ايەلدەردىڭ كولىك تىزگىنىن ۇستاۋى ءتۇرلى پىكىرلەرگە ۇشىراپ كەلەدى. پىكىرلەردىڭ باسىم كوبىندە «ايەلدەردىڭ كولىك جۇرگىزۋىن ەرلەرگە جەتپەيدى، ءتىپتى كولىك جۇرگىزە المايدى» دەپ قارالادى. بىراق جاقىندا نورۆەگيادا جاسالعان زەرتتەۋ ناتيجەسى بۇل پىكىرلەرگە قايشى بولىپ شىقتى. بۇل تۋرالى «شينحۋانىڭ» رەسمي سايتى جازعان ەدى.

زەرتتەۋدى نورۆەگيانىڭ اۆتوكولىك ەكونوميكاسى ينستيتۋتى جاسادى. قورتىندىسىندا ايەل جۇرگىزۋشىلەر ءار سەگىز جول اپاتىنىڭ تەك بىرەۋىنە عانا سەبەپكەر بولادى ەكەن. زەرتتەۋشىلەر كولىك جۇرگىزۋشىلەردىڭ جاسى، جىنىسى جانە جەكە مىنەز-قۇلىقتارىن نەگىزگە الدى. سىناقتىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندە 1100 ورتا مەكتەپ وقۋشىسىن (208 وقۋشىدا جۇرگىزۋ كۋالىگى بار) كولىك تىزگىنىنە وتىرعىزدى. ەكىنشى كەزەڭدە 414 ەرەسەك ادامنىڭ كولىك جۇرگىزۋىن باقىلادى.

زەرتتەۋشىلەر باقىلاۋ كەزىندە ەكى توپتىڭ كولىك جۇرگىزۋدەگى پارقىن جانە ونىڭ سەبەپتەرىن، توسىن جاعدايلارداعى كوڭىل-كۇيلەرىنە باقىلاۋ جاسادى. ناتيجەسىندە، كولىك جۇرگىزۋ بارىسىندا راديو قابىلداعىش، ۇيالى تەلەفوننان زارداپ شەگۋشىلەر جاس نەمەسە جىنىس ايىرماشىلىقتارىنا قارامايتىنى بەلگىلى بولدى. ودان وزگە جاعدايلاردا عانا جاس جانە جىنىستىڭ ايقىن پارىعى بولاتىنى انىقتالدى. زەرتەۋ قورتىندىسى «Psychology Frontier» باسىلىمىنا جاريالاندى.

بريتاندىق «Daily Mail» باسىلىمىنىڭ زەرتتەۋشىسى ولە يوحانسوننىڭ: «ەر جۇرگىزۋشىلەر اراسىندا جاس جىگىتتەر مەن «مايتالمان جۇرگىزۋشىلەر» اراسىندا مىنەز قۇلىق پەن پسيحولوگيالىق كۇيدىڭ اسەرىنە ۇشىراۋ ايىرماشىلىعى تىم تومەن. بۇدان سىرت ەر جۇرگىزۋشىلەر ۇنەمى كولىكتى تولىقتاي باقىلاۋدا ۇستاپ وتىرمىن دەپ ويلايدى. مىنە بۇل ولاردىڭ ايەل ادامداردان وسال جەرى. ايەلدەر قاشاندا كولىكتى تولىق مەڭگەرىپ كەلە جاتقانىنا كۇماندى كۇيدە بولادى. بۇل ولاردىڭ كولىك اپاتىنا ۇشىراۋىن بارىنشا ازايتاتىن ەرەكشەلىگى»، – دەگەن پىكىرىن ءبىلدىردى.

زەرتتەۋدە تاعى ۇيالى تەلەفوننىڭ قولدانىسىنىڭ ارتۋى، كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ نازارىن بولەتىن ەڭ ۇلكەن سەبەپ ەكەنى انىقتالدى. زەرتتەۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا كولىك قوزعالىسى كەزىندە ەكى سەكۋند مولشەرىندە ۇيالى تەلەفونعا نازار بولىنگەن جاعدايدا جول اپاتىنىڭ تۋى ىقتيمالدىعى 92 پايىزعا دەيىن جەتەدى. بۇل زەرتتەۋ تاعى 81 پايىز ەر ادامنىڭ ايەل جۇرگىزۋشىنىڭ كولىگىندە ءوزىن قاۋىپسىز سەزىنە المايتىنىن دا كورسەتىپ بەردى.

سونىمەن، نورۆەگيالىق زەرتتەۋشىلەر ايەل ادامداردىڭ كولىك جۇرگىزۋى ەرلەرگە قاراعاندا ءبىرشاما قاۋىپسىز دەگەن قورتىندىعا كەلىپ وتىر. بىراق، ءبىز ومىردە كوپتەگەن ەر جۇرگىزۋشىلەردىڭ ايەل جۇرگىزۋشىلەرگە نارازىلىعىنا كۋا بولىپ كەلەمىز. كىم قالاي ويلايدى؟ ايەل جۇرگىزۋشىلەر كولىكتى شىنىندا قاۋىپسىز جۇرگىزە مە ؟

“The Qazaq Times”