«كورتوگوي»-دىڭ سوڭعى رەت قولعا ءتۇسۋى. فوتو: BBC

«كورتوگوي» اتتى لاقاپ اتپەن تانىلعان، الەمدە قىلمىس الەمىنىڭ «شونجارى» مەكسيكالىق حواكين گۋسماننىڭ ۇستىنەن سوت ءىسى ءجۇرىپ جاتىر. گۋسمان الەمدەگى ەڭ ءىرى ەسىرتكى تاسىمالدايتىن ۇيىمداردىڭ ءبىرى «سينالوا» ۇيىمىنا جەتەكشىلىك ەتىپ كەلگەن. وعان تاعىلعان 10 ءتۇرلى قىلمىس ايىبىن برۋكلين فەدەرالدىق سوتى ءتورت اي ۋاقىت ىشىندە قاراماق.

گۋسمان سوڭعى 20 جىل ىشىندە قۇراما شتاتتار تارابىنان ەڭ كوپ ىزدەلگەن قىلمىسكەر بولاتىن. تەك، 2016 جىلى قاڭتاردا عانا «كورتوگويدى» تۇتقىنداپ، اقش-قا ەكستراديتسيالاعان ەدى. وعان تاعىلعان ايىپتاردىڭ اراسىندا «25 جىل ىشىندە اقش-قا 155 توننا ەسىرتكى ونىمدەرىن زاڭسىز كىرگىزگەن» دەيتىندەرى دە بار.

حواكين گۋسمان 1953 جىلى قالتالى فەرمەردىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلىپ، لاتىن امەريكا مەن سولتۇستىك امەريكاداعى ەسىرتكى ساۋداسىنىڭ ورتاسىندا جەتىلگەن. ونىڭ قىلمىس الەمىندەگى ىقپالى قىسقا عانا ۋاقىت ىشىندە ءوسىپ، 1980 جىلداردىڭ سوڭىندا «سينالوا» اتتى ەسىرتكى تاسىمالداۋشى قىلمىستىق توبىن قۇرعان. جالپى قۇراما شتاتتىڭ وڭتۇستىك شەكاراسىنان كىرەتىن ەسىرتكى ونىمدەرىنىڭ تورتتەن ءبىرى «سينالوا» ارقىلى كىرگەن.

گۋسمان مەكسيكا تۇرمەلەرىنەن تالاي مارتە قاشىپ شىققان. 2001 جىلى تۇرمە قىزمەتكەرلەرىن ساتىپ الىپ، ەڭ قاتال رەجيمدەگى اباقتىدان قاشىپ شىققان. الەمدەگى №1 ناركو-باندا سانالاتىن گۋسمان 2014 جىلى قايتا قولعا تۇسكەن. الايدا، ءبىر جىلدان كەيىن ءبىر شاقىرىمدىق جەر استى جولىن قازدىرىپ قاشىپ كەتكەن. ونىڭ سول رەتكى تۇرمەدەن قاشۋىنا كومەك كورسەتكەن 6 ادام تۇتقىندالعان بولاتىن.

جارتى جىلدان كەيىن قايتا قولعا تۇسكەن «كورتوگوي» اقش-قا ەكستراديتسيالاندى. الايدا، نيۋ-يوركتەگى سوتتا وزىنە تاعىلعان ايىپتاردىڭ بىردە ءبىرىن مويىندامادى. ۇزاققا سوزىلعان بۇل سوتتا 56 كۋاگەر سوتقا تارتىلعان، ونىڭ 14-ءى قىلمىس الەمنىڭ وكىلدەرى بولعان. ولار قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن سەلبەسۋگە ءوز ەركىمەن كەلگەن دەلىنەدى. ءتىپتى، قىلمىس الەمىندە گۋسمانعا وڭ قول بولعان الەكس سيفۋەنتەس «كورتوگويدىڭ» جاس-ءوسپىرىم قىزدارعا زورلىق جاساعانى تۋرالى دەرەكتەردى ۇسىنعان. سيفۋەنتەس بۇدان تىس، گۋسماننىڭ ساياساتكەرلەردى ساتىپ الىپ وتىرعانىن، ءتىپتى مەكسيكانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى ەنريكە پەنيا نەتوگوعا 100 ملن اقش دوللارى كولەمىندە پارا بەرگەنىن دە ايتقان.

وعان تاعىلعان 10 ايىپ بويىنشا دالەلدەر نەگىزىنەن تولىق بولعان. الدا گۋسماندى ءومىر بويى قاماۋ جازاسىنا كەسۋى مۇمكىن دەپ كۇتىلەدى. بۇل دا قۇراما شتاتتىڭ مەكسيكا شەكاراسىنا قاتاڭ ساياساتىنىڭ ءبىر كورىنىسى بولىپ قالدى. دەگەنمەن، لاتىن امەريكادان سولتۇستىككە اعىلعان ەسىرتكى تاسىمالى ءالى دە توقتاپ قالماعانى انىق. بۇل كوزگە كورىنبەيتىن جەلىدە ءجۇز ميلليونداعان دوللار كولەمىندەگى قارجى اينالىپ، قىلمىس دۇنيەسىنىڭ «سەركەلەرىن» سەمىرتىپ كەلەدى.

“The Qazaq Times”