سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ ىسىنە قاتىسى سوت بىلتىر قازاقستان قوعامىنداعى ايرىقشا وقيعالاردىڭ ءبىرى بولىپ قالدى. قىتاي قىسىمىنان قۇتىلۋ ءۇشىن ەكى ەل شەكاراسىن زاڭسىز كەسىپ ءوتىپ، قازاق ەلىن پانالاي كەلگەن سايراگۇلدى الماتى وبلىسى پانفيلوۆ اۋداندىق سوتى التى اي باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا، الايدا «جازاسىن جەڭىلدەتەتىن ەرەكشە جاعدايىنا بايلانىستى» شارتتى جازاعا الماستىرۋ ۇكىمىن شىعارعان ەدى. سوت ۇستىندە بوساپ شىققان سايراگۇلگە قر بيلىگى «پانا ىزدەۋشى تۇلعا» كۋالىگىن ءۇش اي ۋاقىتقا بەرگەن بولاتىن.

ال، سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ بوسقىن مارتەبەسىن الۋ تۋرالى ءوتىنىشى قازان ايىندا الماتى وبلىستىق كوشى-قون كوميتەتى جانىنداعى كوميتسيا تارابىنان تويتارىلعان. سودان بەرى سايراگۇل ساۋىتبايقىزى «پانا ىزدەۋشى تۇلعا» كۋالىگىن ەكى مارتە ءۇش ايعا ۇزارتتى. سوڭعىسى 28 قاڭتار كۇنى الماتى وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ كوشى-قون قىزمەتى جاعىنان تابىستالدى. بۇل قۇجاتتىڭ جارامدىلىق مەرزىمى 25 ساۋىرگە دەيىن ەكەنى بەلگىلى. الايدا، كوزقاراقتى كوپشىلىك بوسقىن مارتەبەسىنەن بۇرىن، سايراگۇلگە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى» دەيتىن مارتەبەنىڭ بەرىلۋىن قالايتىنى انىق.

كوپشىلىك نازارىن اۋداراتىنى، س. ساۋىتبايعا «پانا ىزدەۋشى تۇلعا» قۇجاتى كەزەكتى رەت ۇزارتىلعان ۋاقىتقا تۇسپا تۇس، كەنيالىق سپورتشىلارعا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعى بەرىلگەنى تۋرالى حابار الەۋمەتتىك جەلىدە تاراپ، كەرەعار ەكى ماسەلە بىرقاتار جەلى قولدانۋشىنىڭ سوگىسىنە قالىپ ەدى. وسىعان بايلانىستى ءبىز قوعام بەلسەندىلەرى مەن زاڭگەر ابزال قۇسپانوۆتىڭ پىكىرىنە قۇلاق تۇرگەن ەدىك.

قوعام بەلسەندىسى، «ەلاماناتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى ىرىسبەك توقتاسىن:

ارينە، مۇنداي جاعداي ادامدى اشىندىرادى، حالىقتىڭ دا اشۋ-ىزاسىن تۋدىراتىن ىستەر عوي، ءوز قازاعىنا ازاماتتىق بەرە الماي وتىرعاندا، وزگەلەردى جارىلقاۋ دەگەن. كەيدە ءبىز سونداي «جالپاق شەشەي» بوپ قالامىز عوي. وسىعان بايلانىستى ايتاتىن مىناداي ءبىر ماسەلە بار، توتەنشە جاعدايدا جەڭىلدەتىلگەن ازاماتتىق بەرۋ دەگەن بار، اسىرەسە وليپيادا سپورتشىلارىن شەتەلدەن الىپ كەلگەن كەزدە ولارعا تەز ارادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن بەرەدى. قازىر مىنا قىتايداعى جاعداي اشىق سوعىس بولماسا دا، ودان ءبىر كەم بولىپ تۇرعان جوق. قىتايدا جاسالىپ جاتقان گەنوتسيدتەن قاشىپ كەلگەن ادامدىكى دە توتەنشە جاعدايعا جاتادى. وسىندايدا توتەنشە جاعداي رەتىندە ازاماتتىق بەرۋ قاراستىرىلۋى كەرەك نەگىزى.

