فوتو: eadaily.com

قازىرگى ۋاقىتتا ەۋروپادا ميگرانتتار مەن كەلىمسەكتەر ماسەلەسى شيەنىستى جاعدايعا جەتىپ تۇر. بۇدان بۇرىن يتاليا جانە مالتا ەلدەرىنىڭ 600 ميگرانتى بار «Aquarius» كەمەسىن  قابىلداۋدان باس تارتقاندارى تۋرالى جازعانبىز. ەندى، سوڭعى مالىمەتتەرگە قاراعاندا، وسى اتالعان ەكى ەل اراسىنداعى ەرەگەستىڭ تۋىنداۋىنا سەبەپ بولعان 600-گە جۋىق ميگرانتتى قابىلداۋعا يسپانيا كەلىسىم بەردى.  

يسپانيا ۇكىمەت باسشىسى ۆەدوموستۆاسىنىڭ حابارلاۋىنشا، بۇل شەشىم پرەمەر-مينيستر پەدرو-سانچەز تاراپىنان قابىلدانعان. «گۋمانيتارلىق قايعىلى جاعدايدىڭ الدىن الۋعا ءتيىسپىز. سونىمەن قاتار، وسى تۇلعالار ءۇشىن قاۋىپسىز ايلاق اشۋ ماسەلەسىن دە نازاردان تىس قالدىرماۋىمىز كەرەك»، - دەگەن ول. ايتا كەتۋ كەرەك، يتاليا —  بوسقىنداردىڭ سولتۇستىك افريكادان ەۋروپاعا وتۋلەرى ءۇشىن ىڭعايلى ءارى نەگىزگى ەل بولىپ سانالادى. الايدا، وسىعان قاراماستان يتاليا ميگرانتتاردى قابىلداۋدان باس تارتىپ، مالتانى «ەڭ جاقىن ءارى قاۋىپسىز» دەپ اتاپ، سيتسيليا جاعالاۋىنا بەت العان بويى، ورتا جولدا قالعان ميگرانتتاردى قابىلداۋ جاۋاپكەرشىلىگىن مالتاعا ارتقان ەدى. اقىرى، «Aquarius» كەمەسى جەكسەنبى كۇنى جاڭا مينيستر ماتتەو سالۆيني ولاردى قابىلداۋدان باس تارتقاننان كەيىن ءبىر تاۋلىك بويى جەرورتا تەڭىزىندە قالعان.

كەمەدەگىلەر كىمدەر؟

«اكۆاريۋستاعىلاردىڭ» كوپشىلىگى ليۆيادا قۇتقارىلعاندار. ولار —  ساحارانىڭ وڭتۇستىگىندەگى افريكا ەلدەرىنەن يتاليا مەن مالتا ارقىلى ەۋروپاعا زاڭسىز وتۋگە تىرىسقان كەلىمسەكتەر. جەرورتا تەڭىزىندە قۇتقارىلعان وسى ميگرانتاردىڭ شامامەن 400-ءى يتاليالىق اسكەري قىزمەتكەرلەر مەن جاعالاۋلىق كۇزەتتەر تاراپىنان ىرىكتەلىپ الىنعان. سودان كەيىن ولار «اكۆاريۋسقا» وتىرعىزىلعان. ايتا كەتۋ كەرەك، ولاردىڭ اراسىندا 123 جەتكىنشەك، 11 بالا جانە جەتى جۇكتى ايەل بار. قازىرگى ۋاقىتتا وسى كەمەدەگىلەرمەن بىرگە جۇرگەن ءتىلشى انەليز بورجدىڭ حابارلاۋىنشا، جەتكىنشەكتەر 13-17 جاس ارالىعىندا. ولار ەريترەي، گانا، نيگەريا جانە سۋدان ەلدەرىنەن قاشىپ كەلەدى.

