قازاق ادەبيەتىنىڭ الىبى مۇحتار ماعاۋين 80 جاسقا تولدى

بۇگىن، اقپاننىڭ 2-ءسى قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، تاريحشى، قازاقتىڭ اۋىز ادەبيەتىن زەرتتەۋشىسى عالىم. فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، مەملەكەت سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى (1984) مۇحتار ماعاۋيننىڭ 80 جاسقا تولعان كۇنى.

قازاقتىڭ ابىز قالامگەرى 1940 جىلى 2 اقپاندا سەمەي وبلىسىنىڭ شۇبارتاۋ اۋدانىندا تۋعان. 1962 جىلى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن، 1965 جىلى ونىڭ اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن 1965 جىلى باستادى. قازاق ادەبيەتى گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، 1967-1971 جىلدارى جازۋشى باسپاسىندا باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىندا اعا عىلىمي قىزمەتكەر بولىپ ىستەگەن، ماسكەۋدە م.گوركي اتىنداعى ادەبيەت ينستيتۋتىندا قازاق فولكلورى مەن قازاق ادەبيەتى تاريحى بويىنشا ارنايى لەكتسيالىق كۋرستار جۇرگىزدى. 1983-1984 جىلدارى ەركىن شىعارماشىلىق قىزمەتتە، 1984-1986 جىلدارى «جازۋشى» باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى. 1987 جىلى ەركىن شىعارماشىلىك قىزمەتتە، 1988-2006 جىلدارى «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتىندە بولعان. ءباسپاسوز بەتىندە العاش رەت 1959 جىلى كورىندى. 60-جىلدارى نەگىزىنەن ادەبيەت زەرتتەۋشىسى رەتىندە تانىلدى. «قوبىز سارىنى» اتتى عىلىمي مونوگرافياسى جارىق كورگەن (1968). ءبۇدان سوڭعى كەزەڭدە كوركەم پروزاعا كوبىرەك دەن قويدى. «كوكمۇنار» (رومان، 1972), «ءبىر اتانىڭ بالالارى»، «كوك ءمۇنار» (پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەر), «الاساپىران» (تاريحي رومان-ديلوگيا، 1980-1982), «شاقان شەرى» (رومان), «مەن» (عۇمىرباياندىق رومان-حامسا), «قۇمىرسقا-قىرعىن» (اڭگىمەلەر), «ۇلتسىزدانۋ ۇرانى» (ماقالالار), «شىڭعىس حان» كوپتومدىق تاريحي زەرتتەۋى  جانە تاعى باسقا كىتاپتارى جارىق كورگەن. 2002 جىلى ون ءۇش تومدىق شىعارمالار جيناعى باسىلىپ شىقتى. كوپتەگەن شىعارمالارى ورىس تىلىنە اۋدارىلعان، شەتەل تىلدەرىندە باسىلعان.

مۇحتار ماعاۋيننىڭ شىعارماشىلىق تاريحىنا زەر سالىپ قاراساڭىز ۇنەمى جاڭاشىلدىققا ۇمتىلعانىن بايقاۋ قيىن ەمەس. «قىپشاق ارۋى»، «قۇمىرسقا قىرعىن»، «كوكبالاق» شىعارمالارى قازاق ادەبيەتىنىڭ پوەتيكسلىق ءمانىن بارىنشا بايىتا ءتۇستى. چەحيا رەسپۋبليكاسىنان جارىق كورگەن «جارماق» – قازاقتىڭ ەكى عاسىرلىق تاريحى مەن بۇگىنگى پسيحولوگيالىق تارتىستار جۇيەسىنە قۇرىلعان رومانى جازۋشىنى مۇلدەم باسقا قىرىنان كورسەتەدى. «الاساپىران» تاريحي رومان-ديلوگياسى ءۇشىن قازاق كسر-ءىنىڭ اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىعى بەرىلدى. قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، ۋلان-باتورداعى حالىقارالىق شىڭعىس حان اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى اكادەميگى، تۇركيانىڭ حالىقارالىق تۇركى دۇنيەسىنە قىزمەت سىيلىعىنىڭ ساحيبى.

رەداكتسيا اتىنان مۇحيتتىڭ ارعى بەتىندە تۇراتىن قازاق ادەبيەتىنىڭ الىبى ءام ابىزىن مەرەيتويىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، بەرىك دەنساۋلىق، بارماقتاي باق، مۇزارت شىڭنىڭ ابىرويىن تىلەيمىز.

*قالامگەردىڭ جەكە سايتىنىڭ سىلتەمەسى.

"The Qazaq Times"