سەمەي يادرولىق پوليگونىندا 1949 جىلى 29 تامىزدا تۇڭعىش رەت اتوم بومباسى سىناقتان وتكىزىلگەن بولاتىن.

42 جىل ۋاقىت وتكەننەن كەيىن عانا – 1991 جىلى زۇلماتتى سىناقتارعا نۇكتە قويعان “سەمەي سىناق يادرولىق پوليگونىن جابۋ تۋرالى” پرەزيدەنت جارلىعى شىقتى. 40 جىلدان استام ۋاقىتتىڭ ىشىندە پوليگون اۋماعىندا “مىڭداعان حيروسيما جارىلعان” ەدى.

كسرو ءوزىنىڭ يادرولىق قارۋىنىڭ شاما-شارقىن تەكسەرىپ كورۋ ماقساتىندا سەمەي پوليگونىن اشقان بولاتىن. بۇل ءۇشىن 18 ميلليون گەكتار جەر ءبولىندى. العاشىندا سىناقتار جەر بەتىندە وتكىزىلگەنىمەن، اينالاعا تيگىزگەن زيانى ۇشان-تەڭىز بولعاننان كەيىن جارىلىستار جەر استىنا كوشىرىلگەن ەدى. سول زاماننىڭ وزىندە رادياتسيادان زارداپ شەككەندەردىڭ سانى جارتى ميلليون ادامعا جەتكەن. پوليگوندا وتكىزىلگەن يادرولىق جانە تەرمويادرولىق جارىلىستاردىڭ جالپى سانى – 456. ولاردىڭ 116-سى اشىق، ياعني جەر بەتىندە نەمەسە اۋە كەڭىستىگىندە جاسالعان. وسى اشىق جارىلىستاردىڭ جالپى قۋاتى 1945 جىلى حيروسيماعا تاستالعان اتوم بومباسىنىڭ قۋاتىنان 2,5 مىڭ ەسە كوپ ەدى. سەمەي سىناق پوليگونىندا جۇرگىزىلگەن جارىلىستاردىڭ سالدارىنان ميلليونداعان كىسى دەرتكە ۇشىراپ، باقيلىق بولدى.

“سەمەي سىناق يادرولىق پوليگونىن جابۋ تۋرالى” پرەزيدەنت جارلىعىنا 1991 جىلدىڭ 29 تامىزىندا قول قويىلدى. بۇل – وركەنيەتتى تۇرعىدا الەمدەگى ءتورتىنشى يادرولىق الەۋەتتەن ءوز ەركىمەن باس تارتۋ جونىندەگى قازاقستاننىڭ ماڭىزى زور تاريحي قۇجاتى.

سەمەي پوليگونىن جابۋ تۋرالى شەشىم ءبىز كەڭەس وداعى قۇرامىندا بولعان كەزدە قابىلدانعان ەدى. ودان ارى سىناقتار جۇرگىزۋ ءۇشىن پوليگوندى قالاي بولعاندا دا ساقتاپ قالۋعا ۇمتىلعان قۋاتتى وداقتىڭ اسكەري كوماندالىق ماشيناسىنىڭ قارسىلىعىن ەڭسەرۋگە تۋرا كەلدى. دەگەنمەن، كسرو  كۇيرەگەننەن كەيىنگى كەزەڭدە ءبىز الەمدەگى ءتورتىنشى زىمىراندىق-يادرولىق ارسەنالعا يە بولدىق ، – دەدى ەلباسى سول كونفەرەنتسيادا.

“The Qazaq Times”