Pandemiya kezinde jwqpalı aurular men ökpe qabınuı turalı halıqtıñ bilimi birşama artqanımen, älde de keybir qoldanbalı tüsinikterdi qate wğınıp jürgenimiz belgili. Keyingi kezderi köpşilik ÖJJA men protativti jeldetu qwrılğıların jii şatastırıp, ornın almastırıp qoldanatını bayqaluda. Sol sebepti elordadağı Wlttıq neyrohirurgiya ortalığı AQ-nıñ medicinalıq apparttar böliminiñ bas injeneri Serik Mwrathannan osı taqırıp töñiregindegi swraqtarğa jauap alıp körgen edik.

Ökpege tınıs aluğa kömektesetin apparattıñ qanday türleri bar?

Aua almasuın retteuge kömektesetin ökpeni jasandı jeldetu apparatı, ottegi koncentratorı, sosın protativti-floumetr degen türleri boladı. Köpşilik mwnıñ bärin «IVL» dep atap jür, soğan baylanıstı aşıñqırap aytayıq.

Birinşisi, ökpeni jasandı jolmen jeldetu apparatı rejimderine baylanıstı özdiginen tınıs ala almay jatqan adamğa qısım beru arqılı ritimdi tınıstauğa kömektesedi. Onda ottegi ırğağı avtomattı jäne qolmen (mehanikalıq) basqarıladı.

Ekinşi qwrılğı ottegi koncentratorı – ottek mölşerin koncentraciyalaydı, yağni mwnda dayın ottegi bolmaydı. Biraq auanı jinap-qısu arqılı ärtürli procenttegi ottekti adam denesine mwrın arqılı jiberedi. Özdiginen tınıs alıp jatqan, alayda ottegi jetispeytin adamğa kerek.

Al üşinşi türi floumetr ottegini öndirmeydi, balondağı dayın ottegini ılğaldandıru arqılı adamnıñ tınıstauına kömektesedi. Qazirgi tañda älemde negizgi osı üş türi paydalanıladı.

Eñ birinşi söz etken ÖJJA qwrılğınıñ tolıq avtomattı, jartılay avtomattı, qolmen basqaratın jäne jasandı intellektpen basqarılatın türleri bar.

Ottegi koncentrantı. Foto: aşıq derekköz

Tınıstauğa arnalğan apparattıñ bağası da ärtürli me?

Tolıq avtomattı ÖJJA-nıñ narıqtağı bağası 40 million teñgege deyin baradı, jartılay avtomattı türleri 3-7 million teñge aralığında. Al ottegi koncentratorı 150 mıñ men 1,5 million teñge aralığında. Dayın ottegige baylanıstıratın floumetr qwnı 50 mıñ-300 mıñ teñge twradı.

Üyde, jedel järdem qızmetinde, palatada, intensivti terapiyada, reanimaciyada qoldanılatın türlerin jäne mısalmen markaların taratıp aytıp berseñiz.

Qazir Qazaqstannıñ barlıq oblısında ärtürli elderden alıp kelingen ülgileri qoldanısta. Tipti, sonau Keñes kezinen qalğan mehanikalı türleri de bar, al bastı qalalardağı Wlttıq ortalıqtarda tehnika öndiruşi liderler Japoniya men Germaniyanıñ önimderi. Mısalı, Drager, Akoma siyaqtı markalar. Şalğay oblıstarda Koreya, Qıtay, Resey elderiniñ tehnikası qoldanıluda.

Qaysısın qaşan qoldanadı?

Ökpeni jeldetu barısında qwrılğı pacienttiñ jası men jınısınan bwrın, onıñ häline qaray qoldanıladı. Tüsiniktirek aytsaq, intensivti terapiya-reanimaciyada jatqan nauqastarğa ottegi koncentratorı nemese floumetr qoldanılmaydı (bwlar köbine jedel järdem brigadasında, pul'monologiya böliminde, tipti üyde qoldanıladı). Sebebi joğarıda aytqanımızday bwlar özdiginen tınıstauğa mwrşası barlarğa arnalğan. Al jansaqtau bölimine jatqızılğandardıñ köbi özdiginen tınıstay almaydı nemese esin joğaltqan. Olarğa jağdayına qaray jartılay ne tolıq avtomattı ÖJJA-nı qosuğa tura keledi.

Portativti qwrılğı. Foto: aşıq derekköz

Qazaqstanda qolda bar nemese jetkizilip jatqan apparattardıñ basım böligi qanday?

Jalpı Almatı qalası, astana jäne oblıs ortalıqtarında tolıq jäne jartılay avtomattı türleri bar. Al jasandı intellektke negizdelgen türi Qazaqstanda öte az. Sonımen qatar qazirgi üy jağdayında emdelip jatqan azamattar (ottegi jetispey entigetinder) mobil'di ottegi koncentratorın köptep paydalanuda.

Qwrılğılar qazaqstandıqtarğa qanşalıqtı kömektesip jatır?

