Foto: championat.com

Soñğı jıldarı sportqa kenedey jabısıp, tipti ajıramas böligine aynalğan doping degenimiz ne? Qaydan, qaşan şıqqan? Soñğı doping-sınamanıñ nätijesi qanday? Jüldelerin qaytarmaytın sportşılarğa qanday jaza qoldanıladı? Doping paydalanu reytinginde köş bastap twrğan kim? Osı swraqtardıñ jauabın tauıp, nazarlarıñızğa wsınıp otırmız...  

Dopingtiñ sport äleminde payda bolğanına 1 ğasırdan astı

Doping degenimiz – ağılşınşa «Dope» – esirtki, «Doping» – esirtki beru. Doping degen närseniñ sport äleminde payda bolğanına da bir ğasırdan asıptı.Onı alğaş ret AQŞ-tağı at jarısına qatısuşılar men olardıñ jattıqtıruşıları qoldanğan eken. YAğni, tözimdilikti arttırıp, delebeni qozdıratın zat oylap tapqandar onı attıñ eti men terisiniñ arasına egetin bolğan. Osınıñ sebebinen asa joğarı nätije körsetken birneşe at jarıs kezinde ölip ketipti. Al, älem sportı doping­pen 1960 jılı Rimde ötken Olimpiada kezinde jaqın «tanısıptı». Olimpiada jarıstarı kezinde doping qoldanıp, biik nätije körsetken birneşe sportşı biri jarıs kezinde, endi biri jarıstan soñ ölgen. Keyin olardıñ qanın teksergende, adamnıñ organizmin qozdıratın zat barı anıqtalğan.

Qazirgi tañda dopingtiñ türleri köp äri jıldan-jılğa qarqındı türde öris alıp, sport älemin keulep baradı. Dopingke degen swranıstıñ şekten tıs artuın qalt jibermey, onı ülken bizneske aynaldırıp otırğan äkkiler de barşılıq. Resmi emes derekterge süyensek, doping (tıyım salınğan preparattar) aynalımı narkotik ayna­lımınan da asıp tüsedi eken.

Osı keselmen küresu üşin Düniejüzilik dopingke qarsı agenttik (WADA) qwrılğan. Sodan beri sporttı himiya men zwlımdıq­tan tazartıp, sporttıq joğarı jetistikterge tek ädiletti jolmen qol jetkizudi qalaytın, kökseytin qızu küres jürgizilip keledi.

Büginde doping qoldanğandarı äş­kere bolıp, jeñip alğan medal'darınan ayırı­lıp jatqan sportşılar köp.

Foto: TASS

Reseylik sportşılardıñ jüldelerin bergisi joq

Halıqaralıq Olimpiada Komiteti (HOK)  Beyjiñ men Londondağı Olimpiada oyındarına qatısqan sportşılarğa qayta doping-sınaq jasadı. Nätijesinde, doping anıqtalğan Reseylik sportşılardıñ eşbiri  medaldarin HOK-qa bermegen.  Bwl turalı Reseydegi Olimpiadalıq komitettiñ basşısı Aleksandra Brilliantova tass.ru agenttigine habarladı.

Halıqaralıq komitet 1243 sınama jasap, onıñ 98-i oñ nätije bergen. YAğni, Resey qwramasında qazirgi uaqıtta Beyjiñ olimpiadasınan alğan 13 jäne London olimpiadasınan alğan 5 jüldesinen ayırılıp otır. 25 qañtar küni HOK jeñil atlet Tat'yana Lebedeva men 2008 jılğı Beyjiñ Olimpiadasında kümis jüldeger atanğan eki birdey sportşınıñ medal'derin joqqa şığarğan. Qayta tekseru barısında sportşıdan turinabol anıqtaldı. Däl sol küni wyım yamaykalıq sprinter Useyn Bolttı Beyjiñ Olimpiadasında alğan altınınan ayırdı. Eki künnen keyin Bolt medalin wyımğa ötkizgen.  Al jüldesin qaytarmağandardı jazalay almağanımen, HOK-tıñ şeşimi boyınşa, ol sportşılar kelesi oyındarğa qatısu mümkindiginen ayırıladı.

Öken jılğı körsetkiş boyınşa, halıqaralıq WADA kodeksin bwzuşı, yağni doping paydalanuşı elderdiñ köşin Resey Federaciyası bastap twr. Odan keyingi orında – ökinişke oray – Qazaqstan. Odan keyingi tizimde Belorussiya, Ukraina, t.b. dep kete beredi.

Foto: 24kz

Londondağı 2012 jılğı Olimpiada oyındarı jeñimpazdarınıñ doping-sınamalarınıñ, ekinşi saraptama nätijesinde Halıqaralıq auır atletika federaciyası qazaqstandıq sportşılardıñ qanında tömendegi zattar tabılğanın habarlağan: Svetlana Podobedova men Mayya Manezada Stenazoll, Il'ya Il'inde Degidrohlormetiltesteron men Stenazoll, Zul'fiya Çinşanloda Oksandrolon men Stanozoll. Erejege säykes dopingke qarsı erejelerdi bwzğanı üşin portşılar sporttan şettetiledi.

“The Qazaq Times”