Brexit جوسپارى تەرەزا مەي بيلىگىنە نۇقسان كەلتىردى

ۇلىبريتانيانىڭ ەۋروپالىق وداق قۇرامىنان شىعۋى ءالى كۇنگە دەيىن تالقىلانىپ جاتىر.

وسى اپتادا بريۋسسەلدە ەۋرووداق كەڭەسىنىڭ وتىرىسى ءوتىپ، بريتانيانىڭ Brexit شەشىمى قايتا قارالدى. كەلىسسوزدەر بارىسىندا ەو-نىڭ باستى وكىلى ميشەل بارنە: «ءالى كۇنگە دەيىن ناقتى كەلىسىمگەكەلگەن جوقپىز. كەيبىر وزەكتى ماسەلەلەر تالقىلانىپ جاتىر»، – دەدى. قوس تاراپ ۇلىبريتانيا ەكونوميكاسىنا نۇقسان كەلتىرمەي، بەلفاست كەلىسىمىنىڭ شارتتارىن ورىنداۋ بويىنشا ءبىر مامىلەگە كەلە الماي وتىر. دەمەك، تەرەزا مەيدىڭ جوسپارى جۇزەگە اسادى دەپ ايتۋ قيىن.

بەلگيا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ديدە رەيندەرس: «ۋاقىت وتە تىعىز. ماسەلە شاش ەتەكتەن. قاراشادا ايتارلىقتاي ناتيجەگە جەتۋ قيىن، بىراق جاڭا جىلعا دەيىن بارلىعى ورىندالادى دەگەن ۇمىتتەمىز. سەبەبى، Brexit بويىنشا ەۋرووداقتىڭ ارنايى ءسامميتىن ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن قانداي دا بولسىن ىلگەرىلەۋ قاجەت» – ەكەندىگىن ايتتى.

سوڭعى جىلدارى ەۋروپالىق وداق ساۋدا-ەكونوميكالىق جاعىنان قيىندىقتارعا تاپ بولدى. ەگەر ۇلىبريتانيا Brexit شەشىمىندە ساياسي كيكىلجىڭدەرگە باسا ءمان بەرەر بولسا، مەملەكەتتىك كومپانيالاردى بيۋرروكراتيالىق «رەگرەسستەن» قۇتقارىپ، ەكونوميكالىق داعدارىستان قۇتىلا الادى. الداعى ۋاقىتتا مەي ۇكىمەتى جاڭا ەكونوميكالىق جوسپار قۇرىپ، ماڭىزدى كەلىسىمدەر جۇرگىزۋ ارقىلى ەۆوليۋتسيالىق پروگرەسسكە قول جەتكىزبەك. بىراق ساياسي ىستە تۇراقسىزدىق تانىتىپ كەلە جاقتان بىرىككەن كورولدىك كەي جوبالاردى وداق قۇرامىنان تىس مەملەكەتتەرمەن جۇرگىزۋ بارىسىندا كەدەرگىلەرگە تاپ بولۋى مۇمكىن.

Brexit تاقىرىبى ساياساتتاعى كۇن تارتىبىندە تۇرعان ماسەلەگە اينالعالى بەرى، سولتۇستىك يرلانديا مەن يرلانديا رەسپۋبليكاسى شەكاراسىنىڭ بولاشاعى دا تالقىلانا باستادى. ەو ايالعان مەملەكەت اراسىندا قاتاڭ تولقۇجاتتىق باقىلاۋ مەن شەكارالىق داۋ بولماۋى ءتيىس دەگەن تالاپ قويدى. سونىمەن قاتار، ۇلىبريتانيا 2019 جىلعى 29 ناۋرىزدا ەو-دان شىققاننان كەيىن ەو-عا 39 ملرد فۋنت ستەرلينگ تولەيدى.

Brexit – پليۋراليزم

سارسەنبى كۇنى بريتاندىق ۇكىمەت ەو-دان شىعۋ جونىندەگى مامىلە شارتتارىن بەكىتپەك. Brexit جوسپارىنا قاتىستى قۇجاتتار ەۋروپالىق وداققا جىبەرىلگەن. بۇعان قاتىستى كەي ساياساتكەرلەر تەرەزا مەيدىڭ شەشىمىن قۇپتاسا، كەيبىرى پرەمەر-ءمينيستردىڭ بيلىكتەن كەتۋىن تالاپ ەتىپ وتىر. وسىعان دەيىن ۆۆس تەلەارناسى ساراپتامالىق حابارلاردىڭ بىرىندە پرەمەر-ءمينيستردىڭ ەۋرووداقتان شىعۋ جايلى شەشىمىنىڭ مۇلدە سىن كوتەرمەيتىنى ايتىلدى. ەندىگى كەزەكتە باسى شەكارالىق داۋدان باستالىپ، پىكىر الۋاندىعىنا اكەپ سوققان تەرەزا مەيدىڭ Brexit جوسپارى جايلى پىكىرلەرگە زەر سالساق.

ەۋروكوميسسيا وكىلى مارگاريتيس سحيناس: «كەلىسىمگە كەلۋ – مىندەت. تەحنيكالىق دەڭگەيدەگى كەلىسسوزدەرمەن شەكتەلمەي، ساياسي مامىلەگە تەز ارادا قول جەتكىزۋىمىز قاجەت».

سولتۇستىك يرلانديا دەموكراتيالىق يۋنيونيستىك پارتياسى (DUP) كوشباسشىسى، نايدجەل دوددس: «تەرەزا مەي ءۇشىن ەڭ كۇردەلى ماسەلە  - ونىڭ جوسپارى. البەتتە، بۇل شەشىمدى قۇپتاۋعا بولادى. بىراق، قيىندىقتار كوپ كەزدەسسە، بريتانيا جاعدايى ناشارلاپ كەتەدى».

بريتانيانىڭ بۇرىنعى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى، كونسەرۆاتور بوريس دجونسون: «ۆاسسالدى مەملەكەت اتانۋعا از عانا قالعانداي. Brexit – ساياسي بايلانىس پەن دامۋدى تەجەيتىن جوسپارن. مينيسترلەر كابينەتى بۇل جوبانى قابىلدامايدى دەگەن ۇمىتتەمىن».

بىرىككەن كورولدىكتىڭ تاۋەلسىزدىك پارتياسىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى (UKIP), نايدجەل فارادج: «مەنىڭ ويىمشا، بۇل تاريحتاعى ەڭ ناشار مامىلە. ءبىز باسقانى دا، ءوز-ءوزىمىزدى دە جەڭگەن ەل رەتىندە قالىپتاستىق. وسى ۇستانىمدى ساقتاپ قالۋ كەرەك. ەگەر دۇرىس شەشىم قابىلدانباسا، مينيسترلەر كابينەتىنىڭ مۇشەلەرى جاپپاي وتستاۆكاعا كەتكەنى ءجون بولار».

"The Qazaq Times"