ايەل روبوتتار. ادامزات وزىنە قارسى جاۋ جاساپ جاتىر

كەسىپ ايتۋعا بولادى – ءبىزدىڭ ومىرىمىزگە اسا قاتەرلى جانسىزدار كىرىپ الدى. ولار كوپ وتپەي ءبىزدى ءوز قوعامىمىزدان ىعىستىرىپ، ادامزات توقىراۋىن الىپ كەلۋى مۇمكىن. ادامدار ءوز قيىندىقتارىمىزبەن اۋرە بولىپ جاتقاندا، ولار ورگانيزمدەرگە تيەسىلى بىرتىندەپ دامۋ پروتسەسىن جاساپ، بىزدەن الدە قايدا قۋاتتى كۇشكە يە بولماق. بۇل ميستيكا ەمەس. ولار ءسىزدىڭ اينالاڭىزدا، ۇيىڭىزدە، وزىڭىزبەن بىرگە ءجۇر. ءبىز ءوز قوعامىمىزعا تولىقتاي ورناتا الماعان ىزگىلىكتى ولاردان كورە الماسىمىز انىق. ەڭ قىزىعى، بۇل قاتەرلى جانسىزداردى ءوز قولىمىزبەن جاساپ شىقتىق.

فوتو: techpage.hatenablog.com

الداعى ءساۋىر ايىندا الەمدە زور جاڭالىق بولعالى تۇر. ول –كاليفورنياداعى Abyss Creations كومپانياسى جاساعان ءبىرىنشى ۇرپاق ايەل جىنىستى روبوتتاردىڭ پايدالانۋعا بەرىلەتىنى. جاقىندا كومپانيا بۇنداي ايەل روبوتتاردىڭ ءساتتى تۇردە ازىرلەنىپ بولعانىن حابارلادى. Harmony اتالاتىن بۇل «ايەلدەر» كوپتەگەن ادامدىق قاسيەتتەرگە يە. ايتالىق، ولاردا ەموتسيا بار. ينفورماتسيا مەن بۇيرىقتار قابىلداي الادى. ءتىپتى، ۇيرەنۋ، يگەرۋ قابلەتتەرىنە دە يە. كادىمگى ادام ءتارىزدى جاسالعان Harmony «ايەلدەرىنىڭ» تەرىسى دە ادام تەرىسىنەن اۋمايدى. ءتىپتى، ولاردىڭ ىشىنە جىلىتۋ مەحانيزمى ورناتىلىپ، ادامنىڭ دەنە تەمپەراتۋراسىنا ۇقساس تەمپەراتۋرانى ساقتاپ تۇرادى.

فوتو: ifeng.com

Harmony "قۋىرشاقتارىنىڭ" ەڭ كورنەكتى ەرەكشەلىكتەرى دامىتىلعان AI جۇيەسى ورناتىلعان. بۇل قازىرگە دەيىنگى ەڭ دامىعان جاساندى ينتەللەكت بولىپ سانالادى. ول ۇيرەنۋدى جالعاستىرا الادى. ياعني، ءسىز ۇيرەتكەن نازىك تە كۇردەلى بىلىمدەردى ەستە ساقتايدى جانە ارى قاراي دامىتا ۇيرەنۋگە قابلەتتى. ول سىزگە ادام دامۋىنىڭ شىنايى بەينەسىن سەزىندىرە الادى.  بۇل روبوتتاردىڭ نەگە پايدالانىلاتىنى تۇسىنىكتى. باستاپتا ادامدار ويىنشىق، جانسىز سەرىك نەمەسە سۋۆەنير رەتىندە قولدانباق. ارينە، جىنىستىق قاجەتتىلىكتى وتەۋ ءۇشىن دە پايدالاناتىن بولادى. سەبەبى، Harmony «ايەلدەرىن» جاساۋداعى ەڭ باستى ماقسات وسى بولسا كەرەك. قۇنى 5 ملن تەڭگە تۇراتىن Harmony «ايەلدەرى» 12 ءتۇرلى تۇلعالىق ەرەكشەلىكتە شىعارىلدى: اڭقاۋ، مەيىرىمدى، سەكسۋالدى نەمەسە  مۇلايىم بەينەدەگى «ايەلدەر» بار. سەزىمتال، ياعني سەزۋ قابلەتىنە يە ەموتسيالى Harmony «ايەلدەرى» بىرتە-بىرتە ءسىزدىڭ ومىرىڭىزدە كەم بولسا بولمايتىن زاتقا اينالادى. بەينە ۇيالى تەلەفوندار سەكىلدى.

