قوعامداعى ادىلەتسىزدىكتەرگە بەيجاي قاراي المايتىن، اقيقاتتىڭ ساقشىسى رەتىندە بەلگىلى ادۆوكات ابزال قۇسپانعا قاتىستى ايىپتاۋلار ازاماتتىق قوعامنىڭ نازارىن اۋدارىپ وتىر. اقوردانىڭ قۇقىقتىق اعارتۋشىلىق قىزمەتى مەن ادىلەت مينيسترلىگى جانە ارمان شوراەۆتىڭ ايىپتاۋى اراسىندا قالعان ادۆوكاتتىڭ جاعدايىن ءوز سوزىمەن پايىمداپ كورەلىك.
اتىشۋلى پروتسەستەن «ابزالدى ىعىستىرۋ»
ساۋلە ابىلداحانقىزىنا بەرگەن وتكىر سۇحباتىندا ابزال قۇسپان ءبىراز «ءىرىباستى ماسەلەلەردىڭ» توركىنىن بارلاپ، ءتۇيىنىن تارقاتتى. باسى داۋدان ارىلماي قويعاندىعىن ادۆوكات «سوتتا جەڭىلگەن تاراپتىڭ وشىگىپ، جاۋلاسۋى – ادۆوكات قىزمەتىنىڭ اجىراماس بولىگى. مۇنداي ءىرى «كەرى بايلانىستار» 2011 جىلى جاڭاوزەن تاقىرىبىنا قاتىستى، 2014 جىلدارى «قايتارىم جاۋلاستىق ماندەگى جاۋاپ» بولعان» دەپ تۇسىندىرەدى. ول «بيىل اقتوبەدە «اسا اۋىر دەڭگەيدەگى الاياقتىق» ءىسى بويىنشا ەكى ازاماتتى، ءانشى گاۋھار الىمبەكوۆانى اقتاعان» بولاتىن. ابزال قۇسپاننىڭ پايىمداۋىنا قاراعاندا، «ادۆوكاتتارعا رەسەيدە قىلمىستىق قاستاندىق ۇلگىسىندە، ال قازاقستاندا شەنەۋنىكتەردىڭ ىقپالى ارقىلى، ياعني بيلىك تاراپىنان قىسىم تۇرىندە وشىگەتىنى بەلگىلى».
ونىڭ سوزىنشە، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ازاماتى، ماسكەۋلىك كاسىپكەر ارتەم لۋكاشين مەن قوعامعا بەلگىلى كاسىپكەر ارمان شوراەۆ ارىز جازىپ، ادىلەت مينيسترلىگى تاراپىنان «ابزال قۇسپاندى ادۆوكاتتىق ليتسەنزياسىنان ايىرۋ ماسەلەسى» ءبىر كەزدە كوتەرىلۋىنىڭ «استارى ايقىن».
ادۆوكات ايىپتاۋلاردىڭ قازان-قاراشادا يسلام ابىشەۆ ءىسىنىڭ پروتسەسى تۇسىندا قاتار ءورشۋىن «سىبايلاسىپ ۇيىمداسقان جوبا» دەپ سانايدى. «ابىشەۆ سوتى» سەنساتسيالىق ءىسىنىڭ قوعامدىق باقىلاۋعا اۋىپ بارا جاتقاندىعىنان سەسكەنىپ، حالىقتىق قۇقىق قورعاۋشىنى «ۇجىمداسقان تۇردە ىعىستىرۋ» دەسەدى.
داۋدىڭ ءبىر ۇشى – بارىنە ورتاق «ءوزارا وعاش اڭگىمەدەن»
«جۇيكەڭدى جۇندەي ءتۇتىپ، جەكە باسىڭنان ىلىك ىزدەپ، اقتارا بەرگەندە ەموتسياعا ەرىك بەرىپ قويعانىڭدى بايقاماي قالاسىڭ» دەپ اعىنان جارىلعان ادۆوكات الەۋمەتتىك جەلىدەگى ورتاق چاتتا شامىنا تيگەننەن سوڭعى بىرەر اۋىز بىلاپىت ءسوزىن جاھانعا تاراپ كەتۋىن الدەبىر «اياقشالىس» پەن «كۇيەجاعىستىڭ» ارەكەتى دەپ بىلەدى. ول «بۇل سوزدەرىم ءۇشىن وكىنەمىن، بولاشاقتا قايتالاماۋعا تىرىسامىن» دەپ، پەرسونالدى پەندەشىلىگىنە كەشىرىم سۇرايدى.
