كۇندەلىكتى كۇيبەڭنەن كوڭىلدى كىر شالعاندا، قاربالاس تىرلىكتەن ءبىر ساتكە قول ءۇزىپ، كلاسسيكالىق مۋزىكا تىڭداۋمەن جانسارايىن تازارتىپ، ازىق ىزدەيمىز. سۇلۋلىق پەن سەزىم ۇيلەسىمىن جەتكىزىپ، ادام جانىن تەبىرەنتەر مۋزىكا الەمىنەن اسقان تىنىشتىق تابىلمايدى مۇندايدا. الماتىداعى قۇرمانعازى اتىنداعى كونسەرۆاتوريا تورىندە «BAYKANAT» كونتسەرت اگەنتتىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن دانيالىق كومپوزيتور سەباستيان زاۆادسكيدىڭ كونتسەرتى كورەرمەن كوڭىلىن رياسىز جىلۋعا بولەگەندەي.
سەباستيان زاۆادسكي – جانرلار اراسىنداعى شەكارانى بۇزعان جاس كومپوزيتور. ونىڭ تۋىندىلارى كلاسسيكا مەن ەكسپەريمەنتاليزمنىڭ جارقىن ۇلگىسى ىسپەتتى: فانتازيادان تۋعان نوتالار ۇندەستىگى كلاسسيكادان باستاپ ەلەكتروندى مۋزىكاعا دەيىن ۇيلەسىم تاپقان.
2016 جىلى سەباستيان لوس-اندجەلەستە ريچارد بەلليسپەن بىرگە ASCAP كينو ءتۇسىرۋ شەبەرحاناسىنا قاتىسىپ، نيۋمان سكورينگ ستۋدياسىنىڭ اڭىزعا اينالعان ساحناسىندا سيمفونيالىق وركەستر وتكىزگەن.
كەشتە كومپوزيتوردىڭ «Infinite Nature, Interlude bas and piano»، «Opening»، «Suite»، «Wokale»، «Logika»، «Orknojon»، «One Day»، «Entropy»، «One Side of Me»، «And The Days Kept Dripping»، «Fjord»، «Naestved»، «Bis» سىندى تۋىندىلارى ورىندالدى. الماتىعا كوپەنگاگەندەگى جايلىلىق ريفماسى مەن لوس-اندجەلەستەگى قاربالاس ءومىر ءريتمىن بولىسۋگە كەلگەن كومپوزيتورمەن سۇحباتتاسقاندى ءجون كوردىك.
– مۋزىكالىق مانسابىڭىز نەدەن باستالدى؟
پولشانىڭ تورۋن قالاسىندا دۇنيەگە كەلدىم. ورتا مەكتەپتى بىتىرگەننەن كەيىن دانياعا قونىس اۋداردىق. جاستايىمنان مۋزىكاعا اۋەس بولدىم. كىشكەنتايىمدا فورتەپيانودا وينادىم. ونەرگە كەلۋىمە اكەمنىڭ دە ىقپالى زور.
دانياعا كوشكەن سوڭ كوپەنگاگەندەگى مۋزىكا كونسەرۆاتورياسىندا، كراكوۆتاعى مۋزىكا اكادەمياسىندا جانە ASCAP كينو ءتۇسىرۋ شەبەرحاناسىندا ءبىلىم الدىم. العاشقى البومىم 2014 جىلى جارىق كوردى. ال 2018 جىلى سترۋنالىق كۆارتەت، كۇيساندىققا ارنالعان پوستكلاسسيكالىق ۇلگىدەگى البوم شىعاردىم.
