دامىعان ەلۋلىككە ەنۋدەن دامەلى قازاقستان حالىق سانىنا شاققانداعى كوروناتەستىلەۋ بويىنشا 54-ورىندا. قازاقستاندا پتر تەستى قالاي الىندى؟ كوروناۆيرۋستى انىقتاۋعا ارنالعان تەست قولجەتىمدى مە؟ جۇرگىزىلگەن 2,7 ملن سىناما مەن ونىڭ تاۋلىكتىك ەسەبى، پتر مەن ەكسپرەسس تەستىڭ ايىرماشىلىعى.  

قاڭتار ايى مەن العاشقى ناۋقاس تىركەلگەنگە دەيىنگى 13 ناۋرىز ارالىعىندا الەم قامدانىپ جاتقاندا قازاقستان ۇكىمەتى 5 مىڭداي عانا پوليمەرازالىق تىزبەكتى رەاكتسيا (پتر) تەستى قولدانعان. بۇل تۋرالى ەكس-مينيستر ەلجان ءبىرتانوۆ ءۇش ايدا 3399 ادامعا 5093 تەست جۇرگىزىلگەنىن ايتقان. ال ءساۋىر ايىندا قازاقستان قىتايدان 600 مىڭعا جۋىق پتر-تەست ساتىپ العان.

25 ماۋسىمدا ۇلتتىق ساراپتاما ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ارنۇر نۇرتاەۆ ماۋسىم ايىندا كۇنىنە 30 مىڭ ادام كوروناۆيرۋسقا تەست تاپسىرعانىن حابارلاعان. سول كەزدە «قازاقستاندا پاندەميا باستالعان كەزدە كوروناۆيرۋسقا كۇنىنە مىڭ تەست جاسالاتىن. قازىر جوسپارعا سايكەس جانە پاندەميانىڭ ءورشۋىن ەسكەرە وتىرىپ تەست تاپسىرۋدىڭ قۋاتى ارتتى. قازىرگى ۋاقىتتا كۇنىنە 30 مىڭ ادام كوروناۆيرۋسقا تەست تاپسىرادى. باستاپقىدا 18 زەرتحانا بولسا، بۇگىندە 50-دەن استام زەرتحانا جۇمىس ىستەيدى، ونىڭ ىشىندە جەكەمەنشىكتەر دە بار» دەگەن دەنمين قۇرامىنداعى مەكەمە باستىعى نۇرتاەۆ «شىلدە ايىندا زەرتحانالاردىڭ قۋاتى تاۋلىگىنە 40 مىڭ تەستكە دەيىن ۇلعايادى» دەپ ۋادە بەرگەن.

سول تۇستاعى باس سانيتار-دارىگەر ايجان ەسماعامبەتوۆا 2020 جىلدىڭ ناۋرىزى-ماۋسىم ارالىعىندا 1,4 ميلليون اناليز الىنىپ، ونىڭ 80%-ى تەگىن جۇرگىزىلگەنىن حابارلاعان.

ەل تج رەجيمىنەن شىققاننان كەيىن COVID-19 ۆيرۋسىن انىقتاۋعا ارنالعان تەست 9500-18 000 تەڭگە كولەمىندە جاسالدى. ماماندار مۇنىڭ 4-5 ەسەگە قىمبات ەكەنىن ايتىپ، بيلىك جۇمىسىن سىناعان.

پاندەميا ورشىگەن شاقتا باعا شارىقتاپ، تەگىن تەستىلەۋ باياۋلادى.  ونىڭ سەبەبى – مينيسترلىك اقىلى پتر-تەست جۇرگىزۋدى تەك تەك ساناۋلى جەكەمەنشىك زەرتحانالارعا عانا تاپسىرعان. ەل ءدارى-دارمەك ىزدەپ، اۋرۋحاناعا بارۋعا سەسكەنىپ، سىنامانىڭ سان مىڭى قولجەتىمدى بولۋى كەرەك جازعى تولقىندا «وليمپ» سياقتى كلينيكالىق-دياگنوستيكالىق زەرتحانالار كوروناۆيرۋسقا پتر تەست الۋدى ءبىراز ۋاقىتقا توقتاتقان. ستاتسيونارلارداعى توسەك-ورىن، قويمادا قالىپ قويعان ءدارى-دارمەك پەن مامان، تەحنيكالىق رەسرۋرستار، ءوججا قۇرىلعىلارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى سالدارىنان قازاقستان حالقى رەسمي مالىمدەمەدە تولىق ءارى ناقتى ايتىلماعان «ماۋسىم-شىلدە قىرعىنىنا» تاپ بولدى.

