Daniyalıq polyak kompozitorı Sebast'yan Zavadskiymen swhbat. Foto: QT

Kündelikti küybeñnen köñildi kir şalğanda, qarbalas tirlikten bir sätke qol üzip, klassikalıq muzıka tıñdaumen jansarayın tazartıp, azıq izdeymiz. Swlulıq pen sezim üylesimin jetkizip, adam janın tebirenter muzıka äleminen asqan tınıştıq tabılmaydı mwndayda. Almatıdağı Qwrmanğazı atındağı konservatoriya törinde «BAYKANAT» koncert agenttiginiñ wyımdastıruımen ötken daniyalıq kompozitor Sebast'yan Zavadskiydiñ koncerti körermen köñilin riyasız jıluğa bölegendey.

Sebast'yan Zavadskiy – janrlar arasındağı şekaranı bwzğan jas kompozitor. Onıñ tuındıları klassika men eksperimentalizmniñ jarqın ülgisi ispetti: fantaziyadan tuğan notalar ündestigi klassikadan bastap elektrondı muzıkağa deyin üylesim tapqan.

2016 jılı Sebast'yan Los-Andjeleste Riçard Bellispen birge ASCAP kino tüsiru şeberhanasına qatısıp, N'yuman skoring studiyasınıñ añızğa aynalğan sahnasında simfoniyalıq orkestr ötkizgen.

Keşte kompozitordıñ «Infinite Nature, Interlude bas and piano», «Opening», «Suite», «Wokale», «Logika», «Orknojon», «One Day», «Entropy», «One Side of Me», «And The Days Kept Dripping», «Fjord», «Naestved», «Bis» sındı tuındıları orındaldı. Almatığa Kopengagendegi jaylılıq rifması men Los-Andjelestegi qarbalas ömir ritmin bölisuge kelgen kompozitormen swhbattasqandı jön kördik.

Daniya sazgeri Sebast'yan Zavadskiydiñ Almatıda ötken şığarmaşılıq keşi. Foto: QT

– Muzıkalıq mansabıñız neden bastaldı?

Pol'şanıñ Torun qalasında düniege keldim. Orta mektepti bitirgennen keyin Daniyağa qonıs audardıq. Jastayımnan muzıkağa äues boldım. Kişkentayımda fortepianoda oynadım. Önerge keluime äkemniñ de ıqpalı zor.

Daniyağa köşken soñ Kopengagendegi muzıka konservatoriyasında, Krakovtağı muzıka akademiyasında jäne ASCAP kino tüsiru şeberhanasında bilim aldım. Alğaşqı al'bomım 2014 jılı jarıq kördi. Al 2018 jılı strunalıq kvartet, küysandıqqa arnalğan postklassikalıq ülgidegi al'bom şığardım.

Daniyalıq polyak kompozitorı Sebast'yan Zavadskiymen swhbat. Foto: QT

– Tağı qanday janrlarmen jwmıs isteysiz?

Adam aqparattı türli jolmen aladı. Muzıka da adamğa bir närseni, jay närse emes, swlulıq pen sezim üylesimin jetkizudiñ täsili. Kez-kelgen närseden jaqsı nätije şığaru üşin onı süyu, bar ıntañmen berilu, nätijesinen rahat alu qajet. Bwl äsirese muzıka önerine erekşe qatısı bar, öytkeni muzıka – ruhani dünie. Osı rette aytarım, janr talğamaymın. Pop, djaz, metall, klassika, bäri-bäri süyikti janrlarım.

Daniyalıq kompozitor Sebast'yan Zavadskiydiñ qazaqstandıq wjımı. Foto: QT

– Büginde zamanaui muzıka öneri şarıqtay tüsti. Orındauşılıq türleri men stil'deri de san aluan. Osı rette zamanaui muzıkağa degen közqarasıñız qanday?

Bwl saualıñızğa muzıkant–muzıka–auditoriya üştağını mısalımen jauap bersem deymin.

Muzıkanttıñ tabısqa jetui onıñ darınına, qabiletine, eñbekqorlığına, tabandılığına, öz isine berilgendigine tikeley baylanıstı. Onıñ şığarmaşılıq qiyalı wşqır bolğan sayın aldınan kezdesken qiınşılıqtarğa tötep beru qasieti küşeyedi. Al bwl öz kezeginde avtorğa dem beredi, qalay da közdegen maqsatına jetuge wmtılısın arttıradı. Älemde muzıka jöninde san türli taptaurın oylar, pikirler qalıptasqan. Demek, bäseke men közqaras joğarı. Men muzıkada bir ğana bağıtta qalıp qoymay, jan-jaqtı qırımdı körsetuge tırısıp kelemin. Dästürli muzıka men klassikanı, basqa janrlardı üylestiru arqılı zamanaui muzıka jasağım keledi.

