Toqaevtıñ üşinşi maqalası özi uäde etken sayasi reformalardıñ jaña toptaması ma?

Täuelsizdik küni qarsañında demokratiyağa jol aşatın sayasi reformanıñ jaña toptamasın osı ayda jariyalaytının süyinşilegen Toqaev bwl jolğı maqalasında mwnı bir jıldıñ şaruası emes deydi.  

Keyingi kezde «qazaqstandıqtardıñ el ömirine belsendi aralasuğa, şeşim qabıldau üderisine qatısuğa ıntası artıp kele jatqanın» bayqağan Toqaev bügin bilik basılımında jaña maqala jariyaladı. Jıl basındağı mälimdemesinde prezidenttiñ reformalau turalı pikiri ötkendegige qarağanda ekiwştı.

«Sayasi reforma bir künniñ nemese bir jıldıñ şaruası emes. Mwnı el irgesin şayqaltpay, bereke-birligin bwzbay, bayıppen jäne birtindep iske asıruımız kerek. Biraq, reformanı soza beruge de bolmaydı. Bilik halıqtıñ aldındağı öz jauapkerşiligin sezingeni jön», – deydi.

Osınıñ alğaşqı qadamı retinde auıl men kent äkimderin saylaudı wsınadı. Osılayşa eñ tömengi deñgeyden bastap «jergilikti özin-özi basqaru jüyesin nığaytamız», keyinnen audan äkimderin «saylaymız» deydi de artınan bwğan kümandanadı. Eger «jaña jüye öziniñ tiimdiligin körsetse, bwdan da joğarı deñgeydegi äkimderdi saylaytın bolamız» deydi.

«Halıq ünine qwlaq asatın memleket» twjırımdaması jäne Wlttıq qoğamdıq senim keñesi  tärizdi bastamaların azamattıq qoğamdı damıtuğa negiz boladı dep sanaydı. Toqaevtıñ sözine qarağanda, bwl  tosınnan qabıldanğan mäjbürli şaralar emes, «eldi demokratiyalandıruğa, sayasi jüyeni jañğırtuğa bağıttalğan sayasattıñ jemisi».

Dañğazalıq, asığıstıq, jalañ wran turalı sınay söyleytin prezident sözinde halıq qolına şoq wstağan balanıñ keypinde sipattalatınday. Joğarıda atalğan teris ğadetter beyne bir tek azamattarğa ğana tän tärizdi. Pandemiyanı eñseruge bölingen qarjını da tonay beretin, qağazdağı esebi men is jüzindegi qauqarı qayşı bolıp şıqqan, «mausım-şilde qırğınına» jol berip alğan atqaruşı bilikti şiratuğa bir tal  şıbıq tabılmaydı.

«Biraq, sayasi jañğıru barısında asığıstıqqa boy aldıruğa jäne jalañ wranğa erip, memlekettik jüyeni dağdarısqa wşıratuğa bolmaydı. Bir sätte barlığın tübirimen özgertu nege äkep soqtıratının keybir elderdiñ bügingi ahualınan körip otırmız. Elimizde, eñ aldımen, adamnıñ qwqığın tolığımen saqtauğa negizdelgen zañ men tärtip boluı kerek. Anarhiya men jügensizdik jaqsılıqqa aparmaytını anıq», – deydi ol.

Toqaev bügingi jağdayda Qazaqstannıñ sayasi jüyesi «zaman talabına say damıp keledi» dep bağalaydı.

Bwğan deyin ol Täuelsizdik künine arnalğan memlekettik nagradalardı tapsıru räsiminde söylegen sözinde «2021 jıldıñ basında jariyalanatın sayasi reformalardıñ jaña jiıntığı dayındalıp jatqanın» aytqan.

Ol «eldi sayasi twrğıdan jañğırtuğa müddeli» ekenin jetkizip, bwl «Halıq ünine qwlaq asatın memleket» qwruğa, ädilettilik pen teñ mümkindikter qağidatın damıtuğa bağıttalğan elimizdegi demokratiyalıq özgeristerge jaña serpin beredi dep sendiruge tırısqan.

Tipti Toqaev köktemgi karantin kezinde asığıs-şalajansar qabıldanğan saylau, mitingter jäne partiya qwru turalı zañdardağı özgeristerdi «sayasi reformalardıñ alğaşqı legi» retinde atağan edi.

Bügingi maqalada söz bolğan on şaqtı wsınıs – bıltırdan beri aytılğan «sayasi reformalardıñ jaña toptaması» ma edi degen saual tuadı. Eger olay bolsa, onda azamattıq qoğamnıñ ümiti aqtalmağanı deydi qwqıq qorğauşılar.

Bıltır qañtarda «Abay jäne HHİ ğasırdağı Qazaqstan» jäne koronavirus derti kürt örşigen kezde eks-prezident Nazarbaevtıñ tuğan künine oray «Tarihi twlğa tağılımı» attı arnau maqalaları jariyalanğan. Biıl saylau qarsañında ädettegidey «Egemen Qazaqstan» memlekettik gazetinde «Täuelsizdik bärinen qımbat» degen taqırıpta üşinşi maqalası basıldı.

"The Qazaq Times"