الەمدىك كلاسسيكانىڭ تۇنىعى، تامىرى تەرەڭدە جاتقان ايتۋلى ترەگەديا، شەكسپير شىعارماشىلىعىنداعى كۇردەلى وي مەن اۋقىمدى استاردى ارقاۋ ەتكەن تراگەديا «ماكبەت» تۇڭعىش رەت الماتى قالاسىنىڭ مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىندا ساحنالاندى.

تراگيفارس جانرىندا ساحنالانعان سپەكتاكل رەجيسسەرى وسىعان دەيىن «رومەو مەن دجۋلەتتا» (اۆت.: ۋ.شەكسپير), «انا – جەر انا» (اۆت.: ش.ايتماتوۆ) سپەكتاكلدەرىمەن اتى تانىلعان – دينا جۇماباەۆا. سپەكتاكل ادام بولمىسىنىڭ ىشكى جانە ءومىر قاعيدالارىنا قارسى كۇرەسىن باستان كەشىرەتىن كەيىپكەرلەردىڭ ءحال-كۇيىن بەينەلەيدى. مۇندا فيلوسوفيالىق، پسيحولوگيالىق، ميستيكالىق ويلار پەسا سيۋجەتىنەن اۋىتقىماي وتىرىپ-اق ۇيلەسىم تاپقان. «ءومىر ەرتەگى...» دەيتىن رەپليكامەن اياقتالاتىن سپەكتاكلدە ەرلى-زايىپتىلاردىڭ كىناسى مەن وكىنىشى، ودان بولەك جالپى ادامزاتقا ورتاق امبيتسيا مەن قورقىنىشتىڭ ارپالىسقان كۇيى كورىنەدى.

قويىلىم بارىسىنان. فوتو: قۋىرشاق تەاترىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى

الەمنىڭ مىڭداعان تەاترلارىندا ءتۇرلى رەجيسسەرلىك ينتەرپرەتاتسيالارمەن ساحنالانىپ جۇرگەن اۋقىمدى تراگەدياداعى كەيىپكەرلەردىڭ قۋىرشاق بەينەسىندە اشىلۋى شەكسپير كەيىپكەرلەرىنە وزگەشە ءومىر سىيلادى. سەبەبى، قۋىرشاق تىلىندە ساحناعا شىققان بانكو (م.كامالوۆ), دونەل باين (م.باتىرحانوۆ), مالكولم (ع.امانگەلدىۇلى), ماكدۋف (ر.ابۋ) سىندى وقيعانىڭ نەگىزگى تراگەديا تۋدىرۋشى كەيىپكەرلەرى بۇرىن-سوڭدى بەينەلەنبەگەن ەرەكشە مىنەزدەمە بەرە الدى. تەاتردىڭ ءتۇرلى باعىتتا باتىل تاجىريبە جاساپ جۇرگەنىن ەسكەرسەك، كەيىپكەرلەردى سومداعان جاس ارتيستەر تراگيفارس جانرىنىڭ تازالىعىن ساقتاپ قانا قويماي، وبرازعا ءتان داۋىس، مىنەز، ارەكەت ەرەكشەلىكتەرىن ءدوپ اشۋعا تىرىسقان.

«ماكبەت. يلليۋزيا» – ۇزدىكسىز ىزدەنىستە جۇرەتىن شىعارماشىلىق ۇجىمنىڭ پوتەنتسيالىن، قۋىرشاق شەبەرلەرىنىڭ مۇمكىندىگىن، رەجيسسەر مەن كومپوزيتوردىڭ شىعارماشىلىق تاندەمىن جانە تۇتاس تەاتردىڭ دەڭگەيىن كورسەتەر ءساتتى پرەمەرا. كوزىقارارقتى كورەرمەن ءدال وسى سپەكتاكل – قۋىرشاق ونەرىنىڭ ءالى دە اشىلماعان سامسىعان قۇپيالارىنا ىنتىقتىرادى، ءتىپتى تار كەڭىستىكتە-اق بيىك  وي ايتۋ مۇمكىندىگىنىڭ دالەلى.

بانكو - سپەكتاكل قاھارمانىنىڭ ءبىرى. فوتو: قۋىرشاق تەاترىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى

جىل بويى ەڭبەك ەتەتىن تەاتر ۇجىمى جاس كورەرمەندەرىمەن بىرگە  ەرەسەكتەردى دە تەاترعا قىزىقتىرىپ، ءارى بەينەلى تۇردە ايتقاندا –  «تابىندىرىپ» ۇلگەردى. ەرەسەكتەرگە ارنالعان سپەكتاكلدەر لەگىن ساحنالاۋ قادامى «انا جۇرەگى» (رەج.: ا.زايتسەۆ) قويىلىمىنان باستاۋ العانى بەلگىلى. بۇل بۇگىنگى تاڭدا تەاتر كەڭىستىگى مەن قوعامداعى قۋىرشاق تەاترى ونەرىنىڭ كوكجيەگىن ايقىنداپ بەرگەندەي. ونەرپازدار مەن ونەر تاماشالاۋشىلارى تىلسىم كۇش پەن ادام جانىنىڭ سىرىنا ۇڭىلگەن سايىن تەرەڭدەي تۇسەتىن  تىڭ  قويىلىمنىڭ تەاتر رەپەرتۋارىنان لايىقتى ورىنىن الاتىنىنا سەنىمدى.

تەاترتانۋشى بەيبىت الكەەۆا

"The Qazaq Times"