ادىلدىك تارازىسىنىڭ باسىم تۇسەرىنە تىزە بۇگە ءجۇرىپ قىزمەت ەتىپ، ەل ءىلتيپاتىنا بولەنگەن زاڭگەردىڭ ەشبىر رەسمي ەمەس، اشىق مالىمدەمە مىنبەرىندە ەمەس، جاي عانا سوتسيۋمدىق كوممۋنيكاتسيا بارىسىندا از-كەمدى «كىناراتتاۋ» ءسوزى ءۇشىن جاپا تارماعاي قارالاپ، ينەدەيىن ىلمەكتى ۇيەلمەلى بالەگە اينالدىرۋعا تىرىسۋ ادامشىلىق سوتىندا – اقنيەتتى ادامنىڭ ءىسى ەمەس. مۇنىمەن ءبىز ادۆوكاتتى ءمىنسىز نەمەسە قايسىبىر شەندى باعلاندارداي «اق دەگەنى العىس، قارا دەگەنى قارعىس» دەپ «وزگەشە وبەكتەۋدەن» اۋلاقپىز، تەك كىسىنى اينالاسىنا بەرەرىمەن باعالاعان ءجون.
ەتيكا مايشامىن پريزما تۇتار بولساق، وندا ۇكىمەت ءۇيىنىڭ قابىرعاسىندا اركەز اسىرە سىلتەپ، ابەس سويلەيتىن، تىلىنەن تاپقانىن جۇرت تالقىسىنا سالاتىن سانىندا قيسابى جوق اقجاعالىلاردان باستالىق. بۇدان باسقا 30 مىڭ دوللارلىق گونورار جايلى ءالى ايقىندالا قويماعان قاۋەسەت ەسىپ ءجۇر جەلى ىشىندە. بۇل دا «ءتۇبى سۇيىق» اڭگىمە، «چاتتاردا تاراعان ەموتسيالىق اشۋدان تۋعان ءسوزدىڭ ەشقانداي گونورارعا قاتىسى جوق» دەيدى قۇسپانوۆ.
«ابىشەۆ ىسىندە» اشكەرە بولعان «جۇيەنىڭ اشەكەيلەرى»
ابزال قۇسپان ابىشەۆتى «لاۋازىمدى تۇلعالارمەن جاعالاسىپ ءجۇرىپ قورعاپ جاتقان جايىم بار. ابىشەۆتىڭ تۋما-تۋىستارىمەن سالەمىم ءتۇزۋ» دەيدى ءوز سوزىندە. ول:
– ەكونوميكاسى قانشا قارىشتاپ دامىعانىمەن، ادام قۇقىقتارى قورعالماسا، قۇقىقتىڭ سالتانات قۇرۋىنا ىقپال ەتەتىن ادۆوكاتتىڭ حاقى اياقاستى ەتىلگەن ەل ەشقاشان دامىعان قوعام بولا المايدى. مەن ەشكىمنەن مەنىڭ قۇقىعىمدى قورعاۋىن تالاپ ەتپەيمىن، الداعى ۋاقىتتا ابىشەۆ ىسىمەن قاتار «ءوز قوتىرىمدى ءوزىم قاسي بەرەمىن، – دەدى.
تۇرعىلىقتى جەرى ورالدا جۇرگىزىلىپ جاتقان سالىق-قۇقىق ورگاندارىنىڭ تەكسەرۋ، تۇسىنىكتەمە بەرۋ، قىزمەتتىك تەكسەرىس جۇمىستارىنا بايلانىستى قورعاۋىنداعى ابىشەۆتىڭ وتىرىسىن وتكىزىپ العان.
