بەيسەنبى، 14 قازاندا بۇۇ باس اسسامبلەياسىندا ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كەڭەسءىنىڭ قۇرامىنا الداعى ەكى جىل مۇشەلىك ەتەتىن 18 ەلدىڭ ءتىزىمى بەكىتىلدى. ولاردىڭ اراسىندا ادام حاقى ناشار قورعالاتىن، كوبىندە ساقتالا بەرمەيتىن قازاقستان دا بار.

ازاماتتىق قوعام مەن وپپوزيتسيا ءتۇرلى قىسىمعا تاپ بولاتىن قازاقستان 2013-2015 جىلدارى مۇشە بولعان ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كەڭەسكە 2022-2024 جىلدارى دا قايتا كىرمەك. نيۋ-يوركتەگى بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 76-ىنشى ءارى كەڭەستىڭ 48-سەسسياسى بارىسىندا قابىلدانعان شەشىم جونىندە قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.

«كەڭەستە قازاقستان جۇمىسىنىڭ باسىم باعىتتارى رەتىندە گەندەرلىك تەڭدىكتى ىلگەرىلەتۋ جانە ايەلدەردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ، ءولىم جازاسىن جاپپاي جويۋ، توزبەۋشىلىكتىڭ بارلىق تۇرلەرىنە قارسى كۇرەس، ءدىن مەن سەنىم بوستاندىعى، ينكليۋزيۆتى جانە جالپىعا بىردەي ءبىلىم بەرۋدى قامتاماسىز ەتۋ، سونداي-اق COVID-19 پاندەمياسى كەزىندە ادام قۇقىقتارىن قۇرمەتتەۋ بەلگىلەندى»، – دەلىنگەن ءسىم حابارلاماسىندا.

ۆەدومستۆو ەلدىڭ دۇنيەجۇزىلىك ۇيىمنىڭ باس قۇقىق قورعاۋ ورگانىنا سايلانۋى – قازاقستاننىڭ «ادام قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن قورعاۋ سالاسىنداعى حالىقارالىق نورمالار مەن ستاندارتتاردى ىلگەرىلەتۋ پروتسەسىنە بەلسەندى جانە جاۋاپتى قاتىسۋشى رەتىندەگى ءرولىن مويىنداۋ بولىپ تابىلادى» دەپ سانايدى.

ءتارتىپ بويىنشا، قايسىبىر كانديدات-مەملەكەت كەڭەسكە كىرۋ ءۇشىن كەمىندە 97 داۋىس يەلەنۋ كەرەك. باسىلىمدار جاريالاعان اقپاراتقا قاراعاندا، قازاقستان كانديداتۋراسىن باس اسسامبلەيانىڭ 184 دەلەگاتسياسى قولداعان. كەڭەس قۇرامىنا قازاقستاننان باسقا ارگەنتينا، اقش، فينليانديا، ءۇندىستان، ليتۆا، ليۋكسەمبۋرگ، مالايزيا سياقتى ەلدەر ەنگەن.

قازاقستان بۇۇ ادام قۇقىقتارى جونىندە كەڭەسىنە ادام قۇقىعىنا بايلانىستى ءجيى سىنالىپ جاتقان تۇستا مۇشە بولىپ وتىر. ازاتتىق راديوسىنىڭ جازۋىنشا، بىرنەشە كۇن بۇرىن حالىقارالىق Human Rights Watch ۇيىمى كانديداتتار اراسىندا كەڭەسكە مۇشە بولۋعا لايىقتىسى از ەكەنىن ايتىپ، قازاقستانداعى جاعدايدى دا سىناعان.

«قازاقستان ۇكىمەتى ادام قۇقىعى ماسەلەسىن كۇن تارتىبىنە ەنگىزىپ، كوڭىل ءبولىپ كەلە جاتقانىن ايتقانمەن ەلدە ءسوز بوستاندىعى، بەيبىت جينالۋ قۇقىعى شەكتەلەدى، تاۋەلسىز كاسىپوداق قۇرۋ مۇمكىندىگى دە از» دەلىنگەن ۇيىم مالىمدەمەسىندە.

قازاقستاندىق قۇقىق قورعاۋشىلار كەڭەسى حالىقارالىق ستاندارتقا سايكەس، «ساياسي تۇتقىن» دەپ تانىعان بىرنەشە ازامات كەيىنگى كەزدە بوساتىلعانىمەن، بىراق بيلىك ونداعان ازاماتتىق بەلسەندىگى ءىس قوزعاپ، سوتتاۋىن جالعاستىرىپ جاتىر. وسى اپتادا ساراپشىلار تاراپىنان «ساياسي قۋدالاۋ كامپانياسىنىڭ اپوگەيى» دەپ تانىلعان ءىس بويىنشا 13 بەلسەندىگە ۇكىم شىقتى. جۇيەدەگى كەمشىلىكتەردى اشىق سىنايتىن ازاماتتاردىڭ كوبىنە «ەكسترەميزم» بابىنا بايلانىستى ءتۇرلى ايىپ تاعىلىپ، ءىستى بولادى. ازاماتتىق قوعام وكىلدەرى جەكە كوزقاراسى ءۇشىن سوتتاۋ – حالىقتى ۇركىتىپ-قورقىتۋ، كوپكە جاسالعان دوق مانىندەگى سيگنال دەيدى. ەركىن ومىردەگى قۇقىقتان بولەك اباقتىدا دا ازاپتاۋ فاكتىلەرى ءجيى ءمالىم بولىپ جاتادى. بيىل قىستا قوردالانعان، ءادىل شەشىمىن تاپپادى دەلىنگەن كوپتەگەن جاعداي بويىنشا ەۋروپارلامەنت تە اقوردا ساياساتىن سىناعان. ءتىپتى ەلدە ادام قۇقىعىنا قاتىسى بار شەنەۋنىكتەرگە سانكتسيا سالۋ ماسەلەسى بىرنەشە رەت كوتەرىلدى.

بۇۇ اياسىندا ۇكىمەتارالىق دەڭگەيدە جۇمىس ىستەيتىن ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كەڭەستە 47 مەملەكەت بار. كەڭەس قۇزىرەتىنە ادام قۇقىعى سالاسىنا قاتىستى بارلىق ماسەلەنى تالقىلاۋ كىرەدى.

The Qazaq Times