دالاي لاما: قىتايدا قارۋ كۇشى بار، ال بىزدە اقيقاتتىڭ كۇشى بار

«قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىندا قارۋ كۇشى بولسا، ءبىز دە اقيقاتتىڭ كۇشى بار. ۇزاق بولاشاقتان قاراعاندا، اقيقاتتىڭ كۇشى قارۋ كۇشىنەن الدە قايدا قۋاتتى». بۇنداي پىكىردى تيبەتتىڭ رۋحاني كوسەمى دالاي لاما الەم بۋدديستەرى ءۇشىن كيەلى ورىن سانالاتىن ۇندىستانداعى بودح گايا ساپارى كەزىندە ورتاعا سالدى.

ول سوزىندە بۇدان ءۇش جىل بۇرىن بەيجىڭ ۋنيۆەرسيتەتى جۇرگىزگەن ساۋالناما ناتيجەسىن العا تارتا وتىرىپ، قىتايدا 300 ميلليوننان استام بۋدديست بار ەكەنىن، ءارى بۇل ساننىڭ جىلدان جىلعا ءوسىپ كەلە جاتقانىن ايتتى. قىتايداعى بۋدديستەردىڭ باسىم كوبى تيبەتتىك بۋدديزمگە (لاما دىنىنە) سەنەدى.

ۇندىستانداعى PIT ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ كورسەتكەن رەسمي مالىمەتىندە، دالاي لامانى 1959 جىلى قىتاي اسكەرى تيبەت جەرىنە باسىپ كىرگەندە ءۇندىستاننان ساياسي باسپانا سۇراي بارعانىن كورسەتەدى. ال، تيبەت ورتالىق اكىمشىلىگى اتالعان ۇيىمنىڭ رەسمي سايتىنداعى مالىمەتتەرگە قاراعاندا، دالاي لاما 1988 جىلى 15 ماۋسىمدا «قىتاي مەن تيبەت بەيبىت كەلىسسوزى» اتتى كەلىسىم فورماتىن ۇسىنعان. وندا تيبەتتەر جاسايتىن ءۇش پروۆينتسيا مەن وبلىستارى اۆتونومدى، دەموكراتيالىق ساياسي ايماقتار رەتىندە قۇرىلۋى ءتيىس دەپ كورسەتىلگەن. سونداي-اق، اۆتونوميالى ايماقتار قحر-مەن بەيبىت قاتىناسىن ساقتايدى جانە ءوزىنىڭ قورعانىسى مەن سىرتقى ساياساتىن قحر باسقارۋىنا بەرەدى دەلىنگەن.

رەسمي بەيجىڭ دالاي لامانى ساياسي تۇلعا رەتىندە تانيدى جانە ونىڭ تيبەت رۋحاني كوسەمى ەكەندىگىن مويىندامايدى. سونداي-اق، ونىڭ ەلگە كىرۋىنە شەكتەۋ قويعان.

“The Qazaq Times”