– تاعى قانداي جانرلارمەن جۇمىس ىستەيسىز؟
ادام اقپاراتتى ءتۇرلى جولمەن الادى. مۋزىكا دا ادامعا ءبىر نارسەنى، جاي نارسە ەمەس، سۇلۋلىق پەن سەزىم ۇيلەسىمىن جەتكىزۋدىڭ ءتاسىلى. كەز-كەلگەن نارسەدەن جاقسى ناتيجە شىعارۋ ءۇشىن ونى ءسۇيۋ، بار ىنتاڭمەن بەرىلۋ، ناتيجەسىنەن راحات الۋ قاجەت. بۇل اسىرەسە مۋزىكا ونەرىنە ەرەكشە قاتىسى بار، ويتكەنى مۋزىكا – رۋحاني دۇنيە. وسى رەتتە ايتارىم، جانر تالعامايمىن. پوپ، دجاز، مەتالل، كلاسسيكا، ءبارى-ءبارى سۇيىكتى جانرلارىم.
– بۇگىندە زاماناۋي مۋزىكا ونەرى شارىقتاي ءتۇستى. ورىنداۋشىلىق تۇرلەرى مەن ستيلدەرى دە سان الۋان. وسى رەتتە زاماناۋي مۋزىكاعا دەگەن كوزقاراسىڭىز قانداي؟
بۇل ساۋالىڭىزعا مۋزىكانت–مۋزىكا–اۋديتوريا ۇشتاعىنى مىسالىمەن جاۋاپ بەرسەم دەيمىن.
مۋزىكانتتىڭ تابىسقا جەتۋى ونىڭ دارىنىنا، قابىلەتىنە، ەڭبەكقورلىعىنا، تاباندىلىعىنا، ءوز ىسىنە بەرىلگەندىگىنە تىكەلەي بايلانىستى. ونىڭ شىعارماشىلىق قيالى ۇشقىر بولعان سايىن الدىنان كەزدەسكەن قيىنشىلىقتارعا توتەپ بەرۋ قاسيەتى كۇشەيەدى. ال بۇل ءوز كەزەگىندە اۆتورعا دەم بەرەدى، قالاي دا كوزدەگەن ماقساتىنا جەتۋگە ۇمتىلىسىن ارتتىرادى. الەمدە مۋزىكا جونىندە سان ءتۇرلى تاپتاۋرىن ويلار، پىكىرلەر قالىپتاسقان. دەمەك، باسەكە مەن كوزقاراس جوعارى. مەن مۋزىكادا ءبىر عانا باعىتتا قالىپ قويماي، جان-جاقتى قىرىمدى كورسەتۋگە تىرىسىپ كەلەمىن. ءداستۇرلى مۋزىكا مەن كلاسسيكانى، باسقا جانرلاردى ۇيلەستىرۋ ارقىلى زاماناۋي مۋزىكا جاساعىم كەلەدى.
تىڭداۋشىلاردىڭ مۋزىكانى سەزىنۋى، اسەرلەنۋى ورىنداۋشىعا تىكەلەي بايلانىستى. ەگەر ورىنداۋشى مۋزىكامەن تۇتاسىپ، ساز سيقىرىنىڭ تۇڭعيىعىنا بويلاتا بىلسە عانا ول ناعىز ورىنداۋشى. قازىرگى زاماناۋي مۋزىكا تۋدىرۋشىلار تىڭداۋشىنىڭ جۇرەگىن تەربەي السا، ونەردە ويىپ تۇرىپ ءوز ورنىن الادى. وسى ماقساتتى كوزدەگەن اۆتورلاردىڭ ەڭبەگىن جوعارى باعالايمىن.
– جاساندى ينتەللەكتىنى مۋزىكادا پايدالانۋعا كوزقاراسىڭىز قانداي؟
وتە ورىندى، ءارى ويلاندىراتىن سۇراق. قازىرگى تەحنيكالىق دامۋ كەزەڭىندە مەن ءۇشىن قورقىنىشتىسى – جاساندى دۇنيەنىڭ مۋزىكاعا كەلۋى. ءيا، روبوتوتەحنيكانىڭ ءبارى ادام اقىل-ويىنىڭ جەمىسى. الايدا جاساندى ينتەللەكت سەزىمگە، ادام جانىن تۇيسىنەتىن قاسيەتكە يە بولا المايدى.
