اقش-قىتاي شيەلەنىسى ۋشىعىپ تۇرعانىنا قاراماستان، قىتاي باسشىسى حالىقتى اقش-قا قارسى كۇرەسۋگە شاقىراتىن مالىمدەمە جاسادى. ول كورەي سوعىسى كەزىندەگى قىتايدىڭ «اقش قارسى تۇرۋ، كورەياعا كومەك بەرۋ» ۇرانىن ەسكە سالىپ، سولتۇستىك كورەيا ءۇشىن كۇرەستىڭ اۋىر باعىتى مەن «ۇلى جەڭىسىن» ۇمىتپاۋعا، باتىل ءارى كۇرەسكەر بولۋعا شاقىرعان.

بۇگىن، 23 قازان قىتاي استاناسى بەيجىڭدەگى «حالىق سارايىندا» تاريحي ءداۋىردى ەسە الۋ تاقىرىبىندا جيىن ءوتتى. كورەي سوعىسىنىڭ 70 جىلدىعى قارساڭىنداعى بۇل جيىن قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ اقش-قا قارسى «دەمونستراتسيا ۇيىمداستىرۋ» ارەكەتتەرىنىڭ ەڭ قىزۋ نۇكتەسى بولعانداي.

قىتاي باسشىسى شي جينپيڭ بۇگىنگى جيىندا: «اۋىر شايقاستاردان كەيىن قىتاي-كورەي جاۋىنگەرلەرى اقش اسكەرى جەڭىلمەيدى دەگەن ءميرفتى بۇزدى»، – دەدى. ول سونداي-اق، قىتايدىڭ «اقش-قا قارسى تۇرۋ، كورەياعا كومەك بەرۋ» سوعىسى الەمگە ادىلەتتىلىكتىڭ سالتانات قۇراتىنىن ايگىلەدى دەپ ۇستەدى.

قىتاي باسشىسى: «كەز-كەلگەن بىرجاقتىلىق، پروتەكتسيونيزم، شەكتەن تىس وزىمشىلدىك، كەز-كەلگەن بوپسالاۋ، بلوكادا جانە قىسىم جاساۋدىڭ ادىستەرى بۇگىنگى الەم ءۇشىن مۇلدەم پراكتيكالىق قۇنى جوق، ونىڭ سوڭى تۇيىققا تىرەلدى»، – دەگەن سوزدەرىمەن اقش-تى سىنعا العانداي بولدى. ول سوزىندە تىكەلەي اقش-تى كورسەتپەگەنىمەن، قىتاي بيلىگى اقش-تى بىرجاقتى پروتەكتسيونيزم، ەمبارگو جانە كەيبىر قىتايلىق كومپانيالارعا سالىنعان سانكتسيالار ءۇشىن سىناپ كەلە جاتقانى بەلگىلى. ايتالىق، بۇگىن قىتايدىڭ ءسىم باسشىسى ۋاڭ ي ماروككونىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترىنە كەزدەسكەن كەزدە اقش-تى «بىرجاقتى قورقىتۋ جانە وزىمشىلدىك» ۇستانادى دەپ اشىق ايىپتادى.

قكپ-نىڭ رەسمي باسىلىمدارىنىڭ ءبىرى سانالاتىن Global Times باسىلىمى دا بۇگىن قىتاي باسشىسىنىڭ سوزىنە ۇقساس رەداكتسيالىق ماقالا جاريالادى. وندا «قىتاي ەكونوميكالىق ءالسىز كەزىنىڭ وزىندە (كورەي سوعىسىندا اقش-قا قارسى سوعىسقانىن مەڭزەپ وتىر. Q.T.) اقش-تان قورىقپاعان، بۇگىندە كۇشەيىپ كەلە جاتقان قىتاي اقش-تىڭ قىسىمىنان قورقا ما؟!» دەگەن ماتىندەر كەزدەسەدى.

اقش-قىتاي قاتىناسى ەكى جىلدان بەرى شيەلەنىستى كۇيدە تۇرسا، بيىل جىل باسىنان باستاپ قىتايدىڭ ەۋروپا جانە ازيا-تىنىق مۇحيتىنداعى كەيبىر ەلدەرمەن بولعان قارىم-قاتىناسى كۇرت تومەندەدى. بۇعان الىپ كەلگەن قىتايدا باستالعان ىندەت، شىڭجاڭداعى از ساندى ۇلتتارعا جاسالعان قىسىمدار جانە گونكونگ ماسەلەسى بولدى. ال، تاپ وسىنداي قىسىمدار كەزىندە قىتاي باسشىسىنىڭ اقش-قا قارسى كۇرەستى ءسوز ەتۋىن ەكى ءتۇرلى تۇسىندىرۋگە بولادى.

بىرىنشىدەن، قىتاي باسشىسىنىڭ بۇنداي مالىمدەمە جاساۋى قىتاي كوممۋنيستىك رەجيمىنىڭ الدىندا تۇرعان قولايسىز حالىقارالىق جاعدايدى كورسەتەدى. ەكىنشىدەن، قىتاي باسشىسى وسى ورايدا ەل ىشىندەگى بارلىق تاراپتاردى اقش-قا قارسى كۇرەسكە جۇمىلادى دەپ ۇمىتتەنىپ وتىر. بىلايشا ايتقاندا، شي جينپيڭ قىتاي ىشىندەگى بارلىق فراكتسيالاردى جۇمىلدىرۋ ءۇشىن كورەي سوعىسىنداعى قكپ مەن اقش-تىڭ تاريحي قاقتىعىسىن پايدالانىپ وتىر.

بۇل قىركۇيەكتە پەنتاگون تاراتقان قىتاي تۋرالى ەسەپتەگى كەيبىر دايەكتەمەلەردى ەسكە سالادى. وندا مارك ەسپەر: «قىتاي كۇش تەپە-تەڭدىگىن وزىنە ءتيىمدى جاققا بۇرۋ ءۇشىن زورەكەر ەكونوميكانى، ساياسي ديۆەرسيانى جانە اسكەري قۋاتتى پايدالانىپ، كوبىنەسە باسقالاردىڭ ەسەبىنەن وزگەرتۋگە تىرىسادى»، – دەگەن بولاتىن. ارينە، قىتاي ءوزىنىڭ اسكەري قۋاتىن قىسقا ۋاقىتتا كوتەردى. بىراق، قۇراما شتاتتىڭ اسكەري قۋاتىنان بولەك، ونىڭ قىتايدى قورشاپ تۇرعان سەرىكتەس، وداقتاستارىنا قارسى بالاما كۇشتى قىتاي دا، رەسەي دە تاپ قازىرگى كەزەڭدە تولتىرا الماسى بەلگىلى.

“The Qazaq Times”