ابىشەۆ سپەكترىنەن وزىنە قاراي اۋعان قوس ءىستىڭ قوزعاۋشى كۇشى، ءتۇپ-اۆتورى ءبىر دەپ ۇعادى. «اقىلعا سىيمايتىن ستسەناريگە» تاپسىرىس بەرۋشىلەردىڭ اتىن اتاپ, جالپىلامادان بولەك جالقى تۇردە ادرەستىك سىندى اشىق ايتتىق. ارينە، بۇل جۇيەدە قالىپتاسقان جاعدايدىڭ وزگەرمەۋىن قالايتىنداردىڭ قىتىعىنا ءتيىپ وتىر. مەنىڭشە، بۇل – تابيعي رەاكتسيا» دەيدى قۇقىق قورعاۋشى.
– قۇپيا قىزمەتكەر، بىرنەشە ورگاندارعا جۇمىس ىستەيتىن كاسىبي پروۆاكاتور ازامات شايمەردەنوۆتى اشكەرە ەتتىك، الدا ءالى جاريالانباعان مالىمەتتەردى سوتتا اشىق ايتاتىن بولامىز. قازىرگى تاڭدا ءۇش اي بويى ولاي دا بىلاي تىقپالاپ، ورايىن تابا الماي ۇسىنعان پارادان باس تارتسا دا، جەمقورلىق بولعان جەردەن قولعا تۇسپەسە دە، «پارا العىسى كەلدى» («پارا الۋعا وقتالدى») دەگەن ايىپتاۋمەن پروكۋرور ون جىلدان كوپ جازا تاعايىنداۋدى سۇراۋدا.
ابزال قۇسپان يسلام ابىشەۆتى قورعاۋ پروتسەسىندە. فوتو: س.ابىلداحانقىزىنىڭ facebook پاراقشاسىنان
وزىنە سەنىمسىزدىك بىلدىرىلگەنىن قابىلداعىسى كەلمەيتىن «قوس سۋديا»
ادۆوكات «تويعا بارسا توست ايتا الاتىنداي قازاقشا ساۋاتى بار سۋديا مەكەمتاستىڭ تىلدىك بىلىكتىلىگىنە قاتىستى باس تارتقان ءىسىمىزدى توستتى دا ايتا المايتىن سۋديا شاياحمەتوۆا قاراپ جاتىر» دەپ ءوز كوڭىل تولماۋشىلىعىن ءبىلدىردى. سوت وتىرىسىنان بەرىلگەن تىكەلەي ەفيردەن كورگەندەي سۋديا وقىعان بىرنەشە بەتتىك قاۋلىدا 70-كە تارتا قاتە جىبەرگەن سۋديا ق.مەكەمتاس 28 تومدىق ءىس ماتەريالىمەن قالاي جۇمىس جۇرگىزبەك دەگەن ورىندى ساۋال تۋادى. 4 قورعاۋشى مەن 4 ادۆوكاتتىڭ قودەكس نەگىزىندەگى «سەنىمسىزدىگىن» قايتا-قايتا كەرى قايتارىپ، قورعاۋشىلارعا «مەنىڭ قولىم بوس، ەڭبەك كودەكسىنىڭ قاي بابى بويىنشا... پروتسەستى جالعاستىرامىز» دەپ وشىككەن ايجان شاياحمەتتىڭ ارەكەتىن ازاماتتار زور سىنعا الدى. وعان سۋديا قاجىمۇقان مەكەمتاسۇلىنىڭ الدىنان اباقتىعا اتتانعان تۇتقىنداردان ونىڭ ەشقاشان اقتاۋ ۇكىمىن وقىماعاندىعى، تەك ۇزاق مەرزىمدى سوتتاۋ ۇكىمىن شىعارعان دەگەن حابارلار كەلىپ جاتقان كورىنەدى.
ابىشەۆ ىسىندە ادۆوكاتتار مەن قورعاۋشىلار تاراپىنان سەنىمسىزدىك-قارسىلىق بىلدىرىلگەن سۋديا قاجىمۇحان مەكەمتاس. فوتو: س.ابىلداحانقىزىنىڭ facebook پاراقشاسىنان
سوت وتىرىسىندا كىناسىزدىك پرەزۋمپتسياسىنىڭ ءيىسى دە شىقپايدى، مۇنى ادۆوكات «بىزدەگى كەيبىر سۋديالار پروكۋروردان بەتەر ايىپتاۋشى» دەپ قابىلدايدى.