يتاليانىڭ ولاردى قابىلداماۋ سەبەبى نەدە؟

جەكسەنبى كۇنى يتاليا ءىىم باسشىسى «يتاليانىڭ ادام ساۋداسى مەن زاڭسىز كوشى-قوندى جاقتامايتىنىن» ايتىپ: «مالتا ەشكىمدى قابىلدامايدى. فرانتسيا ادامداردى شەكاراعا كەرى قايتارۋدا. يسپانيا شەكاراسىن قارۋمەن كۇزەتۋدە» دەپ، بوسقىندار مەن كەلىمسەكتەر ماسەلەسىندە جالتارىپ جاتقانىن ايتقان ەدى. وتكەن اپتادا سالۆيني دە ءريمنىڭ ميگرانتتاردى كوبىرەك دەپورتاتسيالاۋى كەرەك ەكەنىن مالىمدەپ، ال باسساۋعا العانداردى ەۋرووداققا مۇشە-ەلدەرگە تاراتقىسى كەلەتىنىن ەسكەرتكەن بولاتىن. الايدا، ەو-تىڭ كەيبىر ەلدەرى بۇل جوسپارعا ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى شىعۋدا.

يتاليا ۇكىمەتىن سىناۋشىلاردىڭ ويىنشا، ءريمنىڭ ميگرانتتاردى وتاندارىنا كەرى قايتارۋ جوسپارى— ورىندالۋى قيىن جوسپار. سوندىقتان بۇل — ناسىلارالىق الاۋىزدىقتى ءورشىتىپ، گۋمانيتارلىق ماسەلەنى ساياسيلاندىراتىن عانا باستاما.

ال مالتا نەگە قابىلدامادى؟

مالتا ۇكىمەتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دا ءوز كەزەگىندە مالتا ەلىنىڭ «بوسقىندار مەن كەلىمسەكتەر ماسەلەسىن رەتتەۋشى نەمەسە جاۋاپتى ۇيىم» ەمەس ەكەنىن ايتىپ، مالىمدەمە جاساعان ەدى. ودان بۇرىن سالۆيني: «مالتا ۇكىمەتى 126 كەلىمسەكتەر تيەلگەن «سيفاحس» كەمەسى وسىنداي جاعدايدا دا قالعاندا ءوز مىندەتىن اتقارمادى» ، - دەپ ايىپتاعانى بەلگىلى. ياعني، مالتا «سيفاحس» كەمەسىنە كومەك قولىن سوزۋدان باس تارتقان. ارتىنشا، سەنبى، 9 ماۋسىم كۇنى «سيفاحس» سيتسيليالىق پورت «پوزاللوعا» توقتاۋعا رۇقسات العان بولاتىن. ال، مالتا ۇكىمەتى وزدەرىنىڭ كوشى-قون ماسەلەسىندەگى مىندەتتەرىن قاجەتتى دەڭگەيدە اتقارۋدامىز دەپ مالىمدەدى.

ميگرانتتار ماسەلەسىنىڭ وسىلاي شيەلەنىستى جاعدايعا جەتۋىنە بايلانىستى كەشە، 11 ماۋسىمدا بۇۇ-نىڭ بوسقىندار ءىسى بويىنشا جوعارى كوميسسارى دا مالىمدەمە جاسادى. "مالتا مەن يتاليا ەلدەرىنىڭ جۇزدەگەن ميگرانتتى سولاي كەمەدە قاڭتارىپ قويۋ قۇقىقتارى جوق. ەكى جاقتىڭ ءبىرى شۇعىل تۇردە ولاردى قابىلداۋعا ءتيىس. قازىرگى تاڭدا مەملەكەتارالىق ماسەلەنى قويا تۇرىپ، ادامداردى قۇتقارۋ ماسەلەسىن تەزىرەك شەشۋ كەرەك. ولار قيىن جاعدايدا، اس-سۋلارى تاۋسىلۋدا. "ميگرناتتارعا كىم جاۋاپتى نەمەسە وسى جاۋاپكەرشىلىكتى مەملەكەتتەر اراسىندا قالاي بولۋگە بولادى" دەگەن سىندى اۋقىمدى ماسەلەلەردى كەيىنىرەك شەشۋگە بولادى", - دەدى بۇۇ-نىڭ ارنايى وكىلى ۆينسەنت كوشوتەل.

“The Qazaq Times”