O basta COVID-19 virusın ökpeniñ jedel qabınuınan (pnevmoniya) bölek qarastırdı. Meniñşe, bwl eşqanday pnevmoniya emes. Mwnıñ bäri koronavirustıñ ökpege şabuldauınan asqınğan saldarı. Sondıqtan kez kelgen ökpeniñ jedel qabınu auruına ottegi öte qajet. Osını eskersek, adam ağzasındağı otteginiñ mölşerin 90%-dan tüsirip almas üşin bwl apparattardıñ tigizer kömegi zor.

Ökpe qabınuı men koronavirus kezindegi tınıstau apparatın qoldanuda naqtı qanday ayırmaşılıq bar?

Qabınğan kezde ökpeniñ ottegini siñiru qabatı (jasuşalar) jaramsız küyge tüse bastaydı. Saldarınan qalıptı auanıñ qwramındağı 21% ottegi ökpeniñ dwrıs jwmıs isteuine jetkliksiz boladı. Al COVID-19 dertinde kerisinşe, virustıñ kesirinen jasuşalar emes, ökpeniñ ottegi siñiru qabatınan ötetin wsaq qan tamırlar (kapillyar) qannıñ qoyulanuınan bitelip qaladı. Dese de ekeuinen tuındaytın zardabı bir. Ol – ottegi tapşılığı. Eki jağdayda da apparattar arqılı ottegi jetkizu qajet. Biraq COVID-19 infekciyası mısalında därigerdiñ emdik şaraları birinşi orında bolmasa, jay apparat kömektese almaydı.

Wlttıq neyrohirurgiya ortalığı AQ-nıñ medicinalıq apparttar böliminiñ bas injeneri Serik Mwrathan

Qazaqstannıñ ÖJJA öndiremiz deui – jemqorlıq shemasınıñ bir türi

Jaqında Şımkent äkimdigi Kazmedpribor Holding kompaniyasına aqşa audarıp, 3 ayda ÖJJA qwrılğısın öndiruge uağdalastı. Mwnday kürdeli tehnikanı öndiru bir toqsanda şeşiletin närse emes. Bir qwrılğınıñ qwrılımında aldımen elektronika, ekinşiden komp'yuterlik bağdarlama bar jäne eñ mañızdı böligi intellektual jadı boladı. Osınıñ barlığın üş ayda öndiru mümkin emes. Sondıqtan olar özge de otandıq «öndiruşiler» sekildi negizgi bölikterin şetelden, sonıñ işinde Qıtaydan arzanğa aldırıp, Qazaqstanda qwrastıradı. Al öndirgen künniñ özinde onı klinikalıq täjiribeden ötkizu qajet boladı. Mwnı adamnan bwrın jasandı ökpege jasatıp tekseredi. Eksperimentaldı kezeñge bas-ayağı üş jıl uaqıt ketedi. Jiti zerttelmegen jağdayda tehnika qauipti boluı mümkin.
Sondıqtan Qazaqstanda ÖJJA qwrılğısın öndiremiz dep eldi aldaudıñ qajeti şamalı. Bwl nağız jemqorlıqtıñ jüyeli shemasınıñ bir türi. Mwnday merzimde ÖJJA qwırlğısın öndirem degenge damığan jasampaz-tehnokrat elder kületin bolar.

Qazaqstan ökpeni jasandı jeldetu apparatı tügili onıñ sırtındağı plastik korpusın da öndire almaydı. Eldegi özinşe öndiris jasap otırğan kompaniyalar mehanikalıq jabdıqtardı öndirse öndirer, al elektronikalıq tehnikalardı şetelden tapsırıspen aldırıp, osında qwrastıradı. Osılayşa ükimetti de, halıqtı da aldap otır. Mwnım qate bolsa, Aqtöbedegi rentgen, Almatıdağı Medremzavod jäne Kazmedpribor kompaniyalarına arnayı ükimettik komissiya jiberilsin!

Soñğı mälimetter boyınşa, Qazaqstanda COVID-19 dertine şaldıqqandardıñ resmi sanı 72 mıñnan astı. 43 mıñnan astam adam auruınan ayığıp şıqsa, jalpı jiını 690-day adam qaytıs bolğan.

Densaulıq saqtau ministrligine qaraytın Tauarlar men körsetiletin qızmetterdiñ sapası men qauipsizdigin baqılau komitetiniñ basşısı Timur Swltanğazin 16 şilde küni ötken baspasöz jiınında Qazaqstanda virus jwqtırğan 306 adamnıñ auır hälde jatqanın aytqan. Onıñ 265-iniñ jağdayı qiın, al 41-iniñ ahualı tım auır deñgeyde. 41 nauqas ÖJJA qwrılğısında jatır. Sonday-aq 133 adam invazivti emes tınıstau apparatımen dem alıp jatır. 106 pacient ottegi terapiyasın alıp jatqan körinedi.

"The Qazaq Times"