اقش – قىتاي ساۋدا سوعىسىنىڭ حالىقارالىق ەكونوميكاعا اسەرى ارتادى

اقش پەن قىتاي اراسىنداعى ساۋدا سوعىسى الداعى كۇندەرى وزگە دە مەملەكەتتەرگە كەرى ىقپال ەتۋى مۇمكىن. بۇل تۋرالى بۇۇ-نىڭ ساۋدا جانە دامۋ جونىندەگى كونفەرەنتسياسىنىڭ مالىمدەدى.

بۇۇ يۋنكتاد وكىلى پامەلا كوۋك-حەميلتون: «امەريكانىڭ قىتايلىق تاۋارلارعا قارسى ەنگىزگەن كەدەندىك سالىعى قىتايدى قارجىلىق داعدارىسقا اكەلدى. ەگەر ناۋرىز ايىندا تاريفتەر تاعى 25%-عا ارتسا، قىتايمەن ساۋدا تىپتەن شەكتەلىپ، وزگە مەملەكەتتەردىڭ باسەكەلەستىگى ارتادى»، – دەيدى.
قوس ەل بايلانىسىنا سىزات تۇسىرگەن ساۋدا سوعىسى بىرنەشە ۋاقىت بويى الەمدەگى كۇردەلى ماسەلگە جانە شەتەلدىك اقپارات كەڭىستىگىنىڭ باستى تاقىرىبىنا اينالدى.

ەكى ەل قارىم-قاتىناسى حالىقارالىق ساۋداداعى ماڭىزدى ساياسي وزگەرىستەردىڭ ءبىرى. وسىعان دەيىن ۋاشينگتون قىتاي يمپورتىنا 200 ميلليارد تاريف سالدى. سول كەزدەن بەرى بەيجىڭ بۇكىلالەمدىك ساۋدا ۇيىمىنا قارسى شاعىم تۇسىرگەن. دەمەك، امەريكانىڭ تاۋارلارىنا 60 ملرد دوللار كولەمىندە تاريف قوسىلادى. قىتاي تاراپى اقش يمپورتتايتىن بەس مىڭنان استام تاۋارلارعا 10% باج سالىعىن تولەدى. اتالعان ماسەلەگە قاتىستى امەريكانىڭ ساۋدا ءمينيسترى ۋيلبۋر روسس «Bloomberg» اگەنتتىگىنە بەرگەن سۇحباتىندا قاڭتاردان باستاپ قىتايلىق تاۋارلارعا قاراستى تاريفتەر پايىزىنىڭ ارتىپ، «بۇل ەلدىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىنگى جاسىرىن، رەسەيمەن بايلانىس جانە ادام قۇقىقتارىن تاپتاۋ سىندى ارەكەتتەرىنە قارسى» باعىتتالاتىنىن ايتقان بولاتىن. بىلتىر اق ۇيدەگى ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ توراعاسى كەۆين حاسسەت «قىتايدىڭ ءىس-ارەكەتى دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا مۇشەسى بولۋعا لايىق ەمەستىگىن كورسەتتى. سوندىقتان ونى مۇشەلىكتەن شىعارىپ تاستاۋدى قاراستىرۋ كەرەك»، – دەدى. بۇل پىكىرگە قحر ءسىم وكىلى گەن شۋان: «دسۇ – جان-جاقتى قۇرىلىم، سول سەبەپتى بۇل پىكىر دۇرىس ەمەس دەپ ەسەپتەيمىز»، – دەپ جاۋاپ بەرگەن.

سوڭعى بىرنەشە ون جىلدا دامىعان ەلدەر ونەركاسىپتىك ەكونوميكادان سەرۆيستىك ەكونوميكاعا وتكەن سوڭ، ساۋدا سوعىسىنىڭ سالدارى ەكى ەل ەكونوميكاسىنا دا زور كولەمدە اسەر ەتتى. ماسەلەن، 2017 جىلى اقش پەن قىتاي اراسىنداعى ساۋدا تاپشىلىعى 375 ملرد اقش دوللارىنا جەتكەن. سول جىلى امەريكانىڭ قىزمەت كورسەتۋ، ياعني بانك، قارجى، تۋريزم بويىنشا ەكسپورتتىق جالپى كولەمى 242,7 ملرد. اقش دوللارى بولدى. مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، جالپى قىزمەت كورسەتۋ سالاسى اقش ەكونوميكاسىنىڭ 90 پايىزىن قۇرايدى. ال قىتايدىڭ قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنىڭ جالپى قۇنى بۇنىمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى.

"The Qazaq Times"