بۇگىن الماتى قالاسىندا «ەل اماناتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «قۇجاتقا قۇرىقتالعان قانداستار» اتتى ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتى. جيىنعا ازاماتتىق بەلسەندى ەركىن راقىشەۆ، ساياحات ءاسىمحان، رىسبەك توقتاسىن جانە گۇلنۇر ءتالىم قاتىستى.

ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا بىرلەستىك مۇشەلەرى قىتايدان كەلگەن قانداستارىمىزدىڭ قۇجاتتىق ماسەلەلەرىن كوتەرىپ، ورالمان كۋالىگى، ىقتيار حات، قىتاي پاسپورتى سياقتى قۇجاتتاردىڭ ۋاقىتى ءوتىپ كەتكەندىكتەن ازاماتتىق الا الماي جۇرگەن قانداستارىمىزدىڭ جانايقايىن باق وكىلدەرىنە ايتتى.

فوتو: QT

ەل اماناتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى، رىسبەك توقتاسىن: «بۇگىندە وتانداستارىن ەلىنە شاقىرىپ جاتقان الەمدەگى ءۇش ەلدىڭ ءبىرىمىز دەپ بوركىمىزدى اسپانعا اتىپ، بۇكىل الەمگە جار سالىپ جاتقانىمىز. بىراق سول كەلگەن اعايىنداردىڭ قانشالىقتى دارەجەدە جاعدايىن جاساپ بەرىپ جاتىرمىز؟ - دەگەن زاڭدى سۇراق تۋادى. شىندىعىن ايتقاندا، شەتتەن كەلگەن اعايىندار بۇل ەلدەن قانداي دا ءبىر قارجىلىق كومەك دامەتىپ وتىرعان جوق بۇل كۇندە. ولارعا ەڭ باستى كەرەگى وسى ەلدىڭ تولىققاندى ازاماتى اتانۋ. قاعازباستىلىقتىڭ كەسىرىنەن الىكۇنگە دەيىن نەشە مىڭ قانداسىمىز قۇجاتتارىن راسىمدەي الماي اۋرە-سارساڭعا ءتۇسىپ وتىر. تاۋەلسىزدىك جىلىندا ەلىمىزگە ميلليوننان اسا قانداسىمىز كەلدى. ولاردىڭ ۇرپاقتارى بۇل كۇندە 1,5 - 2 ميلليونعا جەتتى. الايدا وسى ءبىر ورالمان كۋالىگى دەگەن كۋالىكتىڭ كەسىرىنەن بۇگىندە قانشاما ادام ازاماتتىق الا الماي وتىر. سەبەبى ورالمان كۋالىگى ءبىر جىل عانا ۋاقىتقا بەرىلگەن. قىتايداعى ساياسي جاعدايدى بىلەسىزدەر. سونىڭ كەسىرىنەن كوپتەگەن ازاماتتار قىتايعا شاقىرتۋ الىپ، سول جاققا بارىپ جانە ۋاقىتىندا كەلە الماي ورالمان كۋالىگىنىڭ مەرزىمى ءوتىپ كەتكەن. سونىڭ كەسىرىنەن ازاماتتىق الۋعا قۇجاتتارىن وتكىزە الماي وتىر. قازىر ءبىزدىڭ قولىمىزدا 2800-دەن استام ورالمان كۋالىگىنىڭ ۋاقىتى ءوتىپ كەتكەن ازاماتتار مەن قىتاي پاسپورتىنىڭ مەرزىمى ءوتىپ كەتكەن 93 ادامنىڭ مالىمەتتەرى بار. وسى ماسەلە بويىنشا ءبىز ەلباسى مەن ۇكىمەت باسشىسىنان اراشا سۇرايمىز».

بۇدان بولەك رىسبەك مىرزا ءوز سوزىندە ۇكىمەت باسشىسىنىڭ اتىنا قانداستاردىڭ قۇجاتتىق ماسەلەسىن تەزدەتىپ شەشۋ ماسەلەسى كوتەرىلگەن ارنايى ارىز جازىلعاندىعىن جانە جيىن سوڭىندا اتالمىش ارىزدىڭ استىنا قول قويىلىپ جولداناتىنىن ايتتى.

