«Erlik ataulınıñ işindegi eñ keremeti – eñbek erligi» depti Gor'kiy. Biraq älemdi bılay qoyğanda, elimizde mwnday erlik jasay almay jürgender köp. Osıdan bir jıl bwrın QR Wlttıq ekonomika ministrligi Statistika komitetiniñ bağalauı boyınşa, 2016 jılı jwmıssızdar sanı 439,3 mıñ adam bolğan, al jwmıssızdıq deñgeyi 4,9 payızdı qwrağan.
Halıq jwmıspen qamtılıp jatır degenniñ özinde bwl körsetkiş asa quanta qoymadı. «Qazaq – jalqau halıq» degendi özimiz emes, köşede özge wlttan estigende qorlanadı ekensiñ, rasında. Qazaqstanda sonday stereotip qalıptasıp qalğan. Şın mänisinde solay ma? Eger «2016-2017 jıldarı älemde jwmıssızdar sanınıñ ösui jalğasıp, 200 millionğa juıq adamdı qwraydı» degen mälimetke süyensek, jalğız qazaq emes eken jalqaulanıp ne jwmıs tappay jürgen. Degenmen fakt bar.
Bügin «The Sun» atalatın saytta bir qızıq jazbağa közimiz şalındı. San-Franciskodağı aymaqtıq temirjol jelisin tazalauşı Lyan Çjao Çjan esimdi adam jılına 230 mıñ dollar tabıs tabadı eken. Oylañızşı. 230 mıñ dollar! Biznesmen emes, tazalauşı ğana.
Er adam demalıssız, aptasına 7 kün, 17 sağattan jwmıs jasaydı. Lyannıñ negizgi jalaqısı jılına 56 mıñ dollardı qwraydı, al qalğan 14 mıñ dollardı kompaniya oğan bonus retinde töleydi eken. Onıñ üstine öz jwmısın artığımen istegendikten (jäne uaqıtın wzartqandıqtan) oğan tağı 162 mıñ dollar qosıladı. 17 sağattıñ nebäri 60-90 minutın ğana üziliske paydalanatın azamat kez kelgen jwmıstan bas tartpaytındığın aytadı. Sonday eñbekqorlığınıñ arqasında soñğı üş jılda 680 mıñ dollar eñbekaqı alğan.
Iä. «Eki qolğa bir is, erte twr da kiris!» Adam balası özge adam istep jürgen qızmetti igere almaydı emes, igere aladı. Qoldan kelip twrğan närse ğoy, tek boydağı jalqaulıq jibermeydi. Köpke topıraq şaşpaymız. Sebebi, Elbasınıñ özi aytqan: «Men ärbir qazaqstandıqtıñ erteñgi küni senimdi boluın qalaymın. Är talpınğan azamattıñ jwmısı boluı kerek, otbasın asırauğa qajetti tabısı boluı kerek. Biz osığan kömektesuge tiispiz. Kömekteskende oğan beretin memlekettiñ tegin taratılıp jatqan aqşası joq. Özbekte maqal bar: «Beker otırğanşa, beker jwmıs iste» degen. Sondıqtan da, biz de sonı üyrenuge tiispiz. Qazaq jalqau degen anekdottan qwtılu kerek!»
Ras. Ömir eñbeksiz eşteñe bermeydi. Eñbek et! Ömir sür!
«The Qazaq Times»