پروفەسسور، ابايتانۋشى مەكەمتاس مىرزاحمەت. فوتو: otyrar.kz

«پاش» ءسوزى قازاق ءتىلدى جالپاق قاۋىمنىڭ اراسىندا كوكتەمدە تيگەن جۇقپالى تۇماۋداي تەز تارالىپ، سويلەيتىن، جازاتىن قازاق اتاۋلىنى تۇگەل  شىرماپ العان اداسقان سوزگە اينالعالى وتىز قىرىق جىلداي بولىپ قاپتى.

پاش ءسوزىنىڭ پارسى تىلىنەن اۋىسقان كىرمە ءسوز ەكەندىگىن ءتىل ماماندارى جاقسى بىلەدى. كەڭەس بيلىگىنە دەيىنگى  قازاق قالامگەرلەرى بۇل ءسوزدى «اشكەرە، اشكەرەلەۋ» ماعىناسىندا قولدانىلىپ كەلگەن بولاتىن. مىسال رەتىندە الار بولساق، جاياۋ مۇسا اتانىپ كەتكەن جىگەرلى اقىننىڭ شورماننىڭ مۇستاپاسى زورلىقپەن جالعىز اتىن تارتىپ الىپ،  يتجەككەنگە ايداتىپ جىبەرگەن زورلىعى مەن  قورلىعىنا ىزىلانىپ، ەلگە ورالعاندا شورماننىڭ مۇستاپاسىنا ارناعان ولەڭىندە:

                     «قىلىعىن مۇستاپانىڭ پاش ەتەمىن»

دەگەندەگى ءسوزدىڭ ماعىناسى اشكەرەلەيمىن دەگەن پارسى ءسوىنىڭ  ماعىناسىن ءدال بەرىپ تۇر.  ال بۇل پاش ءسوزىن ەندى كەلىپ، ماعىناسىن مۇلدە الماستىرىپ «ماداقتاۋ، ۇلىقتاۋ» دەگەن سوزگە نەگە اينالدىرىپ جىبەردىك؟  وسى ءتارىزدى «ابىز» ءسوزىنىڭ تاريحي تەرمين ەكەندىگنە ءمان بەرمەي ول ءسوزدى دە سان قۇبىلتىپ

بىلىقتىرىپ جاتقان جاعدايىمىز بار. ابىز ءسوزى جۇرتشىلىقتى   ونەرىمەن ءتانتى ەتىپ مويىنداتقان     يدەولوگتارعا عانا ايتىلاتىن تەرمين ءسوز. بۇل ءسوز ايەلدەرگە بايلانىستى  ەش قاشاندا ايتلمايدى. بۇل تالاپقا قاراپ جاتقان ءبىز جوق. كەيبىر اقىن ايەلدەردى دە ابىز اقىن دەپ ىسقىرتىپ جاتامىز.

ماقسات- اتا بابادان قالعان اسىل سوزدەردىڭ ماعىناسىن بۇزباي، ءسوز تابيعاتىن ءوز قالپىندا قولدانىپ دامىتۋدا جاتىر. ويتكەنى الەمدەگى ەڭ باي قوردالى ءتىل — قازاق ءتىلى. ويتكەنى ءبىزىڭ ءتىلدىڭ سوزدىك قورى 2 400 000 ءسوز بولسا،

ءبىر جارىم ميلليارد قىتاي حالقىنىڭ سوزدىك قورى  400 000-داي-اق، اعىلشىن، ورىستاردىڭ سوزدىك قورى بۇدان دا تومەندەي بەرەدى.

*سايتتاعى ماتەريالدى كوشىرىپ باسۋعا بولمايدى.

"The Qazaq Times"