Iqılas Dükenwlı atındağı halıq muzıkalıq aspaptar mwrajayınıñ mañınan ötip bara jatqan äjesi men nemeresi. 28 aqpan 2021 jıl. Almatı qalası. Foto: QT / Kültegin Aspanwlı

Uaqıt köşinde artta qalğan tağı bir qıs mezgili jeñil ötken joq. 88 mıñday adam (KVI+ 81 mıñ, KVI 7 mıñğa juıq) auırıp, dertinen ayığa almağan 884 adam (KVI+ 700, KVI- 184) köz jwmdı. Köktemniñ alğaşqı küni koronavirus jwqqan 658 adam, al aqpannıñ aqırğı täuliginde koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqan 13 adam tirkeldi. Qazir elde 19,5 mıñnan asa adam (U07.1 nemese KVI+ boyınşa 13 535, U07.2 nemese KVI- boyınşa 6159) auırıp jatır.

#U07.1 Koronavirus PTR testi arqılı tabılğan jaña keysterdiñ eñ köbi – Almatı qalası (102), Aqmola (78), Pavlodar (77), astana (65), Qostanay (62)  öñirlerinde. Ötken täulikte aurudan ayıqqan 893 adam üyine jiberilgen. Bwdan özge jeksenbide jiını 8 adam: Pavlodar (4), BQO (2), Almatı (1) oblıstarı men Almatı qalasında (1) qaytıs bolğan.

Keyingi jartı ayda Almatı virus jwqqandar sanı jağınan öñirler arasında alğaşqı qatarlardan körindi. Degenmen qaladağı epidjağday «jasıl deñgeyde» dep sanaytın bas sanitar därigeri Jandarbek Bekşin 13 aqpan karantin şarasın jeñildedetin jaña qaulı şığardı. Qwjatqa säykes, qoğamdıq tamaqtanu orındarı tün jarımğa deyin, bazar-sauda orındarı apta boyı, sauna-basseyn jäne sanatoriylerge, bil'yard, bouling, oyınhanalarğa, aymaqtar arasında qatınaytın avtobustarğa jwmıs isteuge rwqsat etildi.

#U07.2  Jeksenbi küni, yağni aqpannıñ 28-i koronavirus pnevmoniyasına jatatın 13 nauqas jäne 3 ölim jağdayı tirkelgen.

Pnevmoniya anıqtalğan nauqstardıñ eñ köbi – ädettegidey Jambıl (5), Qostanay (3), Aqtöbe (2) oblıstarına tiesili. Sonımen qosa, Almatı jäne Şımkent qalalarında, Pavlodar oblısında bir-bir adamnan köz jwmğan. Aqparatı bir täulikke keşigip beriletin pnevmoniyadan ayıqqandar sanı 213-ke arttı. 

#Jalpı  Ekinşi tolqındağı kündelikti körsetkiş qwbılmalı. Qañtar ayınıñ ekinşi jäne aqpan ayınıñ alğaşqı jartısında täuligine wdayı mıñ şaqtı jağday anıqtalsa, keyingi kezde qayta birşama kemigen. Sonda da körsetkiş twraqsız. Mäselen, koronavirus pen osığan wqsas pnevmoniyanı qosa eseptegende ötken beysenbi 909, jwma 864, senbi 801, aydıñ soñğı küni 635 nauqas anıqtalğan.

DenMin-niñ resmi mälimetinşe, emdelip jatqan 19 694 nauqastıñ 4360-ı auruhanada, 15 334-i ambulatorlıq baqılauda. Ahualı naşar 250 nauqastıñ jağdayı qiın, ondağı 48 adamnıñ häli öte auır. Bwdan özge 44 sırqat ökpeni jasandı jeldetu apparatımen tınıstap jatır.

Jalpı ötken qısta 88 mıñğa tarta, jaña jıl bastalğalı Qazaqstanda 61 mıñnan asa adamnan auru anıqtalğan. Toqsan künge sozılğan qıs mezgilinde auırğandardıñ 81 mıñnan astamı koronavirus, qalğan 6,8 mıñı pnevmoniya pacientteri. Elde qañtar ayınıñ ekinşi men aqpan ayınıñ alğaşqı jartısında nauqastar qatarı kürt köbeygen.

Äzirge virus taralu qateri jağınan BQO, Aqmola, Palodar, Qostanay oblıstarı men astana – sarı aymaqta twr.

Osığan deyin aqparat ministrliginiñ coronavirus2020.kz saytı men Densaulıq saqtau ministrliginiñ media resurstarında jariyalanğan derekter birneşe aydan beri qate berilip kelgeni jaylı materialdar jariyalap, aqparat qwraldarına eskertkenbiz.

