Foto: migrationtoday.info

Keşe Wlttıq ekonomika ministrligi Qazaqstannıñ halıq sanına qatıstı statistikalıq mälimetti jariyaladı. Mälimet boyınşa qazaqstandıqtardıñ sanı 20,2 mıñ adamğa köbeygen. Alayda elden ketkender sanı da az emes. Respublikadan jartı jıldıqta 15063 adam ketip, olardıñ ülesi 6 payızğa artqan. Al nan tauıp jeu üşin basqa elge barıp, "eñbek migrantı" atanıp jürgeni qanşama?

Al İşki ister ministrliginiñ mausım ayındağı mälimeti boyınşa Qazaqstannan ketken azamattar köbine Reseyge, Germaniya, Pol'şa, Qırğızstan sındı elderge qonıs audarğan. YAğni bwdan elden ketkisi kelgen azamattar sanınıñ jäne şeteldegi qazaqstandıq eñbek migranttarınıñ köbeygenin köruge boladı.

Qazaqstandıqtar Reseyge jaqsı jalaqı üşin baradı 

Joğarıda körip otırğanımızday otandastarımızdıñ köpşiligi Reseyge ketip jatır. Mwnı tek qazaqstandıq statistikadan ğana emes,  Reseydiñ  etnosayasi jäne öñirlik zertteu ortalığınıñ jürgizgen saualnamasınan da añğaruğa boladı. Bwl jöninde  reseylik «Kommersant'» basılımı jazıp otır.

Ortalıq Joğarğı ekonomika mektebi wlttıq zertteu institutı üşin 2017 jıldıñ aqpan-naurız ayında TMD elderi men Gruziyadağı eñbek migranttarı arasında äleumettik saualnama ötkizgen. Nätijesi Reseyde jwmıs istep jatqan migranttardıñ 70 payızınıñ zañdı qızmet etip otırğanın körsetken.

Joğarğı ekonomika mektebi demografiya institutınıñ qızmetkerleri Nikita Mkrtçyana men YUliya Florinskiydiñ sözinşe, eñbek migranttarı 2017 jılı Reseydiñ eñbek narığında zañdasudı naqtı qolğa ala bastağan. Olardıñ aytuınşa, migranttar Reseydiñ 2015 jılı engizilgen migraciyalıq erejelerine jäne jaña ekonomikkalıq jağdaylarına birşama üyrenisken.  Degenmen jwmıs beruşiler tarapı eñbek migranttarın räsimdeuge asıqpaytın sekildi. Sebebi şeteldik jwmısşılarmen jasalğan kelisim-şarttardıñ sanı 2016 jılğa qarağanda azayıp ketken.

Bwdan bölek Reseyge barğan migranttardıñ köbi bäri zañdı bolğanın qalaydı. Joğarğı ekonomika mektebi demografiya institutınıñ direktorı Mihail Denisenkonıñ sözinşe, migranttardıñ mwnday äreket tanıtuı ärkimniñ joğarı jalaqı alğısı keletinimen baylanıstı. Degenmen Mihail Denisenko zañdı jäne zañsız jwmıs istep jatqan migranttardıñ tabısınıñ arasında asa ayırmaşılıq joq ekenin aytadı. Al ülken ayırmaşılıqtar migranttardıñ jwmıs isteytin salasına jäne olardıñ jwmıs isteu merziminiñ wzaqtığına baylanıstı boladı eken.

Mısalı Reseyde jwmıs istep jatqan qazaqstandıq zañdı eñbek migrantınıñ jalaqısı ayına 31,6 mıñ rubl' (şamamen 175 mıñ teñge), al zañsız migranttıñ eñbekaqısı 27,3 mıñ rubl'di (şamamen 151 mıñ teñge) qwraydı. Eñ joğarğı jalaqını Belarus'tiñ zañdı eñbek migranttarı aladı, olardıñ jalaqısı ayına 41,1 mıñ rubl'di qwraydı. Tömengi jalaqı Özbekstannıñ zañsız migranttarına tiesili - 27,2 mıñ rubl'.

Jalpı saualnama nätijesi boyınşa, şeteldik jwmısşılardıñ jwmıs uaqıtı aptasına ortaşa eseppen 59 sağattı qwraydı eken. Al Resey azamattarınıñ jwmıs uaqıtı bir aptada 39,6 sağat.

Bwdan bölek, Reseydiñ Sırtqı ister ministrligi de statistika boyınşa eldegi eñbek migranttar sanınıñ mezgildik ösimi artqanın aytadı. Mısalı osı jıldıñ jazında elge "jaldanıp jwmıs isteu üşin" 4,2 mln migrant kelgen jäne bwl ötken jılğa qarağanda 300 mıñğa köp bolıp otır. Demograftardıñ aytuınşa, bwl Reseydiñ migranttar üşin tartımdı bola bastağanın körsetedi.

2016 jılğı Reseydegi eñbek migranttarınıñ sanı. Derekköz: kommersant.ru

Reseyde qalğısı keletinder köp

Sonday-aq, Joğarğı ekonomika mektebiniñ zertteui boyınşa migranttar soñğı kezde jağımsız qarım-qatınastı köp bayqamaytın bolğan. Migranttardıñ köpşiligi  (54%  - 2017 jıl, 53,4% - 2011 jıl) jergilikti twrğındar sırttan kelgenderdi öz qatarlarına qosa bermeytinin aytadı, alayda migranttar  (81,8% - 2017, 72,1% - 2001)olardıñ qatınasın "jaqsığa" bağalaydı.

Mihail Denisenkonıñ mälimetinşe, saualnamağa qatısqan respondentterdiñ arasında Resey azamatı bolğısı keletinderdiñ 20%-dan astamı azamattıqtı ala twra öziniñ tuğan elinde ömir sürgisi keletinderin aytqan. Onıñ sözinşe, reseylikter üşin Reseydiñ azğantay körinetin zeynetaqısı, bala tuğanda beriletin järdemaqısı sındı "bonustar" bwrınğı KSRO-ğa müşe bolğan elder üşin aytarlıqtay köp boluı mümkin.

Al saualnama boyınşa qazaqstandıq eñbek migranttarınıñ 65,5%-ı ömir boyına Reseyde qaludı josparlaydı eken. Al 3,9%-ı Reseyde biraz twrıp, basqa elge köşuge nietti.

Mine, osılayşa jaqında birer ay bwrın ğana halıq sanı 18 mln boldı degen Qazaqstan halıq üşin dwrıs eñbek narığın qalıptastıra almay otır. Özinde bar eñbek küşin özgelerdiñ paydalanuına jol aşqanday. Ärine, mwnday jağday kez kelgen damuşı jäne damığan memleketterde barşılıq. Alayda az ğana halıqtıñ basqa eldi panalauğa mäjbür boluı egemendigimizge sın.

“The Qazaq Times”