28 naurız küni, Indoneziyanıñ Jakarta mañında tüsirilgen üreyli fil'mderdegi köriske wqsas bir video taratılısımen, You Tube körermenderin dür silkindirdi. Videoda auıl twrğındarı iz-tozsız joğalıp ketken er adamdı, abjılannıñ (piton) işinen tauıp aladı. Olardıñ aytısına qarağanda abjılan bwl er adamdı sodan bir kün ğana jwtıp qoyğan. Tipti ayaqtarınan bastap qorıtıla bastağanı da anıq bayqaladı.
Adamdar men januarlardıñ mwnday wşırasıp qalu Indoneziyada köp bolıp twradı. Bwl jer tropikalıq beldeudegi toparalğa (arhipelag) jatadı. Äri Aziyadağı tropikalıq ormannıñ eñ auqımdı bölegin alıp jatır. Ekologtardı adamdardıñ januarlarğa jem boluınıñ bwl öñirde barğan sayın köbeyip kele jatqanı alañdatıp otır. Ekologtar tropikalıq ormandardıñ köptep kesilip, ekojüyeniñ bwzıluınan degen sebebin alğa tarttı. Qimıl kölemi tarayıp, azıqtarı azayğan jırtqış januarlar orman mañındağı twrğındarğa ziyan saluda. «Adamdar jabayı januarlardıñ mekenin oyrandau arqılı, adamdar men januarlar arasındağı qaqtığıstardıñ köptep tuıluına mwrındıq boluda», – dedi Açeh orman, tabiğat, ekologiya qorğau wyımınıñ törağası Faruiza Farhan.
Akbar esimdi indoneziyalıq azamat orman şaruaşılığı alañında jwmıs isteydi. Soğan wqsas orman şaruaşılıq alañdarında jwmıs jasauşılar mwnday qaterlerge köbirek wşırasıp twradı. Sumatra aralınıñ «Ormandı ayalau» ekologiyalıq wyımı 2013 jılı bir qatar statistikalıq mälimetter tarattı. Mälimette körsetiluinşe, soñğı 12 jıldağı Riyau audanında jolbarıstıñ adamdarğa şabuıldauı oqiğalarınıñ 60 payızı osınday orman şaruaşılığı alañdarına tuılıptı. Saldarınan 27 adam qaza bolğan. Mwnay tosın wşırasu barısında 8 jolbarıs öltirilgen. Sonday-aq, soñğı jıldarı jabayı pilder de adamdarğa jii şabuıldap, ormanşılardıñ bir qanşasın öltirgen.
Soğı kezderi abjılandardıñ adamdardı jwtıp qoyuı, pal'ma mayın öndiru üşin ormandardıñ keñ kölemdi kesiluinen kelip şığuda. Älemdik orman qorğau jäne ekologiya qorğau wyımdarı atalğan elden tropikalıq ormandardı otaudı tejeu şaraların qoldanuın swrauda.
“The Qazaq Times”