ساۋلە ابىلداحانقىزى جۇرگىزەتىن تىكەلەي ەفيردەن كورگەن سوت وتىرىستارىنداعى شاياحمەتوۆا مەن مەكەمتاستىڭ توراعالىق ەتۋىنەن ەرىكسىز «ادام قۇقىقتارى تۇسىمىزگە كىرەتىن شىعار» دەگەن ويعا كەلەسىڭ. پروتسەسكە ارالاسۋىنا سەنىمسىزدىك بىلدىرىلگەن سۋديا ىسكە قاتىسۋشىلاردى قاراشانىڭ 6-سى كەشكى 20:00-دەن اسقانشا ەركىنەن تىس ۇستاپ، ءوز لاۋازىمىن «اسىرا پايدالانعانى» انىق بايقالادى.
سوت پروتسەسىنە قاتىسۋشىلاردى قاس قارايعانشا قىزمەتىنەن بوساتپايتىن، ادۆوكاتتار سەنىمسىزدىگىنە ىلىككەن سۋديا ايجان شاياحمەتوۆا. فوتو: س.ابىلداحانقىزىنىڭ facebook پاراقشاسىنان
شەشىم قايسى؟
كوپتىڭ العىسىنا بولەنىپ، قوعامعا جاقسى اتپەن تانىلىپ ۇلگەرگەن قۇسپاننىڭ پىكىرىنشە، بۇل ءىستىڭ ەڭ توتە ءارى نەگىزگى شەشىمى – قورعاۋ تاراپى قوعام مەن باق ينستيتۋتتارىنىڭ قولداۋى ارقىلى بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، جاريالىلىق-اشىقتىق پرينتسيپتەرىن تالاپ ەتۋ.
ول كەلەسى سوتقا قاتىسىپ، بىردە-ءبىر پروتسەستى جىبەرمەيمىتىنىن ءارى اقتاۋشى تاراپتىڭ اشىق سوتتىڭ باس-اياعىن تۇگەل اۋديو-بەينە تاسپاعا تارتىپ جاتقانىن مالىمدەدى.
ازىرگە بەلگىلى اقپارات – ليتسەنزيادان ايىرۋى انىق ەمەس، بىراق ابدەن مۇمكىن. سونداي-اق 11 قاراشادان باستاپ ابزال قۇسپان youtube ارناسىن جۇرگىزۋدى قولعا العانىن حابارلادى. ءسوز سوڭىنا قاراي:
– پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ قاسىنان قوعامدىق قابىلداۋ كوميسسيا قۇرامىنا ەلدەگى ادۆوكاتتار قاۋىمداستىعىنىڭ اتىنان ەندىم. ءار ءتۇرلى سالالارداعى لاۋازىمدى تۇلعالار تارتىلعان كەڭەستە جۇيەلى ماسەلەلەر، بىرنەشە جىلدار بويى جاۋاپتى مەكەمەلەردەن ماردىمدى جاۋاپ الا الماعان ازاماتتاردىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن قاراستىراتىن بولادى. الەۋمەتتىك جەلىدە حالىققا قۇقىقتىق اعارتۋشىلىقپەن بەلسەنە اينالىساتىن بولامىن. يسلام ابىشەۆ ىسىنەن كەيىن فەيسبۋككە قايتا ورالامىن.
شەرزاتتىڭ ءولىمى ىسىنە قاتىستى قۇپيا ۆيدەونى جاريالاۋ كىمگە كەرەك بولدى؟ – ساراپشىلار مەديا سىنى
كوميسسيا مەن باقىلاۋشى ەسەبىندەگى ايىرماشىلىق: الماتىدا رەفەرەندۋم قالاي ءوتىپ جاتىر؟
رىسبەك سارسەنبايۇلى: اەس – جارىلىپ كەتۋگە شاق تۇرعان بومبانى قۇشاقتاپ وتىرعانمەن بىردەي
قاراعايعا قارسى بۇتاق. دۋماننىڭ سوت تەرگەۋى اياقتالدى. 29 شىلدە ءجارىسسوز.
الماتى وبل پركۋراتۋراسى. بەلسەندىلەر: «جالعان جالامەن قاماۋداعى ايگەرىم مەن دۋمانعا بوستاندىق!»
جاۋاعاشتى تۇرمەسى ايگەرىمدى تاعايىندالعان ەمگە جىبەرمەي جاتىر