەزيدەنت كەلەسى جولى كوروناۆيرۋسقا قارسى وتاندىق ەكپەنى سالدىرۋعا نيەتتى» ەكەنىن جەتكىزگەن. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ ماماندارى مەن دارىگەرلەر تەك ءبىر ۆاكتسينانى ەگۋ قاجەتتىگىن ايتادى.

"The Qazaq Times"