فوتو: QT

ازاماتتىق بەلسەندى، ەركىن راقىشەۆ: «بۇل ماسەلەگە ءبىر جاقتى قاراۋعا بولمايدى. بۇل وتە اۋقىمدى ماسەلە. بۇنى شەشۋ ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان كوميسسيا قۇرىلۋى كەرەك. ول پارلامەنتتە قۇرىلا ما، ۇكىمەتتە قۇرىلا ما ءبارىبىر. بىراق مەملەكەتتىك بولۋى ءتيىس. قازىر بۇنىمەن قوعامدىق ۇيىمدار اينالىسىپ ءجۇر. ول بولمايدى. بۇل مەملەكەتتىك ماسەلە عوي. مەملەكەتتىڭ الدىندا تۇرعان ماسەلەلەردىڭ ءبىرى قىتايداعى قانداستارىمىزدىڭ اۋىر جاعدايى بولۋى كەرەك. سول سەبەپتى دە مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلىپ، قىتايداعى ارىپتەستەرىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلىپ، قازاقتاردىڭ ماسەلەسى شەشىلۋى ءتيىس. ونسىز مىنا ماسەلە ۇزاققا كەتەيىن دەپ تۇر. سول ءۇشىن دە ءبىز كوميسسيا قۇرىلۋىن مەملەكەتتەن تالاپ ەتەمىز».

فوتو: QT

بەس جىل بويى ازاماتتىق الا الماي جۇرگەن قانداسىمىز، ءتۇسىپ ايناعۇل: «مەن قازاقستانعا 2014 جىلدىڭ قاراشا ايىنىڭ 3-ءى كۇنى كەلدىم. سودان بەرى بەس جىل بولدى. وسى بەس جىل ىشىندە ءبىز ازاماتتىق الا الماي بارماعان جەرىمىز، كىرمەگەن ەسىگىمىز قالمادى. ەشقانداي ءبىر قايىر بولمادى. بۇل تۋرالى بىرنەشە رەت ارىزدا جازدىق... ازاماتتىق الا الماي جۇرگەن سەبەبىمىز. 2016 جىلى بەرىلگەن ورالمان كۋالىگىنىڭ مەرزىمى ءبىر جىلدىق ەكەن. ءبىز بۇنىڭ جازۋىن تانىماي، ىقتيار حاتپەن ۇقساس دۇنيە ەكەن دەپ جۇرە بەرىپ، ۋاقىتىن وتكىزىپ الىپپىز. بىلتىر  11-ءشى ايدىڭ 15-ءى كۇنى جولداسىم قىتايعا كەتكەن. سودان ارىزدىڭ ارقاسىندا كەشە عانا كەلدى. ولار جىبەرەردە وعان: «سەن ءۇش ايدىڭ ىشىندە قايتادان اينالىپ كەلەسىڭ. كەلمەسەڭ، قىتايداعى تۋىستارىڭ ساياسي ۇيرەنۋگە كەتەتىن بولادى» - دەپ ايتقان. ونىڭ پاسپورتى مەن ىقتيار حاتىنىڭ ۋاقىتى 3-ءشى ايدىڭ 15-ءى كۇنى بىتەدى. جاقىن ارادا ازاماتتىق الماسا، قىتايعا قايتۋ كەرەك بولادى. ال، وندا بارسا، قايتىپ كەلۋ مۇمكىن ەمەس. قامالادى، تۇرمەگە تۇسەدى. بارماسا، سول جاقتاعى تۋىستارىن تۇرمەگە قامايدى. وسى جاعدايلاردى ەسكەرە وتىرىپ، ەلباسىمىزدان، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنەن، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنەن ۇمىتتەنىپ كەلىپ وتىرمىن».

"The Qazaq Times"