ناۆالنىي ءىسى: اقش قولداۋى رەسەيدەگى ساياسي وزگەرىستەرگە وڭ اسەر ەتە مە؟

قۇراما شتاتتاردىڭ بيلىگىنە بايدەن كەلگەننەن كەيىن سىرت كوزدەر ونىڭ ەكى ەلگە – قىتاي مەن رەسەيگە بولعان ۇستانىمىن كوبىرەك تالقىلادى. كوپتەگەن ساراپشىلار بايدەن ۇكىمەتى رەسەيگە دەگەن اقش-تىڭ سانكتسيالىق قىسىمىن شىڭداي تۇسەدى دەپ بولجاعان. ال، وتكەن اپتاداعى بايدەن مەن پۋتين اراسىنداعى تەلەفون ارقىلى سويلەسۋدەن كەيىن بۇل بولجام شىندىققا جاقىنداي تۇسكەندەي بولدى. ساراپشىلار العاشقى سويلەسۋدە داۋلى ماسەلەلەردىڭ ءسوز بولۋى اق ءۇيدىڭ رەسەيگە قاتىستى سىرتقى ساياساتىن تياناقتاندىرادى دەپ سانايدى.

قازىر رەسەيدەگى جاعداي كوپكە بەلگىلى. ءپۋتيننىڭ ەڭ باستى سىناۋشىسى، وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر الەكسەي ناۆالنىي بەلگىسىز بىرەۋلەر جاعىنان ۋلانىپ، بىرەر ايدان كەيىن امان-ەسەن رەسەيگە قايتىپ باردى. ارينە، ول ەلىنىڭ شەكاراسىن اتتاي سالىپ قامالۋى كۇتپەگەن جاعداي ەمەس. بۇل رەسەيدەگى جۇز مىڭداعان ادامنىڭ نارازىلىعىن ءورشىتىپ، ەرەۋىلگە شىعاردى. ەرەۋل جايى دا كوزقاراقتى جۇرتقا ءمالىم، بىزدەگىگە ۇقساس پوليتسەيلىك «ۇر-توقپاقتىڭ» استىندا، مىڭداعان ادامنىڭ قامالۋىمەن جالعاسىپ جاتىر.

بايدەن سويلەسۋ بارىسىندا پۋتينمەن وسى سەزىمتال ماسەلەنى دە تالقىلاعان. سويلەسۋدەن كەيىن اق ءۇيدىڭ رەسمي مالىمدەمەسىندە دە پۋتينمەن ناۆالنىي ماسەلەسىنىڭ تالقىلانۋى قۇراما شتاتتاردىڭ وسى ماسەلەگە تۇراقتى نازار اۋداراتىنىن، سونداي-اق، جو بايدەننىڭ ناۆالنىي جانە ونىڭ جۇز مىڭداعان قولداۋشىلارىمەن قانداي قارىم-قاتىناستا بولاتىنىن كورسەتەدى دەگەن.

ناۆالنىي ىسىنە اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى دە نازار اۋدارىپ وتىرعانىن بايدەننىڭ باس ديپلوماتى ەنتوني برينكەن دە اڭعارتتى. ول ءوزىنىڭ مالىمدەمەسىنىڭ بىرىندە كرەملدىڭ جەكە ادامعا بولعان مۇنداي قارىم-قاتىناسىنا الاڭداۋشىلىعىن جەتكىزگەن بولاتىن. «ايتىپ وتكەنىمدەي، ءبىز ناۆالنىي مىرزانىڭ قاۋىپسىزدىگىنەن قاتتى الاڭدايمىز. ەڭ ماڭىزدىسى ول كوپتەگەن رەسەيلىكتەردىڭ ىشكى داۋىسىن كورسەتىپ بەردى، وعان قۇلاق اسۋ كەرەك»، – دەگەن برينكەن.

ارينە، ۋاشينگتوننىڭ جاڭا ادمينيستراتسياسى كرەملدىڭ ناۆالنىي ىسىندەگى ۇستانىمىن سىنعا العانىمەن، ستراتەگيالىق قارۋلاردى باقىلاۋ تۋرالى كەلىسىمدى بەس جىلعا ۇزارتقانى ءۇشىن ءپۋتيندى ماقتاعانى دا بار. بىراق، ساراپشىلار بايدەننىڭ رەسەيگە قاراتقان ساياساتىندا اشىقتىق پەن شىنايىلىق بار دەپ سانايدى. ايتالىق، اقش-تىڭ رەسەيدەگى بۇرىنعى ەلشىسى توماس پيكەرينگ: «بايدەن ساياساتى ونىڭ كوزقاراسىنا سايكەس ايقىن، ول قارسىلاس ءۇشىن جاعىمسىز بولسا دا شىندىق.  بىراق، ول سونىمەن بىرگە ەكى جاقتىڭ دا ۇلتتىق مۇددەلەرى جاتقان جەردەن ءوزىنىڭ كۇتكەن ءۇمىتىن ءبىلدىرىپ وتىر. بۇل كەيدە ىڭعايسىزدىق الىپ كەلەدى»، – دەگەن پىكىرىمەن بولىسكەن.

راس، اقش پەن وزگە دە بىرقاتار باتىس ەلدەرى پۋتين رەجيمىنىڭ ناۆالنىيگە قاراتا ۇستانىمىن، وزگە دە ادام قۇىقىقتارىنا قاتىستى ماسەلەلەردە اشىق ءارى اۋىر سىندارعا الۋدا. بىراق، بۇنىڭ ناتيجەسى قانشالىق بولادى دەگەن ساۋال كوپتەگەن ادامدى ويلاندىرادى. ءتىپتى، باتىس ەلدەرىنىڭ سىناۋى مەن مىنەۋىنەن ءۇمىت از دەسە دە بولادى. امەريكالىق قولداۋ رەسەيدەگى ساياسي وزگەرىستەرگە وڭدى اسەر ەتەدى دەۋدە وڭ پىكىر ەمەس. بۇنداي پىكىردى گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى توماس رەمينگتون دا The Wall Streer Journal باسىلىمىنا بولىسكەن ەكەن. پروفەسسور رەمينگتون سوزىندە: «امەريكا قۇراما شتاتتارى ءبىزدىڭ كۇش-جىگەرىمىز رەسەيدەگى ساياسي وزگەرىستەرگە ءتيىمدى اسەر ەتەدى دەپ سانايدى. مەنىڭ ويىمشا قۇراما شتاتتار مۇنداي قيالىنان باس تارتۋى كەرەك»، – دەگەن.

“The Qazaq Times”