Ermwrat Bapi - "Dat" jobasınıñ jetekşisi, sayasatker.

Soñğı uaqıttarı elimizde türli kümändi zañdar qabıldanıp, halıqqa san aluan jeñildikter jasalıp, merziminen bwrın prezident saylauın ötkizuge dayındıq jwmıstarınıñ alğışarttarı jasalıp jatır. Osığan baylanıstı bügin biz 20 jıldan astam uaqıt boyı bilikke şama-şarqı jetkenşe opponet bolıp kele jatqan «Dat» jobasınıñ jetekşisi, gazettiñ bas oqırmanı Ermwrat Bapimen swhbattasudı jön kördik.

- Ermwrat ağa, jaqında ükimet «tötenşe jağdaylarda ğalamtordı bwğattauğa» baylanıstı qaulı şığardı. Biliktiñ bwl qadamı neni bildiredi?

- Bwl – «suğa ketken tal qarmaydınıñ» kebin bildiredi! Osı zañdı aqıl-esi dwrıs adamdar – parlament deputattarı qabıldap otırsa da, men osılardıñ sanağa sıymaytın qılıqtarına tañ qalamın: bir jaqta jer silkinip, adamdar zardap şegip (qırılıp) jatsa, bwlar bw jaqta internetti bwğaulamaq eken! Kökem-au, mwndayda tötenşe jağdaydıñ kerisinşe, jay-japsarı men qauip-qaterin el-jwrtqa keñinen jetkizu üşin, internet pen äleumettik jelilerdiñ mümkindigin keñinen paydalanu kerek emes pe edi?! Al osı zañda «äleumettik tötenşe jağday» degen tirkes bar. Bwl qanday tötenşe jağday? Bwnı bügingi Qazaqstanda ekiniñ biri bilui tiis: ol – biliktiñ is-äreketinen äbden azar-bezer bolğan halıqtıñ alañğa şığuı; bilikti orınınan taydıruğa wmtılğan qoğamnıñ tolquı men qozğalısı; san mıñdağan adamnıñ bilikke qarsı mitingi ötkizui. Mine, biliktiñ köksep otırğanı – osınday mümkin bolar halıqtıq talaptı tıyu, alañğa atoylap şıqqan qarsılastarın basıp-janşu, qajet bolsa, Jañaözendegi siyaqtı, halıqqa oq atu jäne osı qandı qılmısın älem jwrtşılığınan jasırıp-jabu üşin, internet pen äleumettik jelilerdi twmşalap tastau.

- Prezident Nwrswltan Nazarbaev Finlyandiyağa jasağan saparında «Qazaqstannıñ negizin qalağan adam retinde saylauğa qatısuğa qwqığım bar» dep mälimdedi. Qalay oylaysız, 2019 jılı merziminen bwrın prezident saylauı bola ma?

- Boluı äbden mümkin! Nwrswltan Nazarbaevtıñ alaswrıp, el-jerdi aralap, halıqqa joldauın erte joldap, jalaqını köteru, kommunaldıq tarifterdi tüsiru turalı kezekti uädesin üyip-töguine qarağanda, ne kezekten tıs prezidenttik saylauğa, ne biliktiñ tranzitine dayındalıp jatqan sıñaylı. Mwnday sayasi kampaniyağa bärin saqaday-say etip qoydı. Qazaqtıñ bir quşıkeş kelini aytqan eken: auırıp jatqan enem alay-bwlay bop kete me dep, aqıretin dayındap, qabırın qazıp qoydıq, biz dayınbız, tek enem ğana dayın bolmay twr dep. Sol siyaqtı saylaudıñ barlıq alğışartı men asay-müseyi dayın bolsa da, Nazarbaevtıñ özi dayın bolmay twr. Onda däl qazir eki türli uayım bar: birinşisi - prezidenttik taqta meyilinşe, Qwday densaulıq berse, mümkindiginşe wzaq otıra twru; ekinşisi - ayaq astınan "alay-bwlay bop ketsem, bilikti kimge qaldıram"? Orıstar aytpaqşı, "i hoçetsya, i kolitsya". Biraq uaqıt degen wlı qwdiret onıñ arqanı keñge salıp, äliptiñ artın bağıp, äli de jüre twruına qaramaydı: sekundtar tıqılı oğan qattı sezile bastadı. Sondıqtan tarihta jaqsı atpen qalğısı kelse, halıqpen kelise otırıp, qoğamdıq dialog jasap, bilikti öz erkimen jäne dau-damaysız tapsıruı kerek. Tipti, özi qalağan mwragerine de berip ketuine boladı. Biz ol mwragerdi birer jıldıñ işinde ne halıqtıq bilikke köndiremiz, ne bwtar-bwtar qılamız. Nazarbaevtan keyin tağı bir düleydiñ tağı da 30 jıldıq biligine köne almaydı ekenbiz!

- Osıdan birneşe apta bwrın biliktegi atqaminerlerden bastap, oppoziciyada jürgen ağa-kökelerge deyin «komsomoldıñ 100 jıldığın» toyladı. Bwl olardıñ qoğamnıñ köñil-küyi men bügingi kün trendterinen beyhabarlığınıñ körinisi me, joq älde el twtqasın wstağan aldıñğı buın sol zamandı añsap jür me?

- Bwl - elde naqtı bir progressşil damu ideologiyasınıñ joqtığınan tuğan äumesirlik äreket. Prezidenti "ruhani jañğıru" kerek dep jatır, al keşegi komsomoldıñ kösemderi ötken künin añsauda - bwl nağız keritartpalıq kesirliktiñ kebi! Däl osı komsomoldıñ döñgelek datasın atap ötuge Nazarbaev işara bildirmegende, Quanış Swltanov, Imanğali Tasmağambetov, Birğanım Äytimova siyaqtı biliktiñ jandayşaptarı mwnday küyregen imperiyanıñ küresinindegi jiınğa bas swğudan tışaday bolar edi.

- «Jaña Qazaqstan Forumınıñ» müşesi ekendigiñiz belgili. Jalpı, qazir forum nemen aynalısıp jatır?

- Forum äzirge memlekettik tirkeuden ötuge äreket jasap jatır. Tirkeusiz wyımdı "ekstremistik" dep tanu - bizdiñ bilik pen sot üşin tükiruge twrmaydı: erteñgi küni Forum müşeleri "sayasi lañkes" bola qaluı ğajap emes. Onıñ üstine, prokuratura eskertu jasap qoydı: tirkelmegen wyımnıñ sayasi kampaniyasın jürgizuge bolmaydı dep.

- Wzaq jıldan beri «Dat» jobasımen birge biliktiñ opponenti bolıp kelesiz. Eger prezidentpen kezdesetin mümkindik bolsa aytar qanday datıñız bar?

- Prezidentpen kezdesudiñ jäne oğan swraq qoyudıñ säti tusa: "Köke, şarşamadıñız ba? Halıq sizden äbden qajıp bitti, esiñizdiñ barında, erkiñizben nege ketpeysiz?" - deytin edim. Qaydam, özin payğambarğa, Qazaqstannıñ irge tasın qalağan jalğız twlğağa balap jürgen adam tüsine me, joq pa - oğan küdigim köp: biraq onıñ mwnday talaptı estimey jürgeni anıq. Halıqpen sanasudan qalğan avtokrattıñ meñireu bolatın ädeti bar...

"The Qazaq Times"