Bügin «Adırna» qoğamdıq birlestiginiñ ökilderimen birge Almatı oblısı Jambıl audanı Üñgirtas auılına saparlay barıp qayttıq. Bwl jolğı sapardıñ bastı maqsatı Üñgirtas auılına on kün bwrın ŞQO-dan qonıs audarğan Qıtaydan kelgen otbasınıñ häl jağdayın bilu boldı.
Qazaqstandağı auıldardıñ basım köpşiliginiñ tozığı jetip, şıqpa janım şıqpanıñ künin keşip otırğandığı belgili ğoy. Üñgirtas auılınıñ da sırtqı kelbeti bizdi däl solay qarsı aldı. Auılda mektep pen äkimşilikten basqa güldenip twrğan ğimarattı közimiz şalmadı. Biz häl-jağdayın biluge barğan otbası auıldıñ şetkeri twsında Keñester odağı kezinde salınğan tozığı jetken eki qabattı üyde twradı eken. Bizdi Zere, Esqar jäne Nwrdana esimdi üş balasın jetektegen Berzat Jwmağazı esimdi azamat kütip aldı. Aman-saulıq swrasqannan keyin üyge endik. Üyge kirgennen keyin naqtı män-jaydı anıqtau üşin otanası Roza Otanbekti sözge tarttıq. Roza hanım Qazaqstanğa kelip nendey qiındıqtarğa tap bolğanın tömendegidey tarqattı.
Roza Otanbek: «Men 2007 jılı Şığıs Qazaqstan oblısınıñ Aqsuat auılına kelgenmin. 10-11 sınıptı sonda oqıdım. Sodan keyin Semey kolledjine oquğa tüstim. Däl osı kezde nağaşılarım Öskemen qalasındağı Nwrlı köş auılınan üy alıp, meniñ atıma räsimdeytin boldı. Meniñ twraqtı tirkeuim üydiñ iesi men bolğandıqtan sonda boldı. Biraq keyinnen meniñ tirkeuim bazadan anıqtalmadı. Birinşi balamnıñ tuu turalı kuäligin jasatarda nağaşılarım twraqtı tirkeu jönindegi anıqtamanı jiberip berdi. Biraq men olardıñ onı qalay alğanın bilmeymin. Keyin ekinşi-üşinşi balam düniege kelgende meniñ twraqtı tirkeuim eşqanday jerden şıqpadı. Bwl jerde negizgi kinä qalalıq köşi-qon basqarmasında dep oylaymın. Sebebi men tirkeu anıqtamasın bir ret alıp barğanda tirkeui kerek qoy. Keyinnen men olarğa twraqtı tirkeuge twru üşin üş ret qwjat tapsırdım. Biraq olar eşqayda tirkemedi. Eñ soñğı ret olar mağan aytqanda bazada barsız, «zapros» jiberdik dedi. Ol kezde 2017 jıldıñ naurız ayında pasportımnıñ merzimi bitpegen. Men onıñ aldında ıqtiyar hatımdı joğaltıp aldım. Sosın men köşi-qon policiyasına bardım. Ol jerdegiler mağan Aqsuat auılına barıñız dedi. Aqsuat auılındağılar mağan siz kinäli emessiz Öskemen qalasındağılar bizge zapros jiberui kerek dedi. Sodan men Öskemen qalasına qaytıp kelip, köşi-qon policiyasına barıp, ayttım: «sizder Aqsuatqa zapors jiberuleriñiz kerek eken» dedim. Olar «mine jiberip qoydım» dep jauap berdi. Keyinnen säuir ayında CON-ğa barıp anıqtama alayın desem, meniñ bazada tirkeuim tağı joq. Mende IIN barlığı bar... Qıtaydan kelgendegi qwjattarımnıñ barlığınıñ uaqıtı auıl men köşi-qon policiyasınıñ arasında şapqılap jürgende ötip ketti. Tirkeu bolmağan jağdayda balalardıñ qwjattarın jasatu mümkin emes. Men tek birinşi balamnıñ tuu turalı kuäligin ğana jasata aldım. Qalğan ekeuinde metirkesinen basqa eşqanday qwjat joq. Jasatayın desem mağan tirkeuiñizdi alıp keliñiz deydi. Al mende ol joq. Qazir balalarım medicinalıq kömekter alıp jatqan joq. Sebebi twraqtı tirkeuiñ bolmasa eşqanday auruhana balalardı qabıldamaydı...Osı jerdiñ köşi-qon policiyasınıñ ökilderi äzirge äli kelgen joq» - dedi.
Swhbat barısında äñgimege Berzat pen Rozanıñ Üñgirtasqa köşuine tikeley mwrındıq bolğan «Qayırımdı qandastar» birlestiginiñ basşısı, Bahargül Tabısqızı aralastı: «Biz äleumettik jeliden osı kisilerdiñ videoların körip, erikti jastar qarjı jinap, osında alıp keldik. Keyinnen Qıtay konsuldığına qwjattarın ötkizdik. 10-15 künniñ işinde Qıtay jaqtan jauap keldi. Bireui Tarbağatayda, bireui Altayda tuğan degen anıqtama jiberdi. Anıqtama boyınşa, ekeuide Qazaqstanğa zañdı türde kelgen. Qazir Qıtay konsuldığında ekeuiniñ de qwjatı jasalıp dayın twr. Biraq olar onı bizge bermey otır. Olardıñ aytuınşa, bwlar Qazaqstanda on jıl boyı qwjatsız jürgen. «Bwl Qıtaydıñ azamatı. Sender bwğan aralasa almaysıñdar. Bwlar bizdiñ adamdar. Sol üşin biz bwlardı Qıtayğa jiberemiz. Üş balanıñ qwjattarı joq. Biz olarmen aynalıspaymız» dedi Konsuldıqtağılar... Biz mına päterdi arendağa alıp bergenbiz. Qazir qordıñ atınan ayına 7 mıñ teñge tölep otırmız. Bwlardıñ da adam wqsap ömir süruge qwqığı bar ğoy. Balalardıñ, osı ekeuiniñ qwjattarın jasap beru kerek».