ءومىردىڭ بارلىق قيىندىقتارىن، مازالاعان ويلاردان ءبىر ءسات ارىلىپ، شالقىپ-تاسىعاننان ارتىق باقىت بار ما؟ ول ارقىلى سەن ميىڭدى جاتتىقتىرىپ ۇلكەن ءبىر سەرپىلىس جاسايسىڭ. جاساندى ينتەللەكت بۇل سەرپىلىسكە جول باستاي الا ما، جوق پا – ۋاقىت ەنشىسىنە قالدىرعان ابزال. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، جۋرناليستيكادا تەلەۆيزيا ءبولىمى، راديودا ديكتورلىق، ەكونوميكا، مەديتسينا سىندى سالالاردىڭ روبوتتانۋى قالىپتى جاعدايعا اينالار. ال مۋزىكا، پوەزيا ءتارىزدى سىرلى دۇنيەنى سەزىممەن جەتكىزۋ جاساندى ينتەللەكتىنىڭ قۇزىرىندا ەمەس.
– ونەر جايلى ءسوز قوزعاعاندا، شابىت ۇعىمىنا توقتالۋ قالىپتى دۇنيە. ۋيليام ەرنەست حەنليدىڭ پوەزياسى البومعا ءسىزدىڭ مۋزىكاڭىزعا قانشالىقتى اسەر ەتتى؟
ءان جازعاندا، شابىت ىزدەگەندە پولياك قانا ەمەس، الەمدىك ادەبيەت الىپتارىنىڭ شىعارمالارىن دا وقيمىن. 2017 جىلى شىققان ءۇشىنشى البومىم انگيالىق اقىن حەنليدىڭ پوەزياسى نەگىزىندە جازىلعان. اعىلشىن اقىنى حەنليدىڭ لاتىن تىلىندە «جەڭىلمەيتىن» دەگەن ماعىنا بىلدىرەتىن «Invictus» اتتى ولەڭى ەرەكشە اسەر ەتتى. بۇل ولەڭ مەنىڭ البومىمداعى اندەر سياقتى ەموتسيونالدى، جەڭىسكە جەتۋ، ەركىندىكتە ءومىر سۇرۋگە دەگەن قۇلشىنىسقا تولى.
امەريكالىق كومپوزيتور دجون ءۋيليامستىڭ، ينديانا دجونستىڭ تۋىندىلارى، «گارري پوتتەر» نەمەسە «جۇلدىزدار سوعىسى» فيلمدەرىندەگى ساۋندترەك اۆتورى رەتىندە ورنى ەرەكشە. شىعارمالارى مەنى شابىتتاندىراتىن باسقا كومپوزيتورلاردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى دەپ ابەل كورزەنەۆسكي، الەكساندر دوباد، يوگانن يوگاننسون جانە ماكس ريحتەردى اتار ەدىم. اسىرەسە، سوڭعى ەكەۋى مەنىڭ كۋميرىم. ولار ءبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ اسپاپتارىن – ەلەكتروندى اسپاپتاردى، سينتەزاتورلاردى سيمفونيالىق وركەسترمەن ۇيلەستىرە ءبىلدى. بولاشاقتا وسى تاقىرىپتى ءارى قاراي زەرتتەگىم كەلەدى.
– اڭگىمەڭىزگە راقمەت. شىعارماشىلىق تابىس تىلەيمىز!
قوسىمشا* قازاقستانداعى نەوكلاسسيكالىق مۋزىكانى ناسيحاتتاۋمەن اينالىساتىن تۇڭعىش، ءارى جالعىز «BAYKANAT» اگەنتتىگى وسى ۋاقىتقا دەيىن بىرقاتار تانىمال شەتەل مۋزىكانتتارىنىڭ كونتسەرتتەرىن ۇيىمداستىردى. اتالعان اگەنتتىك وتاندىق تالانتتى ونەرپازدارعا شىعارماشىلىق قولداۋ تانىتىپ، ەلىمىزدەگى نەوكلاسسيكانىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ كەلەدى.