پرەزيدەنتى ايىپتاۋعا بولماس، بىراق پرەزيدەنت اينالاسىندا جۇرگەن جاعىمپازداردىڭ، سپورت سالاسىن باسقارىپ وتىرعان ادامداردىڭ ۇلتتىق مۇددەدەن كورى وزدەرىنىڭ جەكە اتاق-ابرويىن جوعارى قويىپ، شەتەلدەن سپورتشىلار الدىرىپ، سولار العان جۇلدە ارقىلى اتاق-ابىرويلارىن، وتىرعان تاقتارىن قورعاپ قالۋ ماقساتىندا جاساپ وتىرعانى ەكەنى بەلگىلى.

سايراگۇلدىڭ بوسقىن مارتەبەسىن الۋعا قۇقىلى بولاتىنى ونىڭ وتباسى وسىندا تۇرادى، زاڭدى نەكەدەگى كۇيەۋى مەن ەكى بالاسى دا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى. سوندىقتان سايراگۇلدىڭ دە بوسقىن مارتەبەسىن، قازاقستان ازاماتتىعىن الۋعا قۇقى بار.

«پانا ىزدەۋشى تۇلعا» كۋالىگىن بەرۋى، ەل رەتىندە ۋاقىتشا بولسا دا دۇرىس قادام دەپ ەسەپتەيمىن، ءوز باسىم. ءبىر ادامعا بوسقىن مارتەبەسىن الۋ ءۇشىن سول ەلدە بەلگىلى مەرزىم تۇرۋ سەكىلدى حالىقارالىق تالاپتار بولادى. قاتەلەسپەسەم، بۇل ەۋروپا ەلدەرىندە دە شامامەن ءبىر جىل ۋاقىتتان كەيىن بەرىلەدى. ماسەلەنى «سۋىتىڭقىراپ»، ۋاقىت وتكىزىپ بارىپ، ەلىمىز تارابىنان بۇل ماسەلە شەشىلەدى جانە الداعى ۋاقىتتا سايراگۇلگە بوسقىن مارتەبەسىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن بەرەتىنىنە سەنەمىز.

مىنە، بۇل قىتايداعى قازاقتىڭ باسىنا كۇن تۋعاندا قازاق ەلى رەتىندە ءبىر قازاق بولسا دا سايراگۇلگە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن بەرسەك ابزال ەدى دەگەن قوعام ويىنىڭ ءبىر وكىلى. بىراق، بۇل سۇراققا سايراگۇلدىڭ سوتتاعى قورعاۋشىسى بۇعان باسقا قىرىنان جاۋاپ بەردى.

زاڭگەر، سايراگۇل ساۋتبايدىڭ سوتتاعى قورعاۋشى ادۆوكاتى ابزال قۇسپان:

بىرىنشىدەن،  سايراگۇلگە قازىرگى بەرىلىپ وتىرعان ستاتۋس زاڭمەن كوزدەلگەن نارسە، ياعني «بوسقىندار تۋرالى زاڭىمەن» رەتتەلەدى. ايتالىق، بوسقىن ەلگە كەلىپ قالعان جاعدايدا، سوسىن ءوزى ءوتىنىش بەرگەن جاعدايدا، سول ءوتىنىشتىڭ ءمانى بويىنشا قارالىپ بولعانعا دەيىن مەرزىمى ۇزارتىلا بەرەدى. ءبىز ءوتىنىشتى الماتى وبلىسى بويىنشا كوشى-قون كوميتەتىنە بەردىك، ولار باس تارتتى. ونىڭ وزىنە دە بىرەر اي كەتتى. بۇل شەشىمگە بايلانىستى ءبىز جوعارى ورگانعا شاعىم كەلتىردىك، ۇيتكەنى «بوسقىندار تۋرالى زاڭنىڭ» 15-ءشى بابىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس، مەن ودان جوعارى تۇرعان ورگانعا شاعىمدانۋعا مىندەتتىمىن. ءسۇيتىپ، استانا قالاسىنداعى كوشى-قون كوميتەتىنە بەردىك، ولاردا بۇل ءوتىنىشتى قاراپ، بيىلعى جىلى 4 قاڭتاردا باس تارتتى. وسىدان كەيىن ءبىز بۇنى سوتقا بەردىك. بۇل ماسەلەنى تالدىقورعان قالالىق سوتى قاراۋى كەرەك بولعان. مىنە وسىلاي سوتتىڭ بارلىق بارىستارىنان وتكەنشە بۇل ستاتۋس ءۇش اي سايىن ۇزارتىلا بەرەدى. سەبەبى، تەك بولە-جارا سايراگۇلگە عانا بەرىپ وتىرعان ستاتۋس ەمەس، زاڭدا بار، زاڭمەن كوزدەلگەن ستاتۋس – مۇمكىندىك.

