Arısqa jwmıs saparımen barğan qorğanıs ministri Nwrlan Ermekbaevtıñ aytqanı jüzege aspadı. Mıñdağan tonna oq-däri birneşe jıl sonda twruı mümkin. Şilde 2019 jıl. Foto: aşıq derekköz

Arıs qalasındağı törtinşi jarılıs 2019 jılı jazda bolğanı belgili. Mıñdağan adamnıñ ömirine qauip töndirgen äskeri qoyma şeneunikter uäde etkendey juırda köşirilmeydi. Qoymadağı 117 mıñ tonna oq-däri joyılğan, qalğan böliginiñ 20 mıñğa juığı köşirilse de, äli künge deyin 12 mıñdayı eski arsenalda twr. Nege? 

On jılda bir emes, tört märte jarılıp, onnan astam adamnıñ ömirin  qiğan qoymadağı oq-däriniñ kölemi jaylı mälmetti qorğanıs ministri Nwrlan Ermekbaev  22 jeltoqsandağı baspasöz jiınında «qwpiya» degenimen, redakciyağa jazbaşa jauap joldaptı.

Vice-ministr Timur Dändibaev wsınğan dereke qarağanda, bıltırğı tötenşe jağday saldarınan äskeri qoymadağı kölemi 3 mıñ vagonğa teñ 117 mıñ tonna oq-däri men qaru-jaraq jarılğan. Arıstağı äskeri qoymanı oq-däriden tazartu jwmısı äli ayaqtalmağan.

Resmi derek boyınşa, 2019 jılı 5 şildede oq-därini köşiru jwmısı bastalğan. Sol kezde ministr Ermekbaev 28 mıñ tonna (817 vagon) jükti on ayda, yağni 2020 jılğı mamır ayına deyin tolıq köşiruge uäde bergen.

Ministr oq-därini tasımaldau barısında qauipsizdik mäselesine män bergenin aytıp, jaña qoyma salınğanşa operaciya toqtağanın jetkizgen. Ministrliktiñ mälimetinşe, apattan «aman qalğan» 32 mıñ tonna qarudıñ 19,7 mıñı ğana köşirilip-tasımaldanğan, qazir 12,3 mıñ tonnası (injenerlik oq-däriler – 11 710,26 tn./424 vagon, qwrılğı jinaqtarı men oqu-jattığu oq-därileri – 598 tn./32 vagon) Arısta qalıp qoyğan.

«Biz oq-därilerdiñ negizgi böligin Arıstan alıp kettik. Biraq basqa qoymalardıñ jağdayı jetkilikti bolmağandıqtan, jwmıs uaqıtşa toqtadı. Eñ quattı, qauipti qaru-jaraqtar men oq-därilerdi özge qoymalarğa tarattıq. Qazir Arıs qalasındağı qoymalarda tek injenerlik oq-däriler qaldı. Bwlardan tönetin qauip joq. Basqa qoymalar dayın bolğan soñ jwmıs jalğasadı», – dep jauap berdi 22 jeltoqsandağı brifingte.

Vedomstvonıñ baspasöz qızmeti wsınğan jauap hatta äskeri qoymadağı qauipti oq-däri qorı ministrdiñ alğaşqı uädesindey emes, 2025 jılğa qaray köşiriletini habarlanğan. Qaru-jaraq saqtaytın qoymalar salınıp, qoldanılısqa berilgennen keyin ğana köşiriledi.

«Qalğan oq-därilerdi tasımaldau josparlanğan jaña saqtau ob'ektileriniñ qwrılısı ayaqtalğannan keyin  jüzege asırılatın boladı. Saqtau nısandarın qwrılısı şamamen 2024 jıldıñ törtinşi toqsanında ayaqtaladı», – delingen resmi jauapta.

Jartısınan köbi joyılğan oq-däriniñ qalğan böligin alğaşında on ayda köşirmek bolğan ministrdiñ sözi birer jılğa emes, attay bes jılğa keşeuildeuiniñ sebebi belgisiz. 149 mıñ tonna qaru qwraldarınıñ 117 mıñı janıp ketken, qoymada jatqan 12 mıñın saqtar orın joqtığı da jüyeli mäseleniñ bir wşınan belgi bererdey.

Bıltır, 2019 jılğı 24 mausımda 45 mıñ twrğını bar Arıstağı äskeri qoymasında  alapat jarılıs bolğan. 117 mıñ tonna qaru-jaraqtıñ külli kökke wşqan apattan tört adam (ekeui – äskeri, bireui – beybit twrğın, bir bala evakuaciyalau kezinde jol apatınan mert boldı) qazağa wşıradı. Sonımen qosa, onmıñdağan adam üy-jayın tastap köşuge mäjbür bolıp, 7527 üy men 103 köpqabattı twrğın üy zaqımdanğan edi.

"The Qazaq Times"