فوتو: 2gis.kz

اقوردا ماڭىنداعى اۋىس-ءتۇيىس. كىم، قايدا تاعايىندالدى؟ بۇل جولعى كرەسلو الماسۋدا كىم، نە ۇتتى؟

قىركۇيەك ايىنىڭ 10-ى كۇنى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىن ۇزاق جىلدار بويى باسقارىپ كەلگەن ادىلبەك جاقسىبەكوۆتىڭ ورنىنا استانا قالاسىنىڭ اكىمى اسەت يسەكەشوۆ باردى. 11 قىركۇيەك كۇنى قارجى ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆ استانا قالاسىنىڭ اكىمى بولىپ تاعايىندالدى. 18 قىركۇيەكتە سۇلتانوۆتىڭ كرەسلوسىنا ءاليحان سمايلوۆ وتىردى. 19 كىركۇيەك كۇنى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندەگى پرەزيدەنت كومەكشىسى قىزمەتىنە عابيت بايجانوۆ سايلاندى. ونىڭ ورنىنا «سىرباز» سىرتقى بارلاۋ قىزمەتىنىڭ ديرەكتورى بولىپ يساتاي سارتاەۆ تاعايىندالدى. 21 قىركۇيەكتە پرەزيدەنتتىڭ ەكونوميكالىق ماسەلەلەر بويىنشا كومەكشىسى ورنىنا بۇعان دەيىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستە قارجى جانە ەكونوميكا ءمينيسترى بولعان  تيمۋر جاقسىلىقوۆ باردى. جالپى، قىركۇيەك ايى اۋىس-تۇيىستەردىڭ ايى بولدى دەسەك ارتىق ايتپاسپىز. بىراق ءبىر قىزىعى جوعارىدا اتالعان شەندىلەردىڭ ءبىر دە بىرەۋىنىڭ ەسىمى بۇعان دەيىن باق بەتتەرىندە ايتىلعان بولجامداردا كەزدەسپەگەن.

اقوردا ماڭىنداعى بۇل جولعى اۋىس-ءتۇيىس حالىق اراسىندا كوپ تالقىلانباسا دا، جۋرناليستەر مەن ساراپشىلار اراسىندا «جاقسىبەكوۆ ۇلكەن ساياساتتان ءبىر جولاتا كەتتى مە؟»، «يسەكەشوۆ پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە قانداي وزگەرىستەر الىپ كەلۋى مۇمكىن؟»، «استانا قالاسى باقىت سۇلتانوۆتىڭ باعى ما، سورى ما؟» دەگەن بىرنەشە سۇراقتىڭ تۋىنداۋىنا سەبەپ بولدى.

جاقسىبەكوۆ ۇلكەن ساياساتتان ءبىر جولاتا كەتتى مە؟

ادىلبەك جاقىسبەكوۆتىڭ زەينەتكە كەتۋىن وسى ۋاقىتقا دەيىن باق بىتكەن جارىسا جازدى. ءبىرى «ول زەينەتكە شىعۋ ارقىلى ۇلكەن ساياساتتان ءبىر جولا كەتىپ، سۇر كاردينال مارتەبەسىنەن ايىرىلدى» دەسە، ەندى ءبىرى «جاقسىبەكوۆ پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنەن كەتسە دە ۇپايى تۇگەل» دەپ ەسەپتەيدى. نەگىزىندە جاقسىبەكوۆ ۇلكەن ساياساتتان كەتكەنىمەن ونىڭ كومانداسى ءوز ورنىندا قالدى. اقوردا ماڭىندا جۇرگەن سوڭعى اۋىس-ءتۇيىس ونىڭ كومانداسىنا اسەر ەتكەن جوق. ءبىر سوزبەن ايتقاندا «تسەسنا» كورپوراتسياسىن باسقارۋدى ءوز قولىنا العان جاقسىبەكوۆ ۇلكەن ساياساتتا كەز كەلگەن ۋاقىتتا قايتىپ ورالا الادى جانە زەينەتكە كەتسە دە ۇلكەن ساياساتتان اناۋ ايتقانداي الشاقتاعان جوق.

