گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل بىرلىك كۇنىنە وراي رەسمي بايانداما جاسادى. فوتو: تاسس

گەرمانيا حالقى بىرلىك كۇنىن اتاپ ءوتتى. وسىعان وراي گاننوۆەردەگى سالتاناتتى جيىندا ءسوز سويلەگەن فەدەرالدىق كانتسلەر انگەلا مەركەل گەرمانيانىڭ شىعىسى مەن باتىسىنداعى ادامدار ۋاقىت وتكەن سايىن تاتۋ-بىرلىكتە ءومىر سۇرەتىنىن ايتتى.

1990 جىلدىڭ 3 قازانىندا بۇرىنعى گەرمان دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنا كىرگەن بەس جەر – براندەنبۋرگ، مەكلەنبۋرگ-پومەرانيا، ساكسونيا، ساكسونيا-انحالت جانە تيۋرينگيا گەرمانيا فەدەراتيۆتىك رەسپۋبليكاسىنا قوسىلعان (گفر). وسى رەتتە بىرلىك كۇنى ورتاعا قابىرعا سالىپ، كوپتەگەن جىلدار بولەك تۇرعان نەمىستەر ءبىر تۋ استىنا جينالادى.

ايتۋلى شارادا انگەلا مەركەل: «ەگەر بۇگىن گفر شىعىسىنداعى ءاربىر نەمىس جاستارى بىرلىكتە كۇن كەشۋ ۇلتقا پايدا اكەلەدى دەپ ويلايتىن بولسا، گەرمانيا بىرلىگىنىڭ 24 جىلى تەككە كەتپەدى دەگەن ءسوز. وسى ۋاقىت ارالىعىندا حالىقتىڭ باسقا ايماققا كەتۋ ءۇردىسى دە ازايا ءتۇستى. دەگەنمەن، ءالى دە كوپ جوسپاردى جۇزەگە اسىرۋىمىز قاجەت. ونىڭ ىشىندە ەڭبەك نارىعىندا جانە شىعىس بولىكتىڭ باتىستان تومەن ەكونوميكاسىن ارتتىرۋىمىز كەرەك»، – دەدى. سونىمەن قاتار، گەرمانيا كانتسلەرى «مەملەكەت پەن فەدەرالدىق جەرلەر اراسىنداعى قارجىلىق قاتىناستاردى جاڭاشا رەتكە كەلتىرۋ» قاجەتتىگىن، شىعىستىڭ قارجىلىق شىعىنداردان قۇتىلا الاتىنداي جانە ءبىر مەزگىلدە گەرمانيانىڭ قۇرىلىمدىق جاعىنان ءالسىز وڭىرلەرى تولىقتاي داميتىن جۇيەنى ىسكە اسىرۋدىڭ ماڭىزىنا توقتالدى.

ەلگە بوسقىنداردىڭ كوپتەپ كەلۋىنە، ميگراتسيالىق ماسەلەلەرگە قاتىستى پىكىر بىلدىرگەن كانتسلەر «كەرى تارتۋ» قۇبىلىسى سانالاتىن كسەنوفوبيا، ناسىلشىلدىك جانە انتيسەميتيزم كورىنىستەرىن قاتاڭ سىنعا الدى. «ءبىز وسى جەردە وسكەن جاستاردى ولارعا قاراعاندا وزگەشە ءومىر سۇرەتىن ادامدارعا قارسى كۇرەسكە تارتپاۋىمىز قاجەت»، – دەدى مەركەل.

ايتۋلى مەرەكە قالاي ءوتتى؟

Handelsblatt نەمىس باسىلىمىنىڭ حابارلاۋىنشا، مەرەكە ەلدىڭ بارلىق قالالارىندا تويلانادى. دەگەنمەن داستۇرگە ساي باستى شارالار ەل استاناسىندا ۇيىمداستىرىلدى. براندەنبۋرگ قاقپاسى ماڭىنا مىڭداعان تۇرعىن مەن قوناق جينالدى. سەبەبى بۇل – باتىس جانە شىعىس نەمىستەرىنىڭ كەزدەسەتىن سيمۆولدىق ورنى. بىردەن ءۇش ساحنادا ءتۇرلى مۋزىكالىق توپتار ونەر كورسەتتى. تۇرعىنداردىڭ نازارىنا تەاترلىق قويىلىمدار دا ۇسىنىلدى. سونىمەن قاتار، بىرلىك كۇنىنە وراي سالتاناتتى جيىن ساكسونيانىڭ اكىمشىلىك ورتالىعىندا وتكىزىلدى، سەبەبى بۇل فەدەرالدى ورىن بۋندەسراتقا توراعالىق ەتەدى. جىل سايىنعى داستۇرگە ساي گفر ۇلتتىق مەرەكەسىنە بايلانىستى نەگىزگى ءىس-شارالاردى گەرمانيا پارلامەنتىنىڭ جەر پالاتاسىن باسقاراتىن ءوڭىر ۇيىمداستىرادى.

نەمىس بىرلىگى كۇنى. فوتو: https://cod66.ru

مەرەكەگە بايلانىستى وتكەن قۇدايعا قۇلشىلىق ەتۋ شاراسىنا گفر پرەزيدەنتى يواحيم گاۋك جانە كانتسلەر انگەلا مەركەل قاتىستى. سونىمەن قاتار يۋدايزم مەن يسلام وكىلدەرى دە شاقىرىلدى. تومەنگى ساكسونيا مۇسىلماندارى جەر وداعىنىڭ توراعاسى اۆني التينەر ءدىني قاقتىعىستاردىڭ مەملەكەت ىرگەتاسىن بۇزاتىن نەگىزگى ارەكەت ەكەنىن ايتتى.

بۇل كۇنى ماشزەي كولىنىڭ جاعالاۋىندا گفر سۋبەكتىلەرى، بارلىق 16 فەدەرالدى ايماق تۋرالى اقپاراتتار، مۋزىكالىق جانە باسقا دا كوركەم ۇجىمداردىڭ ونەرىن كورۋگە ارنالعان ارنايى ورتالىقتار اشىلعان. مالىمەتتەر بويىنشا، مەرەكەنى اتاپ وتۋگە ارنالعان حالىقتىق سەرۋەنگە دەمالىس كۇندەرى جارتى ميلليونعا جۋىق ادام قاتىسادى.

ساراپشىلاردىڭ ەسپەتەۋىنە سۇيەنسەك، گەرمانيانىڭ بىرىگۋ پروتسەسىنە وتكەن كەزەڭدە شامامەن 2 ترلن ەۋرو جۇمسالعان. اتالعان سوما ىشىندە ەكونوميكانىڭ دامۋىنا ارنالعان بارلىق شىعىندار – الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ قورلارىنا اۋدارىمدار مەن زەينەتاقى تولەمدەرى، ەۋرووداق سۋبسيديالارى، قارجىلىق كومەك، ت/ب بار. ال 1991 جىلدان باستاپ وسى ۋاقىتقا دەيىن جۇمسالعان قارجى 560 ملرد ەۋروعا جەتكەن.

 

"The Qazaq Times"