Bügin, 9 naurız küni  Almatıda «Elamanatı» qoğamdıq birlestiginiñ keñsesinde Qıtay Halıq Respublikasınan kelgen qandastardıñ azamattıq alu jäne Qıtay azamattığınan bas tartudağı qwjattıq problemaların taqırıp etken baspasöz jinalısı ötti. Jinalısqa atalğan mäseleler boyınşa naqtı qwjattıq qiınşılığı bar qandastar, qoğam belsendileri jäne BAQ ökilderi qatıstı.

Baspasöz jinalısına kelgen qandastar özderi tap bolıp otırğan qwjattıq qiındıqtardı jeke-jeke ortağa saldı. Jiın barısında qandastardıñ jetkizgen mälimetine qarap, QHR azamattığınan bas tartu men QR azamattığın alu sındı eki jwmıs arasındağı äureşilikterdiñ wşan teñiz ekenin bayqadıq.

Qwjat jinaumen sabılğan qandastar prezidentten kömek swraydı. Foto: QT.

Ärine, zañ-erejemizge say Atamekenge kelgen ağayın qanı bir qazaq retinde jeñildetilgen jolmen azamattıq aluğa qwqılı. Alayda, bwl da is jüzinde jeñil bolmay twrğanı belgili. Qwjat räsimdeudegi äure-sarsañğa tolı barıstar köp uaqıttı talap etedi, bwl eki eldiñ türli uaqıttarda bergen qwjattarınıñ jaramdılıq merziminiñ ötip ketuine alıp keledi. Al, jaramsız QHR qwjatındağı key qandasımız ne Qıtayğa qayta almaydı, ne QR azamattığın ala almaydı.

«Elamanatı» birlestigi ökilderiniñ aytuınşa şetten kelgen, äsirese Qıtaydan kelgen ağayınnıñ azamattıq alu jäne QHR azamattığınan bas tartu isterinde bir-birine mülde qayşı erejeler köp. Aytalıq, İşki ister organdarı azamattıq alğan qandastardıñ QHR töl qwjattarın bwrınğıday özine qabıldap almaydı, kerisinşe Qıtay elşilikterine tapsıruğa jiberedi. Al, soñğı kezderi Qıtay elşilikteri de bwl qwjattardı qabıldap, jaramdılığın toqtatudan bas tartuda. Qandastardıñ qaytadan Qıtayğa barıp, bwrınğı twrğan jerindegi tireuden şığıp, qwjattarınıñ jaramdılıq toqtatıp keludi talap etken.

QHR azamattığınan bas tartudıñ özi de kereğar qayşılıqqa tolı. Foto: QT,

«Elamanatı» birlestigi ökilderiniñ aytuınşa, qazirgi jağdayda bwl mümkin emes. Sebebi, qos azamattıq eki eldiñ de zañına say emes, osı qwjattıq procesten ötu üşin Qıtayğa barğan kez-kelgen adam eki eldiñ azamattığın paydalanğan bolıp, şekaranıñ özinen qamauğa alınuı mümkin. Şınında da, Qıtaydan kelip Qazaqstan azamattığın alğan köptegen azamattardıñ qolında eki eldiñ de pasportı bar. Olar QHR qwjattarınıñ jaramdılığın toqtatudıñ jolın tappay, äli de Qıtay azamattarı qatarında esimderi bar bolğandıqtan arttağı qısım körip otırğan tuğan-tuıstarın şaqırta almay otırğan jağdaylar öte köp.

Rahımhan Elina Qıtaydağı ata-anasın körmegenine üş jıldan asqan. Olardı atamekenge şaqıru üşin özi QR azamatı boluı kerek eken. Al, Elinağa üş jıldan beri azamattıq berilmey keledi.

Şının quğanda, Qıtaydağı qazaq mäselesimen birge Qazaqstanğa oralğan qandastardıñ qwjattıq qiınşılıqtarı da qatar qiınday tüsti. Qıtaydağı qandastardıñ mäselesi şettegi mäsele degen künde, elge kelgen ağayınnıñ da azamattıq aludağı qiındığı äli bir şeşimin tappay keledi. Ükimet üşin birneşe mıñ adamnıñ bwnday qiındıqtarın retke salu asa qiınğa soğatın şarua emes-ti. Qwzırlılardıñ qwlağına jetpey jatır deuge tağı kelmeydi, türli qoğamdıq birlestikter, BAQ ökilderi bwl turalı aytıp, jazıp, jinalıs ötkizip jatır.

Qoğamdıq wyımdar demekşi, bıltır küzde Almatı qalalıq äkimdigi İşki sayasat basqarmasınıñ tikeley qoldauımen «Otan ottan da ıstıq» attı jobanı «Adırna» qoğamdıq wyımı qolğa alıp edi.  Ärine, «Adırna» wyımnıñ da atqarğan jwmıstarı öz aldına. Birqatar şaruanıñ basın qayırdı. Biraq, mäsele äli şeşilmedi.

«Elamatanı» wyımı osı mäseleni taqırıp etip osımen talay ret baspasöz jinalısın ötkizip keledi. Sonıñ özinde qayşılıqtı erejeler jañarıp, elge kelip jatqan, kelip alğan qandastar dağdarıp otır. Atalğan birlestik ökilderin keybir jergilikti inspektorlardıñ qandastarğa körsetken byurokratiyalıq mämilesi de qandastardıñ deldaldarğa jüginuge mäjbür etkeni mäseleniñ bir qırı dep qaraydı. Bwdan özge de mäselelerdi tize bersek jeterlik.

Bügin de atalğan jinalısqa omıraudağı säbiin kötere kelgen Asılhan Gülzat esimdi jas ana, jılay otırıp, prezident Toqaevtan: «Bizge tek Qazaqstan azamattığın beriñiz, üysiz-küysiz otırmız, sonda da basqa eş talabımız joq», – dep ötindi. Qızılorda oblısınıñ tuması Gülzattıñ Qıtay Halıq Respublikasınan kelgen jwbayı on jıldan beri azamattıq ala almay kelgen. Üş balalı otbasınıñ asırauşısı azamattığınıñ joqtığınan jwmıstan da qağılıp otır.

"Elamanatı" birlestiginiñ jetekşisi köpşilik atınan prezidentten kömek swradı. Foto: QT.

«Elamanatı» birlestiginiñ jetekşisi Irısbek Toqtasın jinalğan köpşilik atınan QR prezidenti Qasım-Jomart Toqaevtan osınday qayşılıqtı erejeler arasında qalğan qandastarğa jeñildik jasauın swradı.

“The Qazaq Times”