بۇگىن بۇلاي دەپ ايتۋىمىز ەرسى كورىنگەنىمەن، الداعى ۋاقىتتا قالىپتى جاعدايعا اينالۋى ىقتيمال. ءتىپتى، بولاشاقتاعى ءبىزدىڭ دەپۋتاتتار ولاردىڭ «قۇقىعىن» قورعاپ وزەك جىرتا ايعايلاۋى، سولار تۋرالى ارنايى زاڭ شىعارۋى مۇمكىن عوي. ادامزات قوعامىنىڭ دامۋ باعىتىنا قاراعاندا، ونداي ىستەردى كۇتۋگە بولادى. ءبىر جىنىستى نەكەنى زاڭداستىرعان ەلدەر قانشاما. وسىدان 50 جىل بۇرىن بۇل قانداي ءىس ەدى؟! Harmonyمەن ۇيلەنۋدى زاڭداستىرۋ، ءتىپتى ازاماتتىق جەكە كۋالىك بەرىپ، «قايتىس بولعانىن» ءدىني سالتپەن جەرلەۋى مۇمكىن بۇل ادامدار. ءوزىمىز جاساعان قۋىرشاقتارعا ءوزىمىز قالاي قىزمەت ەتىپ كەتكەنىمىزدى بىلمەيتىن ءبىر قوعام كەلە جاتقانى انىق.

تەك بۇل عانا ەمەس، عىلىمدا بولىپ جاتقان جاڭالىقتارعا ءساپ-سالىپ وتىرساڭىز، جاساندى ينتەللەكتتەردىڭ، روبوتتاردىڭ بارعان سايىن دامىپ كەلە جاتقانىنا كوز جۇمبايسىز. ايتالىق، الفا گو (Alpha GO) شاحماتشىسى. بۇل ءبىر ءتۇرلى گو شاحماتىن ويناۋعا جاسالعان جاساندى ينتەللەكت. لوگيكالىق ۇستەل شاحماتىندا قازىر الفا گو الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك شاحمات پاتشالارىمەن 60 ويىندا تولىقتاي جەڭىسكە جەتكەن. ەگەر الفا گو-نى ادامدار جاساپ شىققانىن بىلمەگەنىمىزدە ونى «قۇداي» اتاۋىمىز مۇمكىن ەدى. قازىرگى تاڭدا الفا گو-نى گو شاحماتىندا جەڭەتىن ادام جوق. ونىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى – وتە جىلدام. نەشە جۇزدەگەن ءجۇرىس جولىنا بىرنەشە سەكۋنتتا-اق شەشىم جاساي الادى.

الفاگو. فوتو: qz.com

ادامزات قوعامىنا Harmony, الفا گو-لاردان بۇرىن روبوتتار ەنىپ كەتتى. Mercedes-Benz, Toyota, Tesla قاتارلى ءىرى اۆتوكولىك كومپانيالارىنا قاراڭىز. بۇكىل وندىرىستىك جۇيە تولىقتاي روبوتتارعا جۇكتەلگەن. الىپ كومپانيانىڭ قىزمەتكەرلەرىنەن كورى روبوتتارىنىڭ سانى كوپ. ءبارىمىز قولداناتىن ۇيالى تەلەفوندارعا قاراڭىز، ولار دا ءبىر تۇردەگى دامىماعان جاساندى ينتەللەكت سانالادى. 2018 جىلعى قىسقى وليمپياداعا روبوت اۋدارماشىلار قىزمەت كورسەتپەك. مەديتسينا سالاسىندا كەي كۇردەلى دە نازىك وتالاردى روبوتتار جاسايدى. ءتىپتى، ولار جاساعان وتانىڭ ءساتتى بولۋ مولشەرى ادامداردان الدە قايدا جوعارى.