Biraq Bahargül Talasqızımen swhbat bwnımen ayaqtalğan joq. Äñgime barısında Bahargül hanım bizge öziniñ qolında Berzat pen Roza siyaqtı qiındıqtarğa tap bolğan 400-ge juıq adamnıñ arızdarı men qwjattarı bar ekendigin aytıp, osı azamattarğa kömektesu qajet ekendigin jetkizdi. Öz kezeginde Üñgirtasqa bizdi bastap barğan «Adırna» qoğamdıq birlestiginiñ qızmetkeri Qwrmetolla Mwhamedhan atalmış mäselelerge zañdıq twrğıda kömektesetindikterin ayttı.
Osıdan keyin biz Berzat Jwmağazını ertip Üñgirtastağı orta mektepke bet aldıq. Ondağı maqsat bes jasqa tolsa da ata-anasınıñ qwjattıq mäselelerine baylanıstı sabaqqa bara almay otırğan Nwrdananı mektepke ornalastıru. Biraq ökinişke oray mektep direktorınıñ tärbie isi jönindegi orınbasarı Sımbat esimdi azamatşa bizdi auıldıq äkimşilikke baruğa keñes berip keri qaytardı. Bilim ordası qızmetkerlerinen osınday jauap alğannan keyin Üñgirtas auıldıq äkimşiligine bardıq. Barsaq ädettegidey auıl äkimi ornında joq bolıp şıqtı. Biraq Erjan Däurenbaev esimdi orınbasarı bizdi äkimşilik dälizinnen kütip aldı. Män-jaydı tüsindirip aytqannan keyin, Erjan mırza barlığın auıl äkimine jetkizetindigin, balalardı mektepke ornalastıru, medicinalıq ekpe alu mäseleleriniñ barlığın şeşetindikterin aytıp, Berzattı erteñ tañğı sağat 10-00-de äkimşilikke şaqırdı.
Almatı qalasına kele salğan bette biz «Adırna» qoğamdıq birlestigimen birigip jwmıs istep jürgen täuelsiz advokat Abzal Qwspanğa habarlasıp, «Berzat pen Rozağa jäne osı siyaqtı qwjattıq qiındıqtarğa tap bolğan azamattarğa zañdıq kömek bere alasız ba?» degen swraq qoydıq.
Abzal Qwspan: «Qazaqstanğa zañdı türde kelgen qandastarımızdıñ eşqaysısı keri qaytarılmaydı. Memleket olardı qaytaruğa müddeli emes. Olar ärtürli sebeptermen qwjattarınıñ merzimin ötkizip aldı. Bwl jerde qandastarımızdıñ özderiniñ de kinäsi bar. Salaqtıq bar, sauatsızdıq bar. Biraq olar solay eken dep Astana jaqtağı adamdarda qarap otırmaydı. Qazir olar özderi bizge baylanısqa şığıp jatır. Men qwday qalasa «Adırnanı» basqarıp otırğan Arman Äubäkir siyaqtı azamattarmen birlesip jwmıs isteymin. Biz osınday jekelegin mäselelerge baylanıstı «Adırnanıñ» atınan, Arman Äubäkir men täuelsiz advokat Abzal Qwspan köşi-qon komitetine, sırtqı ister ministrligine jäne bas prokuraturağa birlesip jwmıs isteuge qatıstı memorandumğa qol qoyuğa baylanıstı hat joldadıq. Öytkeni joğarıda otırğan adamdarğa bwl kisilerdiñ arız-şağımı jetpeydi. Biz osı eki ortağa altın köpir bolu maqsatında osı jwmıstardı atqarıp jatırmız. Men özim oylaymın, bwl mäsele belgili bir uaqıtta şeşiledi. Zañnıñ bilgili bir tärtibi bwzıldı. Biraq bir närseni tüsinuimiz qajet. Memleket öziniñ sayasatın qalay jüzege asıradı? Memleket öziniñ sayasatın tek qana zañ şığaru arqılı jüzege asıradı. Bwl mäselede memleket öziniñ sayasatın älde qaşan ayqındap qoyğan. YAğni ol sırttağı qandastarımızdıñ Qazaqstanğa keluine, qonıs audaruına müddeli. Bwl sayasatı köşi-qon zañında naqtı körinis tapqan. Jalpı, memlekettiñ müddesine qarsı kelmeytin is-äreket bolğannan keyin, men bwl mäsele şeşiledi dep senimmen ayta alamın. Men bwl iske mindetti türde aralasamın» - dedi
«The Qazaq Times» portalı bwl mäseleni nazarda wstaytın boladı. Saytımızğa aldağı uaqıtta atalmış mäselege baylanıstı materialdardı jariyalaymız.