Qorşağan ortanı qorğau adamzattıñ ortaq mindeti. Älem boyınşa beleñ alğan jılınu procesi mwzdıqtardıñ eruine äkelude. Auanıñ lastanuın azaytu üşin, jasıl jelekterdiñ mañızı zor. Biraz jıldardan bergi urbanizaciyalanu qala mañına qonıstanuşılardıñ sanın kürt köbeytti. Sondıqtan qalağa jaqın ornalasqan eldi mekenderde ağaştardıñ otalıp, ol jerlerge är türli maqsattarğa paydalanılatın qwrılıstar salına bastadı. Qazaqstan boyınşa birneşe qalanı atauğa boladı, osılardıñ işinde Almatı qalasınıñ üles salmağı ülken.

2021 j tamız ayındağı Qazaqparattıñ deregi boyınşa , sol kezdegi qala äkimi B.Sağıntaevtıñ qala halqınıñ 2millionğa jetkenin habarlağan bolatın. Bwl soñğı kezdegi demografiyalıq ösim men urbanizaciyanıñ, sonday-aq şetten kelgen qandastardıñ qonıstanuımen baylanıstı. Säykesinşe qalanıñ lastanuı da 15 esege köp.

Lastanudıñ 15,5%-ı zauıttarğa, 23,3%-ı qalaaralıq kölikke, 58,6%-ı avtokölikke tiesili. Almatı qalasınıñ auasında joğarı temperaturada otınnıñ januı kezinde payda bolatın azot dioksidi basım. Onıñ negizgi közderi avtokölik qaldıq gazdarı, JES auağa ziyandı şığarılımdarı, qattı qaldıqtardı jağu men gazdıñ januı bolıp tabıladı. Qalanıñaynalasına ornalasqan auıldarda twrğın sanınıñ artuına baylanıstı jasıl jelekter men bwtalar, ağaştar kürelip, twrğın üyler salınuda. Lastanğan auanıñ zardabın azaytu üşin ösimdikterdiñ paydası köp ekeni aytpasada tüsinikti. Soğan qaramastan, otalıp jatqan ağaştardı jii köremiz.

QR Industriya jäne infraqwrılımdıq damu minstriniñ 31.03.2020 N173 bwyrığındağı 1-tarmaq, 3 qosımşasında:
3)”Ağaştardı kesuge rwqsat beru memlekettik qızmet körsetu qağidaları bekitilsin”delingen. Osı minstirliktiñ 23.02.2022 N101 bwyrığı boyınşa 1-tarau jalpı erejelerdiñ( bwl erejeler QR zañınıñ 20 babı, 23-15 tarmaqşasına säykes jasalğan) 2-tarmağında “Osı ülgili qağidalardıñ negizinde jergilikti atqaruşı organdar jasıl ekpelerdi kütip-wstau jäne qorğau qağidaların äzirdeydi” delingen.


Atalğan ülgili qağidanıñ (2) erejesi ağaştardı kesu “rwqsattar jäne habarlamalar turalı” QR zañınıñ 2-qosımşasınıñ 159_tarmağına säykes “uäkiletti organnıñ rwqsatı boyınşa jüzege asırılatın ağaştardı kesu jönindegi jwmıs” dep körsetilgen. Osı erejege say Talğar audanı Qızıl-Qayrat eldi mekendegi twrğın üy salu maqsatındağı kesilip jatqan ağaştar üşin qwzırlı organdardıñ rwqsat qağazı bar ma eken, ol zañ boyınşa jüzege asırılıp otır ma, osınday ağaş-bwtalı jerlerdiñ jeke menşikke satılıp ketuine ne sebep boldı eken, bwlar qorşağan ortağa zalalın tigizgen joq pa degen swraqtar tuındaydı.

Jergilikti äkimdiktiñ iä bolmasa jer qatınastarına qatıstı orındardıñ barmaq bastı, köz qıstımen tarqatılğan (Saudalanğan) jerleri qorşağan ortanıñ qağidasın öreskel bwzuda. Üy saluğa arnalğan jer telimderin ösip twrğan ormannıñ arasınan emes basqa jerlerden berse bolar edi degen oydı aytqımız keledi.

Nwrbätima Baytwrsın

Talğar audanı, Qızıl-qayrat auılı