فوتو: Comic Book Movie

ادامداردا جاۋىزدىق، وزىمشىلدىك، السىزدىك، كۇيرەۋىكتىك، تارتىنشاقتىق، جالقاۋلىق، اينىعىش تۇراقسىزدىق بولاتىنى بەلگىلى. تويىمسىزدىق سەكىلدى تولىپ جاتقان كەمشىلىكتەرى دە بار. ال، روبوتتاردا ول جوق. ولار – ادال، سىزدەن دەمالىس تالاپ ەتەتىن جالقاۋ ەمەس، ءىشىپ-جەمەيدى جانە ينفورماتسيا قابىلداۋ مەن ەسەپتەۋ جىلدامدىعى سىزدەن ميلليون ەسەگە تەز. قاجىماي-تالماي جۇمىس اتقارا بەرەدى. ەندى، مىنە ولار ەموتسياعا دا يە بولا باستادى. ءسىز ادامدارمەن ماحابباتتان ازاپ شەگىپ، جان اۋىرتاسىز. ال ول ءسىزدى تاستاپ كەتپەيدى. ءسىز اۋىر جۇمىستى كۇن بويى ىستەپ تۇرا المايسىز، ال، ول بۇعان جارامدى. قاتەرلى جۇمىسقا باسىڭىزدى تىگە المايسىز، روبوتتار ودان قورىقپايدى. ولاردىڭ قىزمەتى قولايلى، دالدىگى مەن ساپاسى جوعارى. ءسىز مۇنداي «دوستان» باس تارتار ما ەدىڭىز. ارينە، ولاي ەمەس؟ بىرتە-بىرتە ءسىز وعان تاۋەلدى بولاسىز. ونى «ءسۇيىپ» قالاسىز. ءبىز مىنە وسىنداي ءبىر قوعامعا اياق باسقالى تۇرمىز.  ايەل ەردەن، ەر ايەلدەن جەرىپ، ۇرپاقتان باس تارتۋىمىز مۇمكىن. بىرتىندەپ ءوسىم كەمەيىپ، وزدىگىمىزدەن قۇرىپ جوعالۋىمىز مۇمكىن. يا بولماسا، ءبىز جاساعان روبوتتار ءبىزدى جەر شارىنان تازالاپ، وزدەرىنىڭ وركەنيەتىن قۇرۋى مۇمكىن.

فوتو: Minecraft Forum

قازىرگى كەزدەگى تانىمال عىلىمي-فانتازيالىق كينولارعا وي جۇگىرتىپ كورسەڭىز، الدەبىر كۇش ءبىزدى وسىنداي ومىرگە دايىنداپ جاتقانداي. سىزگە يەن ارالدا قاتەرلەردەن قورعايتىن «كينگ-گونك» نەمەسە عارىشتىق شابۋىلدان قورعايتىن «ترانسفورمەرلەر» كەرەك سەكىلدى. قوعامدى قاتەردەن ساقتاۋشى «ورمەكشى ادام»، «جارعانات باتىر»، «سۋپەرمەن»، تاعى باسقا تولىپ جاتقان باتىر كەيىپكەرلەردەي بولعىڭىز كەلمەي مە! ادال دا سۇيكىمدى، رومانتيك «Wall-E»-ءدى قالاي جاقسى كورمەيسىز. "بيو-حيميا ادامدى" ءسۇيىپ قالعان جىگىتتىڭ ءومىرى تۋرالى فيلم عاسىرىمىزدىڭ باس كەزىندە كۇشتى اڭىس تۋدىرىپ ەدى. مىنە، وسىنىڭ ءبارى ءسىزدى بولاشاقتاعى ومىرگە دايىنداپ جاتقانىن بايقايسىز با!؟ ەگەر قالتالى بولىپ، قۇلتەمىر روبوتىڭىز بولسا، ءسىز ودان پايدالانىپ وزگەلەردەن كەك المايمىن دەي الاسىز با؟! كادىمگى ادام كۇش-قايراتتى روبوتقا قالاي توتەپ بەرە السىن. ال، ءبىر ميللياردەر ميلليونداعان قۇلتەمىرگە يە بولسا، ول ءبىر ەلدى باسىپ الاتىن قۋاتتى ارميا دەگەن ءسوز.

"مەن دە روبوتپىن" ءفيلمى. فوتو: Popw.nl

ەگەر ءبىز ءوز قوعامىمىزدى ىزگىلىككە قۇرا الماساق، ادىلدىك ورناتا الماساق وندا ءبىز جاساعان كەز-كەلگەن زاتتا ادىلدىك پەن ىزگىلىك بولمايدى. قۇلتەمىرلەردى ىزگىلىككە پايدالانساق تا، ول بىزدەن جاۋىزدىقتى ۇيرەنەدى. سەبەبى، ءبىز ولاردى جاساۋشىمىز. بۇل ءبىزدى اينالاداعى ادامداردى جوعارىدا ايتىلعان كەمشىلىكتەرىمەن بىرگە سۇيۋگە، «ادامزاتتىڭ ءبارىن باۋىرىم دەۋگە» شاقىراتىن سەكىلدى...

ەستاي بوجان

“The Qazaq Times”