ترامپ قىتاي باسشىسىنا قىسىم كورسەتۋ نيەتىندە بولعان (ۆيدەو)

فلوريدا شتاتىنىڭ پالم-بيچ اتتى شاعىن قالاشىعىندا ورنالاسقان ايگىلى «مار-ا-لاگو» ەليتالىق ساياجايدا اقش-تىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى دونالد ترامپ پەن قىتاي توراعاسى شي جينپيڭ (سي تسزينپين) تۇڭعىش رەت جۇزدەستى. ەكى ەل اراسىنداعى تاريحي سيپات الاتىن بۇل كەزدەسۋدى ەكى ەلدەگى تانىمال باسىلىمدار بيىلعى جىلدىڭ ەڭ ەلەۋلى وقيعاسى دەپ باعالاپ وتىر.

بۇل رەتكى قىتاي باسشىسىنىڭ ترامپپەن بولعان كەزدەسۋى بۇرىنعى پرەزيدەنت وبامامەن كەزدەسۋدەي جايدارى جۇزدەسۋ بولمادى دەۋگە كەلەدى. قوس تاراپتىڭ ۇيىمداستىرۋشى قىزمەتكەرلەرى كەزدەسۋ كۇن تارتىبىندەگى  بارلىق بارىستى مۇلتىكسىز وتكىزۋگە تىرىستى. الايدا، اق ءۇي شەندىلەرىنىڭ جەكە پىكىرىندە، ترامپ كەزدەسۋ بارىسىندا قىتاي باسشىسىنا بەلگىلى دارەجەدە قىسىم تۇسىرۋگە مەيىلىنشە نيەتتى بولىپ شىقتى. بۇل تۋرالى “The New York Times” باسىلىمىندا جازىلعان ەدى. سەبەبى، كەزەكتى كەلىسسوزدىڭ سالماعى اۋىر. ترامپتىڭ بار ماقساتى اقش-قىتاي ساۋدا قاتىناسىندا جانە سولتۇستىك كورەيانىڭ يادرولىق قارۋدى دامىتۋىن تەجەۋ ىسىندە قىتايدى ءوز دەگەنىنە كوندىرۋ بولاتىن.

ترامپ تاققا وتىرعاننان بەرى قىتايعا قاراتقان پوزيتسياسىنا ءوزىنىڭ اتالمىش «امەريكا ءبىرىنشى» ساياساتى تولىقتاي ىقپال ەتىپ كەلدى. بۇل جولى دا ترامپتىڭ شي جينپيڭگە دەگەن سالقىن رايى سونىڭ تاعى ءبىر سيپاتى. ترامپتىڭ تاققا وتىرۋىنان بۇرىن قىتايعا قاراتا ايتقان ءار ءتۇرلى پىكىرلەرى جانە تايۋان (تايۆان) باسشىسىمەن تەلەفوندا تىلدەسۋ، قىتاي مەن اقش ديپلوماتياسىنداعى ماڭىزدى ءتۇيىن – «ۇلكەن قىتاي» ساياساتىنا قايشى كەلگەن ەدى. الايدا، اقپان ايىندا ترامپ پەن شي جينپيڭ تەلەفوندا سويلەسكەن كەزدە ترامپتا وسىدان بۇرىنعى قيقارلىقتىڭ بىرەۋى دە سەزىلمەگەن. سويلەسۋدەن كەيىن اقش قىتايمەن ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستا تەك بەيجىڭدى نەگىز ەتەتىن بولىپ كەلىسكەن.

بۇل رەتكى جۇزدەسۋدەگى سالقىنقاندى بولۋىنىڭ تاعى ءبىر سەبەبى، ترامپتىڭ ديپلوماتيالىق كەزدەسۋلەردەگى تاجىريبەسىزدىگى دەۋگە بولادى. ايتالىق، سولتۇستىك كورەيا ماسەلەسىنە كەلگەندە ترامپ قىتاي جاعىن اشىق سىنعا العان. كەزدەسۋدەن بۇرىن دا ترامپ ءوزىنىڭ Twitter پاراقشاسىنا «سولتۇستىك كورەيا كوپ جىلداردان بەرى اقش-پەن «ويناعىسى» كەلىپ ءجۇر. ال، قىتاي بولسا دەرلىكتەي استىرتىن قولداۋشى» دەپ جازعان بولاتىن. بۇل ديپلوماتيالىق قاتىناستا تىسقاقتى ساياساتكەردىڭ ءسوزى دەۋگە كەلمەيدى. اق ءۇي شەنەۋنىكتەرىن الاڭداتاتىن جايت تا وسى. تاجىريبەلى ساياساتكەرلەر ترامپتىڭ قىزۋقاندىلىقپەن بارلىق ماڭىزدى تۇيىندەردى بىردەي ورتاعا سالۋىن قۇپتاماي وتىر. قىتاي باسشىسى بولسا، ترامپتىڭ ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستا تەڭ ارىپتەس بولۋىن ءۇمىت ەتەدى.

ءبىر سوزبەن ايتقاندا، قىتاي توراعاسى وزى قوناق بولىپ وتىرعان ەلدەن بۇرىنعى پرەزيدەنت وبامادان كورگەن قوناقجايلىلىقتى كورگەن جوق. وڭىرلىك جانە الەمدىك قايشىلىقتاردىڭ شيەلەنىستى تۇسىنداعى بۇل كەزدەسۋدە قىتاي ترامپتىڭ دەگەنىنە كونە مە؟ ەكى ەل اراسىنداعى ارباسۋدىڭ سوڭى نەگە اپارىپ سوعارى – كەزدەسۋ قورتىندىسىنان بەلگىلى بولعالى تۇر.

“The Qazaq Times”