كيم كورمەسىندەگى اراب ايەلدەرى. فوتو: ازاتتىق راديوسى.

ساۋد ارابيالىق ايەلدەر ءبۇتىن دەنەسى مەن بەت-اۋزىن تۇمشالاعان كيىمدەرگە نارازىلىق اكتسياسىن باستادى. ولار بۇل كيىمدەرگە دەگەن نارازىلىعىن كويلەكتەرىن اۋدارىپ  (استارىن سىرتىنا قاراتىپ) كيۋ ارقىلى جانە ونى الەۋمەتتىك جەلىلەرگە تاراتۋ ارقىلى كورسەتۋدە. وسىدان كەيىن مىڭداعان ساۋد ارابيالىق «تۆيتتەر» قولدانۋشىلار بۇل كيىمدەرگە دەگەن نارازىلىعىن اشىق ءبىلدىردى.

ساۋد بيلىگى كوپ جىلداردان بەرى ايەلدەردىڭ قۇقىعىن شەكتەپ كەلدى. فوتو: BBC.

تاق مۇراگەرى جول اشتى

ساۋد بيلىگى نەشە ونداعان جىلدان بەرى قوعامدىق ورىنداردا ايەلدەردىڭ بەت-اۋزىن تولىق جاۋىپ تۇراتىن «نيكاب» نەمەسە «حيدجاب» كيۋىن مىندەتتەگەن كەلگەن. الايدا، بيىل ناۋرىز ايىندا ساۋد پاتشالىعىنىڭ مۇراگەر حانزاداسى مۇحاممەد بين سالمان ساۋد ارابياسىنىڭ زاڭىندا ايەلدەر مىندەتتى تۇردە مۇنداي كيىمدەردى كيەدى دەگەن ەرەجەنىڭ جوق ەكەنىن، الەۋمەتتىك ورتادا ادەپتى كورىنەتىن قانداي كويلەكتى كيسە دە بولاتىنىن ايتقان بولاتىن.

«اياتتا انىق جازىلعان، ايەلدەر مەن ەركەكتەر لايىقتى، سىيلى كيىنۋى كەرەك. بۇل جەردە «ابايا»  نەمەسە قارا ءتۇستى پارانجا تۋرالى ايتىلماعان. بۇنى ءار ايەل ءوزى شەشەدى»، – دەگەن مۇحاممەد بين سالمان.

نارازىلىق اكتسياسى

نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسۋشى Howra اتتى «تۆيتتەر» پايدالانۋشى ءوز پاراقشاسىنا استارىن سىرتىنا قاراتىپ كيگەن كيىمىمەن فوتو جاريالايدى جانە: «مەن مەملەكەتتىك جانە سالتتىق ەرەجەلەرگە قارسى شىعىپ جاتىرمىن. بىراق، شىن ەسىمىمدى جاريا ەتۋ قاۋىپتى. ءبىز جۇمىسقا «ابايا» مەن «نيكاب» كيىپ بارامىز. ولاي كيىنبەسەك باسقالارعا (ەركەكتەرگە) اۋىر بولىپ قالۋى مۇمكىن دەپ ايتىلادى»، – دەپ جازعان.

نارازىلىق اكتسياسى تۇسىندا ساۋد ارابيالىق ايەلدەر ءتۇرلى رەڭدەگى كيىمدەردى دە كيە باستادى. بۇعان دەيىن تەك قانا قارا ءتۇستى كويلەكتەردى عانا كيگەن.

بىلتىر ساۋد ارابياسىندا ايەلدەردىڭ كولىك جۇرگىزۋىنە قۇقىق بەرىلگەن. الايدا، ايەلدەردىڭ قۇقىعىن قورعاۋعا تىرىسقان بەلسەندىلەردىڭ كوبى قاماۋعا الىندى.

نارازىلىق اكتسيايسىن باستاۋشىلار. فوتو: BBC/ Twitter.

ساۋد ارابياسىندا ايەلدەرگە بەرىلگەن قۇقىقتار

سوڭعى جىلدارى ساۋد اۋلەتى بيلەگەن ەلدە ايەلدەرگە بەلگىلى دارەجەدە قۇقىقتار بەرىلە باستادى. سوعان قاراماستان، وتباسىندا ايەلدەردىڭ وزىندىك شەشىم قابىلداۋ قۇقىعى جوق. زاڭ جۇزىندە رۇقسات بەرىلگەن كەيبىر ىستەر وتباسىندا سالتتىق ەرەجەلەرگە بايلانىستى ەشقانداي ورىندالمايدى.

ايەلدەرگە بەرىلگەن از عانا قۇقىقتاردىڭ قىسقاشا ءتىزىمى مىناداي:

  • پاسپورت ء(تول قۇجاتتان تىس) الۋىنا;
  • شەتەلگە شىعۋىنا;
  • تۇرمىسقا شىعۋىنا;
  • بانكتە جەكە ەسەبىن اشۋعا;
  • كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋعا;
  • كەيبىر مەديتسينالىق وپەراتسيالاردى جاساۋىنا;
  • تۇرمەدەن شىعۋىنا (جازا مەرزىمىن وتەگەن ايەلدەردى كۇيەۋى نەمەسە بالاسى الىپ كەتۋى كەرەك) رۇقسات بەرىلەدى دەلىنگەن.

وسىنىڭ ءوزى ەلدەگى ايەل قۇقىعىنىڭ قاي دارەجەدە ەكەنىن كورسەتە الادى.

دەگەنمەن، بىلتىر عانا ەلدىڭ تاق مۇراگەرى «2030 جىلعا قاراي الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق رەفورمالار كونتسەپتسياسىن» جاريا ەتكەن ەدى. وندا ايەلدەرگە قاراتىلعان بيلىكتىڭ شەكتەۋلەرى ءبىرشاما ازايعان.

ساۋد جۇرتىندا پاتشا اۋلەتىنەن قۇرالعان بيلىك جۇيەسى جانە ءدىني ينستيتۋتتار يسلامنىڭ «ۆاححابيزم» دەگەن اتپەن تانىلعان تارماعىمەن جۇرەدى. سوندىقتان دا ەلدە ءجۇرىپ-تۇرۋدان تارتىپ، كيىم مادەنيەتى دە قاتاڭ باقىلاۋعا الىنعان. ەڭ قاتاڭ شەكتەۋلەرگە، ارينە ۆاححابيزم اعىمىنىڭ ىقپالىندا ايەلدەر تاپ بولعان.

قازىرگە دەيىن ساۋد ارابياسىنداعى رەفورمالار ەكونوميكاعا باسىمدىق بەرۋدە. ونىڭ سەبەبى الەمنىڭ مۇناي باعاسىنىڭ قۇلدىراۋىنا تىكەلەي بايلانىستى. قازىر ەل ەكونوميكالىق كىرىستىڭ وزگە قاينارلارىن ىزدەستىرە باستادى.

“The Qazaq Times”