Tramp pen Şi Jinpiñ. Foto: CNN

Florida ştatınıñ Palm-Biç attı şağın qalaşığında ornalasqan äygili «Mar-a-Lago» elitalıq sayajayda AQŞ-tıñ qazirgi prezidenti Donal'd Tramp pen Qıtay törağası Şi Jinpiñ (Si Czin'pin) twñğış ret jüzdesti. Eki el arasındağı tarihi sipat alatın bwl kezdesudi eki eldegi tanımal basılımdar biılğı jıldıñ eñ eleuli oqiğası dep bağalap otır.

Bwl retki Qıtay basşısınıñ Tramppen bolğan kezdesui bwrınğı prezident Obamamen kezdesudey jaydarı jüzdesu bolmadı deuge keledi. Qos taraptıñ wyımdastıruşı qızmetkerleri kezdesu kün tärtibindegi  barlıq barıstı mültiksiz ötkizuge tırıstı. Alayda, Aq üy şendileriniñ jeke pikirinde, Tramp kezdesu barısında Qıtay basşısına belgili därejede qısım tüsiruge meyilinşe nietti bolıp şıqtı. Bwl turalı “The New York Times” basılımında jazılğan edi. Sebebi, kezekti kelissözdiñ salmağı auır. Tramptıñ bar maqsatı AQŞ-Qıtay sauda qatınasında jäne Soltüstik Koreyanıñ yadrolıq qarudı damıtuın tejeu isinde Qıtaydı öz degenine köndiru bolatın.

Tramp taqqa otırğannan beri Qıtayğa qaratqan poziciyasına öziniñ atalmış «Amerika birinşi» sayasatı tolıqtay ıqpal etip keldi. Bwl jolı da Tramptıñ Şi Jinpiñge degen salqın rayı sonıñ tağı bir sipatı. Tramptıñ taqqa otıruınan bwrın Qıtayğa qarata aytqan är türli pikirleri jäne Tayuan (Tayvan') basşısımen telefonda tildesu, Qıtay men AQŞ diplomatiyasındağı mañızdı tüyin – «Ülken Qıtay» sayasatına qayşı kelgen edi. Alayda, aqpan ayında Tramp pen Şi Jinpiñ telefonda söylesken kezde Trampta osıdan bwrınğı qiqarlıqtıñ bireui de sezilmegen. Söylesuden keyin AQŞ Qıtaymen diplomatiyalıq qarım-qatınasta tek Beyjiñdi negiz etetin bolıp kelisken.

Bwl retki jüzdesudegi salqınqandı boluınıñ tağı bir sebebi, Tramptıñ diplomatiyalıq kezdesulerdegi täjiribesizdigi deuge boladı. Aytalıq, Soltüstik Koreya mäselesine kelgende Tramp Qıtay jağın aşıq sınğa alğan. Kezdesuden bwrın da Tramp öziniñ Twitter paraqşasına «Soltüstik Koreya köp jıldardan beri AQŞ-pen «oynağısı» kelip jür. Al, Qıtay bolsa derliktey astırtın qoldauşı» dep jazğan bolatın. Bwl diplomatiyalıq qatınasta tisqaqtı sayasatkerdiñ sözi deuge kelmeydi. Aq üy şeneunikterin alañdatatın jayt ta osı. Täjiribeli sayasatkerler Tramptıñ qızuqandılıqpen barlıq mañızdı tüyinderdi birdey ortağa saluın qwptamay otır. Qıtay basşısı bolsa, Tramptıñ diplomatiyalıq qarım-qatınasta teñ äriptes boluın ümit etedi.

Bir sözben aytqanda, Qıtay törağası özi qonaq bolıp otırğan elden bwrınğı prezident Obamadan körgen qonaqjaylılıqtı körgen joq. Öñirlik jäne älemdik qayşılıqtardıñ şielenisti twsındağı bwl kezdesude Qıtay Tramptıñ degenine köne me? Eki el arasındağı arbasudıñ soñı nege aparıp soğarı – kezdesu qortındısınan belgili bolğalı twr.

“The Qazaq Times”