يسەكەشوۆتىڭ پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسى بولىپ تاعايىندالۋىنىڭ سىرى نە دە؟

ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە يسەكەشوۆتىڭ ءپا باسشىسى بولىپ تاعايىندالۋىنا ونىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن پرەزيدەنتپەن بىرگە جۇمىس ىستەگەندىگى جانە ءوزىنىڭ كومانداسىنىڭ جوقتىعى سەبەپ بولۋى مۇمكىن. جالپى، يسەكەشوۆقا پرەزيدەنت اكىمشىلىگىندە جۇمىس ىستەۋ اسا ءبىر ۇلكەن قيىندىقتار تۋعىزباۋى ءتيىس. سەبەبى جوعارىدا ايتقانىمىزداي يسەكەشوۆتىڭ وزگە مەملەكەتتىك ورگانداردا ادامدارى جوق.

استانا قالاسى باقىت سۇلتانوۆتىڭ باعى ما، سورى ما؟

باقىت سۇلتانوۆ ءوزىنىڭ ساياسي مانسابىن ءاۋ باستا قارجى سالاسىنان باستاعان. ول وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىر دە ءبىر رەت قالالىق نەمەسە وبلىستىق باسقارۋ اپاراتىندا جۇمىس ىستەمەگەن. ال جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ اكىمشىلىكتەرىنىڭ مينيسترلىكتەرمەن سالىستىرعاندا وزىندىك ەرەكشىلىكتەرى بار. مىسالى، قانداي دا ءبىر توتەنشە جاعداي ورىن الاتىن بولسا، ءبىرىنشى بولىپ جاۋاپ بەرەتىن دە، سىنعا ىلىگەتىن دە ءدال وسى وبلىس نەمەسە قالا اكىمدەرى. ال مينيسترلىكتەردە بۇل مۇلدە باسقاشا. مينيسترلەردە قاشان دا جاۋاپكەرشىلىكتەن اينالىپ وتەتىن ەكىنشى نۇسقا بار. ولار قانداي دا ءبىر جۇمىس ىسكە اسپاي جاتسا ونى ەكىنشى ءبىر مينيسترلىككە، وبلىس اكىمىنە نەمەسە كۆازيمەملەكەتتىك كومپانياعا اۋدارا سالا الادى.

جالپى، باقىت سۇلتانوۆتىڭ استانا قالاسىنىڭ اكىمى بولۋى ونىڭ الداعى ۋاقىتتاعى ساياسي سالماعىنا ۇلكەن اسەر ەتەدى. ەگەر سۇلتانوۆ مىرزا استانانى قىستا قار استىندا، جازدا سۋ استىندا قالدىرماي ەل قاتارلى جۇمىس ىستەسە، وندا ونىڭ ساياسات ساحناسىنداعى ءرولى ءسوزسىز وسەدى. ال ەگەر ەل ماقتانىشى بولعان ەل وردانىنىڭ جۇمىسىن ورگە دومالاتا الماسا، وندا كەلەسى جولى كەزەكتى مينيسترلىكتەردىڭ بىرىنە بارىپ، قاتارداعى قالىق اتقا مىنەردىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرمەك.

نەگىزىندە اقوردا ماڭىندا بولعان بۇل جولعى اۋىس-تۇيىستەر جالپى باسقارۋ جۇيەسىنە اناۋ ايتقانداي وزگەرىستەر الىپ كەلمەيتىنى انىق. بىراق جوعارى بيلىكتەگى كرەسلو الماسۋلار بۇنىمەن اياقتالعان جوق سياقتى. سەبەبى «پرەمەر-مينيستر مەن ۇلتتىق بانك توراعاسى قىزمەتىنەن كەتۋى مۇمكىن» دەگەن قاڭقۋ سوزدەر جۇرت اراسىندا جەلدەي ەسىپ ءجۇر.

"The Qazaq Times"