28 ناۋرىز كۇنى، يندونەزيانىڭ جاكارتا ماڭىندا تۇسىرىلگەن ۇرەيلى فيلمدەردەگى كورىسكە ۇقساس  بىر ۆيدەو تاراتىلىسىمەن، You تube كورەرمەندەرىن ءدۇر سىلكىندىردى. ۆيدەودا اۋىل تۇرعىندارى ءىز-توزسىز جوعالىپ كەتكەن ەر ادامدى، ابجىلاننىڭ (پيتون) ىشىنەن تاۋىپ الادى. ولاردىڭ ايتىسىنا قاراعاندا ابجىلان بۇل ەر ادامدى سودان ءبىر كۇن عانا جۇتىپ قويعان. ءتىپتى اياقتارىنان باستاپ قورىتىلا باستاعانى دا انىق بايقالادى.

ادامدار مەن جانۋارلاردىڭ مۇنداي ۇشىراسىپ قالۋ يندونەزيادا كوپ بولىپ تۇرادى. بۇل جەر تروپيكالىق بەلدەۋدەگى توپارالعا (ارحيپەلاگ) جاتادى. ءارى ازياداعى تروپيكالىق ورماننىڭ ەڭ اۋقىمدى بولەگىن الىپ جاتىر. ەكولوگتاردى ادامداردىڭ جانۋارلارعا جەم بولۋىنىڭ بۇل وڭىردە بارعان سايىن كوبەيىپ كەلە جاتقانى الاڭداتىپ وتىر. ەكولوگتار تروپيكالىق ورمانداردىڭ كوپتەپ كەسىلىپ، ەكوجۇيەنىڭ بۇزىلۋىنان دەگەن سەبەبىن العا تارتتى. قيمىل كولەمى تارايىپ، ازىقتارى ازايعان جىرتقىش جانۋارلار ورمان ماڭىنداعى تۇرعىندارعا زيان سالۋدا. «ادامدار جابايى جانۋارلاردىڭ مەكەنىن ويرانداۋ ارقىلى، ادامدار مەن جانۋارلار اراسىنداعى قاقتىعىستاردىڭ كوپتەپ تۋىلۋىنا مۇرىندىق بولۋدا»، – دەدى اچەح ورمان، تابيعات، ەكولوگيا قورعاۋ ۇيىمىنىڭ توراعاسى فارۋيزا فارحان.

اكبار ەسىمدى يندونەزيالىق ازامات ورمان شارۋاشىلىعى الاڭىندا جۇمىس ىستەيدى. سوعان ۇقساس ورمان شارۋاشىلىق الاڭدارىندا جۇمىس جاساۋشىلار مۇنداي قاتەرلەرگە كوبىرەك ۇشىراسىپ تۇرادى. سۋماترا ارالىنىڭ «ورماندى ايالاۋ» ەكولوگيالىق ۇيىمى 2013 جىلى ءبىر قاتار ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر تاراتتى. مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، سوڭعى 12 جىلداعى رياۋ اۋدانىندا  جولبارىستىڭ ادامدارعا شابۋىلداۋى وقيعالارىنىڭ 60 پايىزى وسىنداي ورمان شارۋاشىلىعى الاڭدارىنا تۋىلىپتى. سالدارىنان 27 ادام قازا بولعان. مۇناي توسىن ۇشىراسۋ بارىسىندا 8 جولبارىس ولتىرىلگەن. سونداي-اق، سوڭعى جىلدارى جابايى پىلدەر دە ادامدارعا ءجيى شابۋىلداپ، ورمانشىلاردىڭ ءبىر قانشاسىن ولتىرگەن.

سوعى كەزدەرى ابجىلانداردىڭ ادامداردى جۇتىپ قويۋى، پالما مايىن ءوندىرۋ ءۇشىن ورمانداردىڭ كەڭ كولەمدى كەسىلۋىنەن كەلىپ شىعۋدا. الەمدىك ورمان قورعاۋ جانە ەكولوگيا قورعاۋ ۇيىمدارى اتالعان ەلدەن تروپيكالىق ورمانداردى وتاۋدى تەجەۋ شارالارىن قولدانۋىن سۇراۋدا.

 “The Qazaq Times”