(!) Pandemiya moderatorı – ministrlik tek senbi-jeksenbide ğana emes, mereke künderi de statistikanı tolıqtay jürgizuge qauqarsız. Mäselen, jeltoqsan ayınıñ 1, 16, 17, 18-i jäne 19-ına, 1-4, 7 qañtarğa tiesili derekter eselep kemigen. Küzdiñ ortasında sol kezdegi DenMin-niñ resmi-erikti ökili Bağdat Qojahmetov ekinşi tolqında demalıs künine qaramastan statistikanı tolıq kölemde jürgizuge uäde bergen edi. Biraq is jüzinde olay bolmay şıqtı. 

The Qazaq Times redakciyası tömendegi kesteni resmi mälimettiñ rettelgen nwsqası dep sanaydı.

Osı qıstıñ basında bas memlekettik sanitar-däriger Erlan Qiyasov Qazaqstanda kezekti tolqınınıñ şarıqtau kezeñi qañtar-aqpan aylarına, al ministr Aleksey Coy naurız ayınıñ soñına qaray twspa-tws keletinin mälimdegen.

13 naurızdan beri COVID-19 infekciyasın jwqtırğandar qatarı 214 mıñnan, 1 tamızdan bergi koronavirus pnevmoniyası 49 mıñnan asqan. DDSW derekqorı men Wlttıq statistikada Qazaqstanda auırğandar sanı 263 mıñğa jetken. Degenmen Ükimet koronavirus pen onıñ pnevmoniyasın eki bölek esepteydi.

Ötken qısta redakciya prezident Toqaev birneşe ret sınasa da özgere qoymağan resmi statistikadağı kemşilikterdi tüzetuge mwrındıq boldı. Minitsrlik ökilderi jäne esep jürgizuşi mamandarımen aptalap aytısuğa tura keldi.

Osı uaqıtqa deyin KVI+ diagnozı boyınşa jaña anıqtalğan nauqastar aymaqtardağı körsetkişi kündelikti, al KVI- deregi tek jiıntıq mände berilip kelgen.

Ministrlik redakciya talabınan keyin statistikadağı kemşilikti moyındap, 26 jeltoqsannan beri resmi habarlamada pnevmoniyanıñ bir täulikke keşigip jariyalanatının rastap merzimin körsetetin boldı. 2 aqpannan koronavirus pnevmoniyası anıqtalğan nauqastardıñ aymaqtardağı körsetkişi qosa kündelikti berile bastadı. Al aqpannıñ 18-i koronavirus pen onıñ pnevmoniyasınan qaytıs bolğandardıñ esebin kün sayın jariyalauğa köşti. Biraq soñğı statistikada merzim jağınan qayşılıq bayqaldı. Redakciya mwnı da ministrlikke birneşe märte eskertuge mäjbür boldı. Osılayşa KVI+ pen KVI- dignozınan köz jwmğandardıñ tirkelgen küni erteñine emes, bir künnen keyin jariyalanıp kelgeni belgili boldı. Qate degenimiz – aqparat qwraldarı kündelikti statistikanıñ naqtı bolmauınan koronavirustan qaytqandardı ötken künge telip habarlauğa mäjbür bolğan. 26 aqpan osı uaqıtqa deyin koronavirustıñ rastalğan türinen «ötken küni» qaytıs boldı delingen qate aqparat tüzetilip,  «aldıñğı täulik» retinde körsetile bastadı. Resmi mälimetke süyensek, Qazaqstan Ükimeti tek PTR arqılı rastalğan derekterdi uaqıtılı jariyalaydı, al qalğan negizgi körsetkişter (yağni, pnevmoniyağa şaldıqqandar, koronavirus pen pnevmoniyadan qaytıs bolğan adamdar sanı – QT) bir täulikke keşigip beriledi. Bwğan densaulıq saqtau salasındağı aqparattıq jüyeniñ jetilmeui sebep.

Pandemiya bastalğalı jalpı virus jwqqandardıñ 4461-i (KVI+ / U07.1 – 2772, KVI- / U07.2 – 628, ilespe aurulardan – 1061) qaytıs bolğan. Alayda Qazaqstan biligi boyınan koronavirus tabılsa da, basqa aurulardıñ sebebinen qaytıs boldı delingen 1061 adamdı jalpı statistikağa engizbeydi. Bwğan qarsı sarapşılardıñ sözine qarağanda, koronavirustıñ janama äserinen qaytqandardıñ jartısınan astamınıñ sebebi qan aynalımı jüyesiniñ auruları bolğandıqtan, oğan infekciya dert qozdıruşı faktor retinde ölimge äkep soqtırğan.

Qazaqstan virus taraluı boyınşa älemde Worldometers derekqorı, Djons Hopkins universiteti jäne DDSW tizimindegi 221 el men aymaqtıñ arasında 50-orında twr.

"The Qazaq Times"