ەكى جىلدان بەرى ءۇندىستان مەن قىتاي اراسىنداعى شەكارا داۋى جاڭا-دەلي مەن بەيجىڭنىڭ قارىم-قاتىناسىن ۇلكەن قايشىلىققا سوقتىردى. جاقىندا ەكى ەلدىڭ شەكارا قاراۋىلدارى تاعى قاقتىعىسىپ قالعان. Associated Press اگەنتتىگى بۇل تۋرالى ءۇندىستاننىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنە سىلتەمە جاساپ حابارلادى. قاقتىعىس گيمالاي شەكاراسىنداعى ناكۋ-لاعا جاقىن ماڭدا بولعان.

حابارعا قاراعاندا، 20 قاڭتاردا قىتايدىڭ شەكارا قاراۋىلدارىنان 18 ادام ءۇندىستاننىڭ سيككيم شتاتىناعى ناكۋ-لاعا قاراي وتۋگە ارەكەتتەنگەن. ءۇندىستان شەكاراشىلارى ولاردىڭ جولىن توسقان. ناتيجەسىندە ەكى ەلدىڭ شەكاراشىلارى تاس اتىسىپ، سويىل سىلتەسكەن. ەكى جاقتان دا جارالانعانداردىڭ بار ەكەنى ايتىلادى. دەگەنمەن، كەزەكتى قاقتىعىستى جەرگىلىكتى كومانديرلەر كەلىسىمگە ساي وق اتىسپاي توقتاتقان.

ەكى ەلدىڭ اسكەري قولباسشىلارى بۇعان دەيىن 8 رەت كەلىسسوز وتكىزىپ، شەكارا داۋلارى بويىنشا كەلىسىمگە كەلۋگە تىرىسقان. الايدا، كەلىسسوزەر ەش ناتيجە بەرمەدى. Hindustan Times باسىلىمى بولسا، ءۇندىستان اسكەري شەندىلەرىنىڭ سوزىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، قىتاي شەكاراشىلارىنىڭ شەكارا بۇزۋ ارەكەتى تاراپتاردىڭ تالاي رەتكى كەلىسسوزىندە قول جەتكىزگەن بولماشى كەلىسىمدەردى دە جوققا شىعارعانىن جازدى.

ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قىتاي شەكاراشىلارىنىڭ ناكۋ-لاعا جاقىن شەكارا سىزىعىن كەسىپ ءوتۋى الدا جوسپارلانعان ۇلكەن ارەكەتتەردىڭ ءبىر بولىگى بولۋى مۇمكىن. ماقساتى – ءۇندىستان قورعانىس كۇشتەرىنىڭ كۇش-جىگەرىن سىناپ كورۋ جانە لاداح ايماعىندا تىعىرىققا تىرەلگەن حالىق-ازاتتىق ارمياسى ەندى ۇندىستانمەن اسكەري ارباسۋعا جاڭا مايدان اشۋى دەۋگە بولادى. سەبەبى، ناكۋ-لا ءۇندىستاننىڭ سيككيم شتاتى مەن قىتايدىڭ تيبەت اۆتونوميالى ايماعىن تۇتاستىرادى. بىلتىر مامىردا سيككيم شەكاراسىندا قىتايلىق ەكى ەل ساربازدارى اراسىندا قارۋسىز توبەلەس بولدى. ماۋسىم ايىندا لاداحتىڭ گالۆان القابىندا ەكى تاراپ قاقتىعىسقا شىقتى. وندا دا تاس لاقتىرىپ، سويىل سىلتەستى، ۇيتكەنى دەلي مەن بەيجىڭ بۇعان دەيىن شەكارا ماڭىندا وق اتىسپاۋ كەلىسىمىنە قول قويىسقان بولاتىن.

ماسەلەنىڭ تاعى ءبىر قىرى

Hindustan Times باسىلىمى ءوز ساراپتاماسىندا قىتايدىڭ سوڭعى كەزدەگى اگرەسسيۆتى ارەكەتتەرى ءبىر-بىرىمەن تىعىز بايلانىستى ەكەنىن ايتادى. بۇنداي جورامالدىڭ نەگىزى دە جوق ەمەس. 20 قاڭتاردا انت بەرىپ بيلىككە كەلگەن اق ءۇيدىڭ جاڭا قوجاسى ءالى دە بولسا قىتايعا قاراتقان اشىق پوزيتسياسىن بايقاتقان جوق. سوعان قوسا، تايۋان قاۋىپسىزدىگى شىعىس جانە وڭتۇستىك شىعىس ازيا ەلدەرىن الاڭداتىپ، بۇعان دەيىن جاپونيا، اقش، اۋستراليا قاتارلى ەلدەر تايۋان قاۋىپسىزدىگى تۋرالى تالقىلاۋلار وتكىزدى. سوعان ساي تايۋان جانە ءۇندىستان باسىلىمدارىندا ءۇندى-قىتاي قايشىلىعى جانە قىتايدىڭ تايۋانعا اسكەري، ساياسي، ەكونوميكالىق قىسىمدارىن كۇشەيتۋى بىرتىندەپ ءۇندىستان مەن تايۋاننىڭ ىنتىماقتاستىعىن تەرەڭدەتەدى دەگەن بىرقاتار دابىرالى ساراپتامالار، بولجام سيپاتتى ماقالالار جاريالاپ جاتتى. وسى ۋاقىتتا قىتاي تايۋان كەڭىستىگىنە بومبالاۋشى جانە جويعىش ۇشاقتارىن جىبەرىپ قىسىم كورسەتتى، وعان قوسا سيككيم شتاتىندا ءۇندىستان شەكاراشىلارىنىڭ قارسىلىق ەرىك-جىگەرىن سىناۋ ءۇشىن شەكارا بۇزدى. وسىنىڭ جيىندىعىندا بەيجىڭ اقش-تىڭ جاڭا ۇكىمەتىنىڭ دە قىتايدىڭ اگرەسسيۆتى ارەكەتتەرىنە توزىمدىلىگىن تەكسەرىپ كورگىسى كەلگەنىن كورسەتىپ وتىر.

ەڭ قىزىعى ءۇندىستان مەن قىتاي اراسىنداعى سوڭعى قاقتىعىس تۋرالى جاڭالىقتاردان ءبىر كۇن بۇرىن، ەكى ەل جەكسەنبىدە شەكارالاس ايماقتا اسكەري قولباسشىلار دەڭگەيىندەگى توعىزىنشى راۋند كەلىسسوزدەرىن وتكىزدى. كەلىسسوزدىڭ قانداي ناتيجەگە جەتكەنى بەيمالىم.

“The Qazaq Times”