Älemdegi eñ köne qalalar Foto: orangesmile.com

Adamzat balası eñ alğaş qonıstana bastağan jerler bar, biraq olardıñ köpşiligi büginde jer betinen joyılıp ketti desek te boladı. Arheologiyalıq qazba jwmıstarınıñ nätijesinde tabılıp jatqan aymaqtardıñ tek öz däuiriniñ tarihınan sır şertip, qazirgi zamannan qol üzgenderi köp. Biraq äli künge deyin adamdar twrıp jatqan qalalardıñ köbi özderiniñ mıñjıldıq tarihımen maqtana almaydı. Alayda, kün ötken sayın azayıp kele jatqanına qaramastan, äli künge deyin san ğasırlıq tarihın saqtap, adamdarğa  twraqtı meken bolıp kele jatqan qalalar da bar. Nazarlarıñızğa jer betindegi mıñjıldıqtarğa sozılğan hronologiyasına qaramastan, osı künge deyin adamdar twrıp jatqan eñ köne qalalardıñ  üştigin  wsınamız. 

1. Ierihon, Palestina

Ierihon, Palestina
Foto: topstens.ru

Adamdar alğaş b.z.d.  9000 jıl bwrın qonıstana bastağan. 

Ierihon - älemdegi eñ köne qala. Birneşe imperiyalar men patşalıqtardıñ qwrılıp, joyıluına qaramastan bwl qalada äli künge deyin adamdar ömir sürip keledi. Köne zamandarda Ierihon sauda men jer öñdeudiñ ortalığı bolğan eñ körkem qalanıñ biri. Onı "Pal'malar qalası" te ataydı. Tipti bwl qalanıñ atauı İnjilde de birneşe märte ataladı. Qazirgi tañda  qalada nebäri  20 000 twrğın ğana qonıstanğan.

2. Damask, Siriya

Damask, Siriya

B.z.d.  6300 jıldan beri adamdar ömir sürip keledi

Qalanıñ negizin qalağan armeyler bolatın. Olar sol kezdiñ özinde kanaldar jüyesin qwrastırğan, sol kanaldar äli künge deyin paydalanılıp keledi. Osıdan 6300 jıl bwrın adamdar alğaş qonıstana bastağan, al b.z.d. 2000 jıldarda ülken qalağa aynaldı. Öziniñ tarihında Damask birneşe imperiyanıñ qwramında boldı. Onı birneşe ret qiratıp, qayta salğan bolatın. Büginde qala Siriyadağı ekinşi ülken qala bolıp tabıladı jäne 1,75 million twrğını bar.

Biblos nemese Bibl, Livan

B.z.d. 5000 jıl bwrın adamdar qonıstana bastağan.

Köne zamandardağı eñ iri sauda ortalıqtardıñ biri bolğan. Osı qala arqılı şarap, zäytün mayı, köbine papirustar tasımaldanğan. Osı qalanıñ atınan europalıq tilderge "biblio" sözi engen. Bibldiñ bügingi künde 30 000 twrğını bar.

"The Qazaq Times"