Tıñdauşılardıñ muzıkanı sezinui, äserlenui orındauşığa tikeley baylanıstı. Eger orındauşı muzıkamen twtasıp, saz siqırınıñ twñğiığına boylata bilse ğana ol nağız orındauşı. Qazirgi zamanaui muzıka tudıruşılar tıñdauşınıñ jüregin terbey alsa, önerde oyıp twrıp öz ornın aladı. Osı maqsattı közdegen avtorlardıñ eñbegin joğarı bağalaymın.

Tanımal sazger Sebast'yan Zavadskiy. Foto: QT

– Jasandı intellektini muzıkada paydalanuğa közqarasıñız qanday?

Öte orındı, äri oylandıratın swraq. Qazirgi tehnikalıq damu kezeñinde men üşin qorqınıştısı – jasandı dünieniñ muzıkağa kelui. Iä, robototehnikanıñ bäri adam aqıl-oyınıñ jemisi. Alayda jasandı intellekt sezimge, adam janın tüysinetin qasietke ie bola almaydı.

Ömirdiñ barlıq qiındıqtarın, mazalağan oylardan bir sät arılıp, şalqıp-tasığannan artıq baqıt bar ma? Ol arqılı sen miıñdı jattıqtırıp ülken bir serpilis jasaysıñ. Jasandı intellekt bwl serpiliske jol bastay ala ma, joq pa – uaqıt enşisine qaldırğan abzal. Bir ayta keterligi, jurnalistikada televiziya bölimi, radioda diktorlıq, ekonomika, medicina sındı salalardıñ robottanuı qalıptı jağdayğa aynalar. Al muzıka, poeziya tärizdi sırlı dünieni sezimmen jetkizu jasandı intellektiniñ qwzırında emes.

Daniyalıq polyak kompozitorı Sebast'yan Zavadskiymen swhbat. Foto: QT

– Öner jaylı söz qozğağanda, şabıt wğımına toqtalu qalıptı dünie. Uil'yam Ernest Henlidiñ poeziyası al'bomğa sizdiñ muzıkañızğa qanşalıqtı äser etti?

Än jazğanda, şabıt izdegende polyak qana emes, älemdik ädebiet alıptarınıñ şığarmaların da oqimın. 2017 jılı şıqqan üşinşi al'bomım angiyalıq aqın Henlidiñ poeziyası negizinde jazılğan. Ağılşın aqını Henlidiñ latın tilinde «jeñilmeytin» degen mağına bildiretin «Invictus» attı öleñi erekşe äser etti. Bwl öleñ meniñ al'bomımdağı änder siyaqtı emocionaldı, jeñiske jetu, erkindikte ömir süruge degen qwlşınısqa tolı.

Amerikalıq kompozitor Djon Uil'yamstiñ, Indiana Djonstıñ tuındıları, «Garri Potter» nemese «Jwldızdar soğısı» fil'mderindegi saundtrek avtorı retinde ornı erekşe. Şığarmaları meni şabıttandıratın basqa kompozitorlardıñ biri de biregeyi dep Abel' Korzenevskiy, Aleksandr Dobad, Iogann Iogannson jäne Maks Rihterdi atar edim. Äsirese, soñğı ekeui meniñ kumirim. Olar bizdiñ zamanımızdıñ aspaptarın – elektrondı aspaptardı, sintezatorlardı simfoniyalıq orkestrmen üylestire bildi. Bolaşaqta osı taqırıptı äri qaray zerttegim keledi.

Daniyalıq polyak kompozitorı Sebast'yan Zavadskiymen tilşimiz Aray Jwmatay swhbattasuda. Foto: QT

– Äñgimeñizge raqmet. Şığarmaşılıq tabıs tileymiz!

Qwrmanğazı atındağı konservatoriyasınıñ ülken zalındağı daniyalıq polyak kompozitorı Sebast'yan Zavadskiymen swhbat. Foto: QT

 Qosımşa* Qazaqstandağı neoklassikalıq muzıkanı nasihattaumen aynalısatın twñğış, äri jalğız «BAYKANAT» agenttigi osı uaqıtqa deyin birqatar tanımal şetel muzıkanttarınıñ koncertterin wyımdastırdı. Atalğan agenttik otandıq talanttı önerpazdarğa şığarmaşılıq qoldau tanıtıp, elimizdegi neoklassikanıñ damuına üles qosıp keledi.

"The Qazaq Times"