ول دا بولسا زاڭنىڭ گۋمانيستىك باعىتى، ياعني بارلىق مۇمكىندىكتەرى بىتكەنگە دەيىن ەلدەن شىعارماۋ دەگەن سەكىلدى. ءارى-بەرىدەن سوڭ بۇل – بۇۇ-نىڭ تالابى.  بۇنى ءبىر جەڭىس نەمەسە مەنىڭ جۇمىسىمنىڭ جەتىستىگى دەپ قاراۋعا بولمايدى، ونسىز دا زاڭمەن بەرىلۋى ءتيىستى نارسە.

ەندى، «كەنيالىق سپورتشىلارعا بەرىلگەندە، نەگە سايراگۇلگە بەرىلمەيدى» دەيتىن ماسەلە، ارينە بۇل ازامات رەتىندە نامىسقا تيەتىن نارسە – «قازاققا ءۇش قايناسا دا سورپاسى قوسىلماعان جانە قوسىلمايتىن بىرەۋگە نەگە وپ-وڭاي ازاماتتىقتى بەرە سالدىق؟ نەگە سايراگۇلگە بەرمەدىك؟» دەيمىز. بىراق، مەن زاڭگەر بولعاننان كەيىن زاڭنىڭ تالابى بويىنشا ايتۋىم كەرەك. سايراگۇلگە ءبىز قازىر ازاماتتىق بەرەيىك دەسەك تە، زاڭ جۇزىندە بەرە المايمىز. نەگە دەسەڭىز ونىڭ وتە مىندەتتى بولعان پروتسەدۋراسى بار. بۇل جانە فورمالدىق پروتسەدۋرا ەمەس زاڭ بويىنشا مىندەتتى پروتسەدۋرا. بىرىنشىدەن، وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، بىزدە قوس ازاماتتىققا تىيىم سالىنعان، ال سايراگۇل قازىرگە دەيىن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى. ول ازاماتتىقتان شىعۋ ءتارتىبى بار، بەلگىلى سەبەپتەرمەن سايراگۇل بارىپ ول ازاماتتىقتان شىعا المايدى. قىتاي ازاماتتىعىنان شىعىپ، زاڭدى تۇردە شەكارادان ءوتىپ كەلۋى كەرەك دەگەندەي. سوندىقتان دا زاڭ جۇزىندە بىزدە مۇمكىن ەمەس. ايتالىق، مەنىڭ ءوزىم دە بيلىك باسىندا وتىرسام دا سايراگۇلگە ازاماتتىقتى بەرە الماعان بولار ەدىم. ەگەر ءبىر عانا سايراگۇلگە ايرىقشا جەڭىلدىك جاسايىق دەسەك، كەيىن باسقا دا ازاماتتارعا سولاي جاساۋعا مىندەتتى بولىپ قالامىز. زاڭ بارىنە بىردەي، جالپىعا ورتاق سىندى كونستيتۋتسيالىق نورمانى ساقتاۋعا ءتيىسپىز قانداي جاعدايدا دا . سوندىقتان ءبىز قازىر تەك قانا بوسقىن مارتەبەسىن الۋ ءۇشىن جۇمىس جاساپ جاتقانىمىز سول، – دەيدى زاڭگەر.

ءبىر ەلدە قانداستاردىڭ باسىنا كۇن تۋىپ جاتقاندا، ەلگە كەلگەنى قۇجاتتىق جۇمىستاردىڭ سارساڭىندا سابىلىپ جاتقاندا، اۋىلداعى قازاقتىڭ قارا دومالاقتارى قايراتىن قايدا جۇمسارىن بىلمەي جاتقاندا، الىس قارا قۇرلىقتان سپورتشى الدىرۋ، وعان ەل ازاماتتىعىن بەرۋ قوعامنىڭ اشۋىنا تيەتىنى انىق قوي. ءتىپتى قوعامدا بۇل ءىستى ەلدىڭ نامىسى، بايراعىنىڭ بيىكتەۋىنە جاسالعاننان كورى، ءباز ءبىر شەندىنىڭ قالتاسى مەن قارىنىنىڭ قامى دەپ قارايتىندار دا از ەمەس.  نە دەسەك تە، ءوزىمىزدى، وزىمىزدەگىن، وزىمىزدىكىن ء–وزىن قادىرلەۋگە ءبىزدىڭ ەل قاشان جەتەر ەكەن؟!

“The Qazaq Times”