فوتو: markhumphrys.com

قازاقستان – كەزەكتى مارتە «اۆتوريتارلى مەملەكەت». ۇلىبريتانيالىق «Economist Intelligence Unit» زەرتتەۋ توبى وسىنداي مالىمدەمە جاسادى.

دۇنيەجۇزى ەلدەرى بويىنشا جىل سايىنعى دەموكراتيا يندەكسىن جاريالايتىن EIU-ءنىڭ قورىتىندىسىنا سايكەس، 2018 جىلى ايقىن دەموكراتيالى ەل تىزىمىندە –نورۆەگيا، يسلانديا، دانيا، شۆەتسيا جانە كانادا كوش باستاپ تۇر. ال اقش 25-ءشى ورىندا، ياعني «دەموكراتياسى السىرەي باستاعان» ەلدەر تىزىمىندە. سونىمەن قاتار، ەستونيا، ليتۆا، لاتۆيا سىندى پوستكەڭەستىك ەلدەر دە وسى ءتىزىم قاتارىندا.

الەم بويىنشا 2018 جىلعى دەموكراتيا يندەكسى. فوتو: http://www.eiu.com

قورىتىندى بويىنشا، مولدوۆا (79), گرۋزيا، (89), ۋكراينا (84), قىرعىزستان (98) جانە ارمەنيا (103) يندەكستە «گيبريدتى رەجيمدەگى مەملەكەت» اتانعان. ال قازاقستان بارلىعى 10 باللدان 2,94 بالل جيناپ، 167 ەلدىڭ اراسىندا 144-ورىنعا جايعاسقان. جالپى قورىتىندى بويىنشا، قازاقستان، رەسەي، بەلارۋس، ازەربايجان، وزبەكستان، تاجىكستان، تۇركىمەنستان كەزەكتى مارتە «اۆتوريتارلىق ەلدەر» اتاندى.

الەمدىك دەڭگەيدەگى زەرتتەۋ توبى دەموكراتيا يندەكسىن مەملەكەتتەگى ادام قۇقىقتارىنىڭ ساقتالۋى، سايلاۋ پروتسەسى، داۋىس بەرۋ ەركىندىگى، پىكىر الۋاندىعى (پليۋراليزم), جەلى قولجەتىمدىلىگى جانە ازاماتتاردىڭ ساياسي ومىرگە ارالاسا ءبىلۋى سىندى باسىمدىقتاردى ەسكەرەدى. رەسمي زەرتتەۋ توبى «قازىرگى قازاقستاندا كلاسسيكالىق تۇردەگى «دەموكراتيا» ۇعىمى تولىق قالىپتاسپاعان»، – دەيدى. بۇل رەتتە مەملەكەتتەردىڭ دەموكراتيالىق كورسەتكىشتەرى مىناداي كەمشىلىكتەر بويىنشا «اۆتوريتارلى ەلدەر» تىزىمىنە ەنەدى: بىرىنشىدەن، دامىعان جانە كوپ ساندى ورتا تاپتىڭ جوقتىعى; ەكىنشىدەن، نەگىزگى قۇندىلىقتار بويىنشا قوعامدا كونسەنسۋستىڭ بولماۋى; نارىقتىق قاتىناستاردىڭ تولىق جەتىلمەگەندىگى; ۇشىنشىدەن، مەملەكەت پەن بيۋروكراتيا ءرولىنىڭ ارتۋى; تورتىنشىدەن، بيلىكتىڭ بارلىق ەشەلوندارىنداعى (ساتىلارىنداعى) سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ بولۋى; بەسىنشىدەن، بيلىك ورگاندارىنا ءىس جۇزىندە قوعامنىڭ باقىلاۋ جاساماۋى; التىنشىدان، قوعامدا گوريزانتالدى بيلىككە قارسى اسەر ەتەتىن پاتراناجدى-كليەنتالدى تيپتەگى قاتىناستار مەن بايلانىستاردىڭ ساقتالۋى.

"The Qazaq Times"