پاكىستان پرەمەر-ءمينيسترى اقش-قىتاي قاتىناسى تۋرالى پىكىر ءبىلدىردى. فوتو: Reuters

پاكىستان پرەمەر-ءمينيسترى يمران حان اقش پەن قىتاي قاتىناسى «جاڭا قىرعي-قاباق سوعىسىنا» قاراي دامىپ بارا جاتىر دەپ باعالادى. ول پاكىستان ءبىر تاراپتى تاڭدامايتىنىن، كەرىسىنشە اقش-قىتاي قاتىناسىن جاقسارتۋعا كومەكتەسۋى كەرەك دەپ ءبىلدىردى. بۇل مالىمدەمەسىن ول يسلامابادتا 9 جەلتوقساندا وتكەن قاۋىپسىزدىك سەمينارىندا ورتاعا سالدى.

يمران حان اتالعان مالىمدەمەسىنەن ءبىر كۇنى بۇرىن بايدەننىڭ دەموكراتيا سامميتىنە شاقىرۋىنان باس تارتقان ەدى. پاكىستان ليدەرىنىڭ دەموكراتيا سامميتىنە قاتىسۋدان باس تارتۋىن كوپتەگەن ساراپشىلار اتالمىش سامميتكە تايۋاننىڭ دەربەس ەل رەتىندە قاتسۋىمەن بايلانىستىرادى. بەيسەنبى كۇنى باستالعان سامميتكە بايدەن اكىمشىلىگى تايۋاندى شاقىرعانىمەن بەيجىڭگە ارنايى شاقىرۋ جىبەرمەگەن. بۇنداي سامميتكە قاتىسۋ قىتايمەن ستراتەگيالىق وداقتاس سانالاتىن پاكىستانعا بەيجىڭمەن ماىمىلەسىنە كەرى اسەر ەتۋى مۇمكىن.

ال، كەشەگى مالىمدەمەسىندە يمران حان وتكەن عاسىرداعى اقش پەن كەڭەس وداعى باستاعان «قىرعي-قاباق سوعىسى» كەزىندە پاكىستاننىڭ اقش باستاعان باتىس اليانسىنا قاتىسقانىن ايتا كەلىپ، اقش-قىتاي اراسىنداعى «بلوك» دەپ اتالاتىن «جاڭا قىرعي-قاباق سوعىسىنا» قاتىسقىسى كەلمەيتىنىن جەتكىزدى.

«پاكىستان بۇل توپتاردىڭ پايدا بولۋىنا جول بەرمەۋ ءۇشىن كۇش سالۋى كەرەك. ەشبىر توپقا قوسىلماۋىمىز كەرەك. 1980 جىلدارى كەڭەس وداعى اۋعانستاندى وككۋپاتسيالاعان كەزدە پاكىستان امەريكا قۇراما شتاتتارى قارجىلاندىراتىن اۋعانستاندىق يسلام جيھادى قارسىلاسۋ ۇيىمىنىڭ كەڭەسكە قارسى بازاسىنا اينالدى»، – دەدى يمران حان سوزىندە.

ال، بەيسەنبىدە قىتاي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى مالىمدەمەسىندە پاكىستاننىڭ دەموكراتيا سامميتىنە قاتىسۋدان باس تارتۋىن جوعارى باعالادى.

سوڭعى بىرنەشە جىلدا پاكىستاننىڭ قىتايمەن ءداستۇرلى تىعىز ساياسي، اسكەري جانە ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستارى نىعايا ءتۇستى. بەيجىڭ ەكىجاقتى جانە «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» جوباسى اياسىندا پاكىستاندىق ەنەرگەتيكا سالاسى مەن ينفراقۇرىلىمىنا ميللياردتاعان اقش دوللارىن قۇرايتىن ينۆەستيتسيا سالدى.

بەيجىڭمەن ىنتىماقتاستىعى جىل سايىن ارتىپ كەلە جاتقانىمەن پاكىستان سوڭعى 20 جىل ىشىندە ۋاشينگتونمەن بولعان بايلانىسى تۇراقسىز كۇيدە بولدى. ۋاشينگتون كوپ جىلدان بەرى يسلامابادتى اقش باستاعان حالىقارالىق كواليتسيا كۇشتەرىنە قارسى «تاليبان» ۇيىمىنىڭ شابۋىلدارىنا قولداۋ كورسەتتى دەپ ايىپتاپ كەلدى. اۋعانستان ماسەلەسىنىڭ كۇردەلى بولۋى دا اقش پەن پاكىستان قاتىناسىن تۇراقسىزدىققا الىپ كەلدى.

بەيسەنبىدەگى بايانداماسىندا يمران حان اۋعانستانداعى قازىرگى داعدارىسقا بايلانىستى قۇراما شتاتتاردى ايىپتاي سويلەدى. تالىپتەر كابۋل بيلىگىن العاننان كەيىن ەلدىڭ ورتالىق بانك اكتيۆتەرىن بۇعاتتاۋى 40 ميلليونعا جۋىق ادامنىڭ تاعدىرىن ەلەمەۋى دەپ باعالادى. پاكىستان ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا اقش-تىڭ جاۋاپكەرسىزدىگى اۋعانستاندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان گۋمانيتارلىق داعدارىسقا سەبەپ بولعان.

«تاليبان ولارعا (اقش-قا) ۇناسا دا، ۇناماسا دا، ءبىز بۇنىڭ 40 ميلليون ادامنىڭ تاعدىرى ەكەنىن ولارعا جەتكىزۋگە بار كۇشىمىزدى سالىپ جاتىرمىز. ەگەر قارجىلىق اكتيۆتەردى بۇعاتتاۋ، ەكونوميكالىق سانكتسيالار جالعاسا بەرسە، اۋعانستانداعى الەۋمەتتىك داعدارىس كۇشەيىپ، تۇتاس جاھان ءۇشىن پروبلەماعا اينالادى»، – دەگەن يمران حان.

The Qazaq Times