ىندەت قارقىنى باسەڭدەگەن سوڭ 22 شىلدە كۇنى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي بيلىك ساياساتىن ناسيحاتتاۋشى «حابار 24» ارناسىنا بەرگەن سۇقبات بەردى. وندا ول لابوراتوريالاردىڭ تاۋلىگىنە 62 مىڭ پتر-تەست جۇرگىزە الاتىن مۇمكىندىگىن ماقتانا مالىمدەگەن. دەسە دە ودان بەرى اشىق دەرەككوزدەردە 60 مىڭنان استام تەست جۇرگىزىلگەنى تۋرالى اقپارات جاريالانبادى.

QT رەداكتسياسىنىڭ ساۋالىنا جاۋاپ بەرگەن دەنمين قاراماعىنداعى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعىنىڭ دەرەگىنشە، 13 ناۋرىز بەن 22 قىركۇيەك ارالىعىندا قازاقستاندا 2 776 548 پتر تەستى جۇرگىزىلگەن. ەڭ كوبى ماۋسىم (723 مىڭ), مامىر (564 مىڭ) جانە شىلدە (523 مىڭ) ايلارىندا قولدانىلعان.

حالىقارالىق Worldometers دەرەكقورىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، قازاقستاندا ءار ميلليون تۇرعىنعا 145 175 تەست قولدانىلعان، سايكەسىنشە 54-ورىندا ەكەن. سونداي-اق، الەمدىك رەسۋرستا 2,7 ملن تەست قولدانىلعانى كورسەتىلگەن. ال دەنميننىڭ رەسمي وكىلى باعدات قوجاحمەتوۆ قىركۇيەك ايىنىڭ باسىنا دەيىن پتر-سىناق ادىسىمەن 2,5 ملن-نان استام زەرتحانالىق زەرتتەۋ جاسالدى دەدى. ەڭ ماڭىزدىسى، ۆيرۋستىڭ كۇزگى تولقىنىنا قارسى زەرتحانالاردىڭ قۋاتتىلىعىن تاۋلىگىنە 64 مىڭعا دەيىن ارتتىرۋعا ءسوز بەردى.

مامانداردىڭ ايتۋىنشا، پتر-تەستتەر ۆيرۋستىڭ بار-جوعىن انىقتايدى. ال ەكسپرەس-تەست اعزادا ۆيرۋسقا قارسى انتيدەنەنىڭ بار-جوعىن ايقىنداۋدا قولدانىلادى. ادامنىڭ اعزاسىندا انتيدەنە اۋىرىپ بولعاننان كەيىن پايدا بولادى. دەمەك ەكسپرەس-تەست اۋىرىپ بولعاننان كەيىنگى دياگنوستيكادا قولدانىلادى. COVID-19 دياگنوستيكاسىنا ەكسپرەس-تەستتەر جارامايدى.

P.S.: قازاقستان كوروناۆيرۋستى انىقتاۋعا ارنالعان تەست ۇلگىلەرىن قاي ەلدەردەن قانداي قۇجاتتىق كەلىسىمشارت نەگىزىندە ساتىپ الادى؟ شەتەلدەن اكەلىنگەن جانە ساتىپ الىنعان تەست ۇلگىلەرىنىڭ ماركالىق رەسمي اتاۋلارى مەن سانى، بيۋدجەتى; گۋمانيتارلىق كومەكپەن كەلگەن تەست كولەمى جانە قاي وڭىرلەرگە قالاي ۇلەستىرىلگەنى; كۇزدە سىنامانى تەگىن تاپسىرا الاتىن الەۋمەتتىك وسال توپتار، اقىلى تەست جۇرگىزەتىن كلينيكالار، پتر جانە ەكسپرەسس-تەست باعالارىنىڭ مەملەكەت بەكىتكەن جانە ەركىن نارىقتاعى ايىرماشىلىعى تۋرالى دەنمين جاۋابىنا بايلانىستى اقپارات جاريالايتىن بولامىز. «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت»، «ەستۋشى مەملەكەت» تۇجىرىمىن ساياسي ۇستانىمى سانايتىن پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ تۇسىنداعى قازاقستان ۇكىمەتىنەن اتالعان ماسەلەلەر جونىندە جولدانعان رەسمي سۇراۋ حاتىمىزعا جاۋاپ كۇتەمىز.

"The Qazaq Times"