توقاەۆتىڭ ءۇشىنشى ماقالاسى ءوزى ۋادە ەتكەن ساياسي رەفورمالاردىڭ جاڭا توپتاماسى ما؟

تاۋەلسىزدىك كۇنى قارساڭىندا دەموكراتياعا جول اشاتىن ساياسي رەفورمانىڭ جاڭا توپتاماسىن وسى ايدا جاريالايتىنىن سۇيىنشىلەگەن توقاەۆ بۇل جولعى ماقالاسىندا مۇنى ءبىر جىلدىڭ شارۋاسى ەمەس دەيدى.  

كەيىنگى كەزدە «قازاقستاندىقتاردىڭ ەل ومىرىنە بەلسەندى ارالاسۋعا، شەشىم قابىلداۋ ۇدەرىسىنە قاتىسۋعا ىنتاسى ارتىپ كەلە جاتقانىن» بايقاعان توقاەۆ بۇگىن بيلىك باسىلىمىندا جاڭا ماقالا جاريالادى. جىل باسىنداعى مالىمدەمەسىندە پرەزيدەنتتىڭ رەفورمالاۋ تۋرالى پىكىرى وتكەندەگىگە قاراعاندا ەكىۇشتى.

«ساياسي رەفورما ءبىر كۇننىڭ نەمەسە ءبىر جىلدىڭ شارۋاسى ەمەس. مۇنى ەل ىرگەسىن شايقالتپاي، بەرەكە-بىرلىگىن بۇزباي، بايىپپەن جانە بىرتىندەپ ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك. بىراق، رەفورمانى سوزا بەرۋگە دە بولمايدى. بيلىك حالىقتىڭ الدىنداعى ءوز جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنگەنى ءجون»، – دەيدى.

وسىنىڭ العاشقى قادامى رەتىندە اۋىل مەن كەنت اكىمدەرىن سايلاۋدى ۇسىنادى. وسىلايشا ەڭ تومەنگى دەڭگەيدەن باستاپ «جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ جۇيەسىن نىعايتامىز»، كەيىننەن اۋدان اكىمدەرىن «سايلايمىز» دەيدى دە ارتىنان بۇعان كۇماندانادى. ەگەر «جاڭا جۇيە ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتسە، بۇدان دا جوعارى دەڭگەيدەگى اكىمدەردى سايلايتىن بولامىز» دەيدى.

«حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى جانە ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسى  تارىزدى باستامالارىن ازاماتتىق قوعامدى دامىتۋعا نەگىز بولادى دەپ سانايدى. توقاەۆتىڭ سوزىنە قاراعاندا، بۇل  توسىننان قابىلدانعان ءماجبۇرلى شارالار ەمەس، «ەلدى دەموكراتيالاندىرۋعا، ساياسي جۇيەنى جاڭعىرتۋعا باعىتتالعان ساياساتتىڭ جەمىسى».

داڭعازالىق، اسىعىستىق، جالاڭ ۇران تۋرالى سىناي سويلەيتىن پرەزيدەنت سوزىندە حالىق قولىنا شوق ۇستاعان بالانىڭ كەيپىندە سيپاتتالاتىنداي. جوعارىدا اتالعان تەرىس عادەتتەر بەينە ءبىر تەك ازاماتتارعا عانا ءتان ءتارىزدى. پاندەميانى ەڭسەرۋگە بولىنگەن قارجىنى دا توناي بەرەتىن، قاعازداعى ەسەبى مەن ءىس جۇزىندەگى قاۋقارى قايشى بولىپ شىققان، «ماۋسىم-شىلدە قىرعىنىنا» جول بەرىپ العان اتقارۋشى بيلىكتى شيراتۋعا ءبىر تال  شىبىق تابىلمايدى.

«بىراق، ساياسي جاڭعىرۋ بارىسىندا اسىعىستىققا بوي الدىرۋعا جانە جالاڭ ۇرانعا ەرىپ، مەملەكەتتىك جۇيەنى داعدارىسقا ۇشىراتۋعا بولمايدى. ءبىر ساتتە بارلىعىن تۇبىرىمەن وزگەرتۋ نەگە اكەپ سوقتىراتىنىن كەيبىر ەلدەردىڭ بۇگىنگى احۋالىنان كورىپ وتىرمىز. ەلىمىزدە، ەڭ الدىمەن، ادامنىڭ قۇقىعىن تولىعىمەن ساقتاۋعا نەگىزدەلگەن زاڭ مەن ءتارتىپ بولۋى كەرەك. انارحيا مەن جۇگەنسىزدىك جاقسىلىققا اپارمايتىنى انىق»، – دەيدى ول.

توقاەۆ بۇگىنگى جاعدايدا قازاقستاننىڭ ساياسي جۇيەسى «زامان تالابىنا ساي دامىپ كەلەدى» دەپ باعالايدى.

بۇعان دەيىن ول تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان مەملەكەتتىك ناگرادالاردى تاپسىرۋ راسىمىندە سويلەگەن سوزىندە «2021 جىلدىڭ باسىندا جاريالاناتىن ساياسي رەفورمالاردىڭ جاڭا جيىنتىعى دايىندالىپ جاتقانىن» ايتقان.

ول «ەلدى ساياسي تۇرعىدان جاڭعىرتۋعا مۇددەلى» ەكەنىن جەتكىزىپ، بۇل «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» قۇرۋعا، ادىلەتتىلىك پەن تەڭ مۇمكىندىكتەر قاعيداتىن دامىتۋعا باعىتتالعان ەلىمىزدەگى دەموكراتيالىق وزگەرىستەرگە جاڭا سەرپىن بەرەدى دەپ سەندىرۋگە تىرىسقان.

ءتىپتى توقاەۆ كوكتەمگى كارانتين كەزىندە اسىعىس-شالاجانسار قابىلدانعان سايلاۋ، ميتينگتەر جانە پارتيا قۇرۋ تۋرالى زاڭدارداعى وزگەرىستەردى «ساياسي رەفورمالاردىڭ العاشقى لەگى» رەتىندە اتاعان ەدى.

بۇگىنگى ماقالادا ءسوز بولعان ون شاقتى ۇسىنىس – بىلتىردان بەرى ايتىلعان «ساياسي رەفورمالاردىڭ جاڭا توپتاماسى» ما ەدى دەگەن ساۋال تۋادى. ەگەر ولاي بولسا، وندا ازاماتتىق قوعامنىڭ ءۇمىتى اقتالماعانى دەيدى قۇقىق قورعاۋشىلار.

بىلتىر قاڭتاردا «اباي جانە ءححى عاسىرداعى قازاقستان» جانە كوروناۆيرۋس دەرتى كۇرت ورشىگەن كەزدە ەكس-پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ تۋعان كۇنىنە وراي «تاريحي تۇلعا تاعىلىمى» اتتى ارناۋ ماقالالارى جاريالانعان. بيىل سايلاۋ قارساڭىندا ادەتتەگىدەي «ەگەمەن قازاقستان» مەملەكەتتىك گازەتىندە «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» دەگەن تاقىرىپتا ءۇشىنشى ماقالاسى باسىلدى.

"The Qazaq Times"