بايدەن جاپونيانىڭ قۇرمەت قاراۋىلى الدىندا. فوتو: Firstpost

بۇگىن اقش پرەزيدەنتى جو بايدەن ازياداعى بىرقاتار ءىرى ەلدەردىڭ باسشىلارىمەن ماڭىزدى كەزدەسۋ وتكىزەدى. «تورتتىك ديالوگ» كەزدەسۋىنە  اقش، جاپون، ءۇندىستان جانە اۋستراليا جەتەكشىلەرى قاتىسادى.

بايدەن قۇراما شتاتتارعا پرەزيدەنت بولعاننان بەرگى العاشقى مەملەكەتتىك ساپارىمەن ازياعا جول تارتتى، قازىر ونىڭ ساپارى توكيودا جالعاسىپ جاتىر. جاپونيادان بۇرىن اقش پرەزيدەنتى وڭتۇستىك كورەيادا ەكى كۇندىك ساپارىن وتكەرىپ، كورەيالىق ارىپتەستەرىمەن قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن تالقىلاپ قايتتى.

بۇل ساپاردىڭ باستى ماقساتى اقش-تىڭ وسى ايماقتاعى وداقتاستارى جانە سەرىكتەرىمەن مامىلەنى شىڭداي ءتۇسۋ ەكەنى بەلگىلى. بۇگىن ءۇندى-تىنىق مۇحيتى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جاڭا ساۋدا كەلىسىمدەرى جاريالانباق.

ەڭ ماڭىزدىسى، جاپونيادا ساپارى كەزىندەگى باسپاسوزگە ارنالعان جيىن كەزىندە بايدەن ايماقتاعى قىتايدىڭ كەڭەيۋ قورقىنىشى تۋرالى اشىق ءسوز ەتىپ، ءسوز اراسىندا: «تايۋانعا (تايۆان) قول سالۋ بولاتىن بولسا قارۋمەن بولسا دا ارالدى قورعايمىز»، – دەگەن.

«امەريكا قۇراما شتاتتارى وزىنە مىندەتتەر جۇكتەگەن. ءبىز «ءبىر قىتاي» ساياساتىن قولدايمىز. ءبىز بۇعان دەيىن جاسالعان ىستەردىڭ بارلىعىن قولدايمىز. بىراق، بۇل قىتايدىڭ تايۋانعا كىرىپ كۇش قولدانۋعا قۇقىعى بار دەگەندى بىلدىرمەيدى. سوندىقتان ءبىز جاپونيا جانە وزگە ەلدەرمەن جاقىن مامىلەدە تۇرامىز. بۇعان جول بەرمەۋىمىز كەرەك»، – دەگەن پرەزيدەنت بايدەن.

اقش پرەزيدەنتى جاپونيا باس ۋازىرىمەن (پرەمەر-مينيستر) كەزدەسۋدە  قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا جاپونيانىڭ جاساپ جاتقان شارالارىن تولىقتاي قولدايتىنىن دا مالىمدەدى. بۇل قازىرگى بيلىككە كەلگەن كونسەرۆانتتار ءۇشىن اسا ماڭىزدى مالىمدەمە قاتارىندا باعالانىپ جاتىر.

ال، بۇگىن اقش-تىڭ ءۇندى-تىنىق مۇحيتتاعى ەڭ ماڭىزدى ستراتەگياسى سانالاتىن «تورتتىك ديالوگ» ەلدەرى كەزدەسۋ وتكىزەدى. وندا ايماقتىڭ قاۋىپسىزدىككە قوسا، ۋكراينا تاقىرىبى، سونىمەن بىرگە قىتايدىڭ ايماقتاعى قاتەرى جانە تايۋانعا قاراتا ساياساتى تالقىنىڭ باستى تاقىرىبى بولادى.

بۇل كۇندە قىتاي الەمدەگى ەڭ ءىرى ارمياعا يە ەلدىڭ ءبىرى.  بۇل قۋاتتى اسكەري كۇشىنەن پايدالانىپ قىتاي تايۋانعا شابۋىل جاساۋى مۇمكىن دەگەن بولجامدار ءجيى تالقىعا تۇسەدى. قازىر، قىتاي قاۋپىن العا تارتا وتىرىپ جاپونيا ءوزى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىنگى شەكتەۋلەردەن شىعىپ، ءوزىنىڭ قورعانىس قۋاتىن دامىتۋعا كۇش سالىپ جاتىر. وسىدان-اق وڭىردەگى جاعداينىڭ كۇردەلى قايشىلىققا بەت الىپ بارا جاتقانىن بولجاۋعا بولادى.

The Qazaq Times